H ελληνική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα ξεκινήσει σε λίγους μήνες. Το κλίμα που θα επικρατεί, κατά το πρώτο εξάμηνο, στις χώρες της Ενωσης, αλλά και στη διεθνή κοινότητα, θα είναι χειρότερο από εκείνο που μπορούσε να προβλεφθεί πριν από λίγους, ακόμη, μήνες. O αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών κ. Τάσος Γιαννίτσης, δεν διαφωνεί με το συμπέρασμα αυτό. Προτιμά όμως να βλέπει το κύριο, κατά τη γνώμη του, πρόβλημα που θα χρειαστεί να αντιμετωπιστεί στην αμέσως επόμενη περίοδο.
«Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένα ισχυρότερο κοινοτικό σύστημα και στην κατεύθυνση αυτή θα εργαστούμε κατά την ελληνική προεδρία», σημειώνει και συνεχίζει: «Οφείλουμε να κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια, προκειμένου να εμπεδωθεί μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον ευρωπαίο πολίτη, αλλά και στον πολίτη κάθε μιας χώρας-μέλους, χωριστά».
Ευκαιρίες
Η διαδικασία που έχει ξεκινήσει για τη σύνταξη ενός νέου πλαισίου αναφοράς της, διευρυμένης πλέον, Κοινότητας προσφέρει τις κατάλληλες ευκαιρίες. H καθιέρωση του κοινού νομίσματος, όσο κι αν αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου, συνοδεύθηκε από σοβαρές δυσκολίες. H ανατίμησή του, σε περίοδο ύφεσης της οικονομίας «οδηγεί σε απώλεια ανταγωνιστικότητας των χωρών της Ευρωζώνης και περιορίζει τις δυνατότητες υποστήριξης της ανάκαμψης», υπογραμμίζει.
Ανάκτηση της εμπιστοσύνης σημαίνει άρση των αβεβαιοτήτων? και υπάρχουν πολλές. H αβεβαιότητα στην απασχόληση, που προβληματίζει και εκείνον τον Ευρωπαίο πολίτη για το κατά πόσο η δική του θέση εργασίας θα υπάρχει και αύριο. H αβεβαιότητα για το περιβάλλον, που γίνεται εντονότερη όταν επέρχονται τραγικές καταστροφές, όπως αυτές που σημειώνονται τελευταία. Αβεβαιότητα σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, καθώς πολλές συγκρούσεις εξελίσσονται στη διπλανή πόρτα της Ενωσης. Αβεβαιότητα στη σταθερότητα των ασφαλιστικών συστημάτων και στο δυναμισμό του κοινωνικού κράτους, καθώς διαπιστώνονται σοβαρά κενά ή ρωγμές στον ιστό ασφαλείας, στον οποίο πιστεύει και υπολογίζει ο Ευρωπαίος πολίτης.
Η καταγραφή που κάνει ο κ. Γιαννίτσης φαντάζει τρομακτικότερη αν αναλογιστεί κανείς τις δυσκολίες που εμφανίζονται στις διαδικασίες διακυβέρνησης της Ενωσης. «Καμία κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να εκχωρήσει αρμοδιότητες προς ένα κοινοτικό επίπεδο», σημειώνει. Ετσι, πολλές και πολύ σημαντικές αποφάσεις χρειάζονται τέσσερα και πέντε χρόνια για να οριστικοποιηθούν. Κάτι που δεν συμβαίνει, βεβαίως, στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά, συμπληρώνει, «κάτι που οδηγεί στην παράδοξη κατάσταση όπου, ακόμη κι όταν γίνεται κάτι, δεν είναι πλέον ορατό στο μέσο πολίτη».
Η ελληνική προεδρία θα στηρίξει την προοπτική μιας πιο ισχυρής Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ιδιαίτερα στους τομείς δικαιοσύνης και τρομοκρατίας, δημοκρατικών διαδικασιών, ατομικών δικαιωμάτων και μεταναστών. Ωστόσο, το ουστιαστικό περιεχόμενο της ατζέντας που θα διαχειριστεί η ελληνική προεδρία «δεν είναι ώριμη». Τα βασικά υπουργεία, που έχουν ξεχωριστό ρόλο και, βεβαίως, το υπουργείο Εξωτερικών, σπεύδουν τώρα να οριστικοποιήσουν, το πλαίσιο αναφοράς.
Τα μεγάλα θέματα
Ας δούμε τους κυριότερους φακέλους, που ετοιμάζει η ελληνική προεδρία. O πρώτος αφορά τις θεσμικές αλλαγές για το μέλλον της Ευρώπης. H Ελλάδα φιλοδοξεί να παρουσιάσει μέχρι τον Οκτώβριο τη δική της συμμετοχή, χωρίς βεβαίως να υποκαταστήσει τις εργασίες της συνέλευσης για το νέο ευρωπαϊκό «Σύνταγμα».
Τα μεγάλα διεθνή θέματα περιλαμβάνουν τις σχέσεις E.E. και ΗΠΑ, αλλά και τα ακανθώδη ζητήματα της κατάστασης στο Ιράκ, στη Μέση Ανατολή, την αναδιαπραγμάτευση, που έχει ήδη ξεκινήσει η παρούσα προεδρία της Δανίας, της σχέσης με Ρωσία και Ουκρανία. Με την προφανή έμφαση που δίνει η Ελλάδα στα θέματα των Βαλκανίων, θα επιδιωχθεί η σύγκλιση μια υπουργικής συνάντησης σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών.
Κρίσιμο θέμα είναι και η μετανάστευση. Χρειάζονται «δύο διακριτές πολιτικές», υπογραμμίζει ο κ. Γιαννίτσης. H πρώτη αφορά τη νόμιμη μετανάστευση στο εσωτερικό της Ενωσης. Μετανάστευση χρήσιμη στην ανάπτυξη της E.E., για την οποία όμως «πρέπει να δούμε μέτρα που θα περιορίζουν τις εκρήξεις και αβεβαιότητες, ώστε να αναστραφούν ακραίες καταστάσεις εκεί που δημιουργούνται, καθώς μάλιστα η κοινή γνώμη ωριμάζει με πολύ αργούς ρυθμούς σε παρόμοια θέματα».
Υπάρχουν δύο, ξεχωριστής σημασίας, ζητήματα, που ενδιαφέρουν την Ελλάδα ανεξαρτήτως της προεδρίας: η ένταξη της Κύπρου και η αγροτική πολιτική. O κ. Γιαννίτσης είναι αισιόδοξος και στα δύο: η εισήγηση του γενικού γραμματέα του OHE και η έκθεση της Κομισιόν, θα κινούνται στην επιθυμητή κατεύθυνση, πιστεύει. Οσο για τις επιπτώσεις της διεύρυνσης στη γεωργία, δεν είναι λογικό να περιμένουμε το χειρότερο, αφού τα συμφέρονται και των δύο πλευρών συγκλίνουν σε έναν αξιοπρεπή συμβιβασμό.