Σε ένα επικίνδυνο ραντεβού στην Ανατολική Μεσόγειο οδηγούνται Ελλάδα και Τουρκία, μετά την αντίδραση της Αθήνας στη χρονική επέκταση των τουρκικών ερευνών του «Ορούτς Ρέις», σε μια φάση που υποτίθεται ότι αναμενόταν η αποκλιμάκωση. Μετά το σαφές ελληνικό μήνυμα μέσω της αεροναυτικής άσκησης που αρχίζει σήμερα τα ξημερώματα σε μια μεγάλη έκταση από τα νότια της Κάσου μέχρι τα νότια του Καστελλόριζου, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν χθες το βράδυ εξαπέλυσε ευθείες πολεμικές απειλές κατά της Ελλάδας. Η περιοχή που δεσμεύεται για ασκήσεις από τις Ενοπλες Δυνάμεις (Ε.Δ.) περιλαμβάνει και το τμήμα της NAVTEX των ερευνών του «Ορούτς Ρέις» και, συγκεκριμένα, αυτές που βρίσκονται εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Στις ασκήσεις θα συμμετάσχουν μονάδες όλων των τύπων του Πολεμικού Ναυτικού, μαχητικά και άλλα αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας, καθώς και στοιχεία Ειδικών Δυνάμεων από σήμερα μέχρι το βράδυ της Πέμπτης. Παρότι η άσκηση είναι αμιγώς ελληνική, από την Αθήνα έχει αποφασιστεί και η αποστολή δύο F-16 τα οποία θα σταθμεύσουν στην Κύπρο όπου και θα προχωρήσουν, σε συνεργασία με τα δύο Ραφάλ της γαλλικής αεροπορίας που έχουν ως έδρα την αεροπορική βάση «Ανδρ. Παπανδρέου».
Ο Ερντογάν προειδοποίησε την Ελλάδα ότι «ξεγελιέται» από δυνάμεις που την ωθούν σε αυτές τις κινήσεις και «όταν κάποιο θέμα εγερθεί στο μέλλον, τότε αυτές οι δυνάμεις θα εξαφανιστούν και η Ελλάδα θα μείνει μόνη της», προσθέτοντας πως «σε δυσκολία που θα προκύψει με τους στόλους, θα είναι πάλι μόνη». «Από εδώ και πέρα η Ελλάδα θα είναι υπεύθυνη για όλες τις συγκρούσεις στην περιοχή. Και θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση», είπε, ακόμα, χαρακτηρίζοντας την αεροναυτική άσκηση που προανήγγειλε η Αθήνα «άχρηστη» και επικίνδυνη για τη ναυσιπλοΐα.
Λίγο πριν από την εμπρηστική ομιλία του Ερντογάν, η Αγκυρα εξήγγειλε ασκήσεις στα νότια της Κρήτης για σήμερα το πρωί, σε περιοχή που εκτείνεται αρκετά μίλια νοτίως του ν. Λασιθίου. Σύμφωνα με τη NAVTEX 1069/20 του σταθμού της υδρογραφικής υπηρεσίας Αττάλειας, στις θαλάσσιες ασκήσεις θα συμμετάσχουν και «συμμαχικές ναυτικές μονάδες». Η περιοχή βρίσκεται περίπου στα όρια του τουρκολιβυκού μνημονίου. Σημειώνεται ότι υπό φυσιολογικές συνθήκες η έκδοση NAVTEX για ασκήσεις στα διεθνή ύδατα θα προκαλούσε μια απλή διαφωνία περί αρμοδιότητας σταθμού (Ελλάδας ή Τουρκίας) που εκπέμπει αυτές τις αναγγελίες, ωστόσο στην παρούσα φάση προσθέτει πίεση σε μια περιοχή η οποία είναι ήδη γεμάτη από οπλισμένα πλοία και αεροπλάνα.
Οξύτατη ήταν και η ρητορική που χρησιμοποίησε ο υπουργός Εθν. Αμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος χθες το μεσημέρι χαρακτήρισε την ελληνική άσκηση «δραστηριότητα που κλιμακώνει την ένταση». Ο κ. Ακάρ κατηγόρησε την Ελλάδα ότι με την ανακοίνωση ασκήσεων προχωρεί σε μια κίνηση που δεν συνάδει με τις σχέσεις καλής γειτονίας, ενώ θέτει σε κίνδυνο και την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας.
Σημειώνεται, τέλος, ότι, όπως είχε ήδη επισημάνει από την Κυριακή η «Κ», ενδιαφέρον για την κατάσταση στην περιοχή εξέφρασε και το Λονδίνο. Χθες, ο υπουργός Εθν. Αμυνας Ν. Παναγιωτόπουλος συνομίλησε τηλεφωνικώς με τον Βρετανό ομόλογό του Μπεν Ουάλας, ο οποίος και εξέφρασε τη βούλησή του να μεταφέρει στον Χ. Ακάρ την ανησυχία του για τις τελευταίες εξελίξεις. Σύμφωνα με το υπ. Εθνικής Αμυνας, ο κ. Ουάλας ανέφερε ότι κατανοεί τις ελληνικές ανησυχίες, τις οποίες συμμερίζεται και η Ε.Ε., ενώ επισήμανε ότι θα καταβάλει, και από πλευράς του, προσπάθειες προκειμένου να υπάρξει αποκλιμάκωση και συνθήκες διαλόγου. Ο κ. Παναγιωτόπουλος είπε στον ομόλογό του ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη για διάλογο με την Τουρκία «μόνον εφόσον αποσυρθούν τα τουρκικά πολεμικά πλοία και το ερευνητικό σκάφος από την περιοχή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας».
Στη Σούδα τέσσερα F-16 των ΗΑΕ
Οσο θα εξελίσσονται το επόμενο 48ωρο οι ελληνικές αεροναυτικές ασκήσεις, στην 115 ΠΜ στη Σούδα θα ζεσταίνονται και οι μηχανές των τεσσάρων F-16 που απέστειλαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) στην Κρήτη, για ασκήσεις με τις Ενοπλες Δυνάμεις. Οι ασκήσεις με τα ΗΑΕ έχουν προγραμματιστεί για αργότερα. Ενδεικτικό της βούλησης των ΗΑΕ να αποκτήσουν πρόσβαση στη Σούδα είναι ότι ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Κων. Φλώρος ζήτησε την παρουσία δύο μαχητικών από τον ομόλογό του των ΗΑΕ και εκείνος έστειλε τέσσερα. Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να επιταχυνθούν και οι διαδικασίες για μεγάλη αεροναυτική άσκηση με αμιγώς ευρωπαϊκό πρόσημο, ανάμεσα σε δυνάμεις Ελλάδας, Γαλλίας, Ιταλίας και Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτή η τετραμερής συνεννόηση συνιστά αποτέλεσμα πολύμηνων συζητήσεων σε επίπεδο στρατιωτικής –και όχι μόνο– διπλωματίας. Επίκεντρο αυτής της προσπάθειας είναι κατά κύριο λόγο η βούληση της Γαλλίας για προώθηση μιας ευρωπαϊκής πολιτικής για τη Μεσόγειο, με σκοπό την προβολή ισχύος σε μια περιοχή άμεσων συμφερόντων για την Ε.Ε.