Τις «γκρίζες ζώνες» στο Αιγαίο θυμίθηκε εν μέσω θέρους η Αγκυρα, τη στιγμή που υπήρχαν κάποια σημάδια ενδεχόμενου σεβασμού του θερινού μορατόριουμ στις παραβιάσεις στον αέρα, επιστρατεύοντας, αυτήν τη φορά, ως μέσο αμφισβήτησης των ελληνικών χωρικών υδάτων και της υφαλοκρηπίδας, έναν παλαιό μας γνώριμο: το ωκεανογραφικό σκάφος Πίρι Ρέις.
Αν και μέχρι στιγμής δεν επιχείρησε καμία είσοδο στα ελληνικά χωρικά ύδατα, το σκάφος (που ναυπηγήθηκε το 1979 και διαδέχθηκε το «θρυλικό» Χόρα που μετονομάστηκε σε Σισμίκ), την περασμένη Παρασκευή και υπό τη στενότατη επιτήρηση του Πολεμικού Ναυτικού, βγήκε από το λιμάνι της Σμύρνης, πέρασε έξω από τη Χίο στα διεθνή ύδατα και τελικά κατευθύνθηκε στο τουρκικό λιμάνι του κόλπου του Κεραμικού απέναντι από τη Ρόδο, όπου και παρέμενε χωρίς να κινηθεί, τουλάχιστον μέχρι χθες το απόγευμα.
Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, που φέρεται ενοχλημένο από τον τρόπο με τον οποίο «σήκωσε» το θέμα το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, τόσο για διπλωματικούς, όσο και για καθαρά τουριστικούς λόγους, προχώρησε σε διαβήματα στην Αγκυρα, στο επίπεδο του πολιτικού διευθυντή πρέσβη κ. Γεννηματά και στο επίπεδο του γενικού γραμματέα πρέσβη κ. Σκοπελίτη.
Στα διαβήματα, η τουρκική πλευρά απάντησε, μέσω των ομολόγων πρέσβεων κ. Ιλκιν και Ζιγιάλ, ότι το σκάφος θα κάνει μόνον επιστημονικές έρευνες στον βυθό και όχι σεισμικές έρευνες και ότι η τουρκική πλευρά επιθυμεί μια στενή συνεργασία με την ελληνική προκειμένου να μη δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα, καθώς και ότι η Τουρκία θα τηρήσει όλες τις διεθνείς της υποχρεώσεις.
Ταυτόχρονα, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας κ. Παπαντωνίου δήλωσε ότι «παρακολουθούμε πολύ στενά και το υπουργείο Εξωτερικών και εμείς», ενώ, ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ κ. Μπεγλίτης, σχετικά με την ενδεχόμενη είσοδο του σκάφους στα ελληνικά ύδατα, δήλωσε ότι «δεν θα δεχόμασταν ποτέ και θα αποτρέπαμε μια τέτοια εξέλιξη». Αντίστοιχη ήταν η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου.
Παρά τα όσα λέει όμως η τουρκική πλευρά διά της διπλωματικής οδού, παράλληλα με την έξοδο του σκάφους (το οποίο ας σημειωθεί ότι δεν ανήκει στο τουρκικό πολεμικό ναυτικό αλλά στο Πανεπιστήμιο της Σμύρνης) οι τουρκικές αρχές κυκλοφόρησαν μια προαγγελία από το σύστημα NAVTEX, το οποίο αφορά την πολιτική ναυσιπλοΐα, βάσει της οποίας, το επόμενο διάστημα, το Πίρι Ρέις θα κάνει έρευνες σε 26 σημεία στο Αιγαίο. Ενα εξ αυτών των σημείων βρίσκεται στον 25ο μεσημβρινό, περίπου στα μισά της απόστασης ανάμεσα στη Χίο και στην Ευβοια, σε απόσταση 5 ναυτικών μιλίων από τη βραχονησίδα «Καλόγεροι», η οποία, ας σημειωθεί ότι είναι και το κέντρο των περισσότερων παραβιάσεων που πραγματοποιεί η τουρκική πολεμική αεροπορία στο Αιγαίο, γεγονός που δημιουργεί την πεποίθηση ότι οι παραβιάσεις υπακούουν σε συγκεκριμένο σχέδιο. Πάντως, η τουρκική προαναγγελία δεν διευκρινίζει ούτε τη σειρά, ούτε τον ακριβή χρόνο στον οποίο το Πίρι Ρέις θα προσεγγίσει κάθε ένα από τα εν λόγω σημεία, αν και αναμένεται να επιστρέψει στη Σμύρνη πριν από τις 20 Ιουλίου.
Ομως, το ενδιαφέρον της Ελλάδας δεν προκύπτει μόνον από το απαράδεκτο γεγονός ότι ένα από τα 26 σημεία της πορείας του Πίρι Ρέις βρίσκεται μέσα στα ελληνικά χωρικά ύδατα, αλλά και από τη φύση των ερευνών του σκάφους, που, όπως λέει η τουρκική πλευρά, θα είναι ιζηματολογικές, κάτι που σημαίνει ότι θα γίνουν στον βυθό, σε μια προσπάθεια να τεθεί και ζήτημα υφαλοκρηπίδας, ως προς την οποία, η τουρκική πλευρά όφειλε να ζητήσει άδεια από το «παράκτιο κράτος», δηλαδή την Ελλάδα, για τις σχετικές έρευνες. Βέβαια, η Αγκυρα θα επικαλεστεί ότι δεν θεωρεί πώς πρόκειται για καθορισμένη υφαλοκρηπίδα.
Πάντως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις Ελλήνων επιτελών, κατά πάσαν πιθανότητα, το τουρκικό σκάφος δεν πρόκειται να πραγματοποιήσει τελικά την πορεία στους «Καλόγερους». Πηγές του υπουργείου Εθνικής Αμυνας και των Επιτελείων εκτιμούν κι εκείνες ότι πρόκειται για μια «υπενθύμιση» της έννοιας των «γκρίζων ζωνών», που δεν έχει στόχο να οδηγήσει σε κρίση, όπως άλλωστε είχε συμβεί όταν πριν από περίπου δύο χρόνια, οι Τούρκοι ματαίωσαν αντίστοιχο προαναγγελθέν ταξίδι.