Του Γεωργίου Π. Μαλούχου
Αισιόδοξος για την απομάκρυνση του ενδεχομένου στρατιωτικής αντιπαράθεσης στην Κύπρο εμφανίζεται, μιλώντας στην «K», ο νέος υπουργός Αμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας Κυριάκος Μαυρονικόλας, ο οποίος, μεταξύ άλλων, δηλώνει ότι η Λευκωσία δεν πρόκειται να επιστρέψει σε μια πολιτική «φωναχτών εξοπλισμών», καθώς και ότι, σήμερα, στην Κύπρο η Εθνική Φρουρά είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτό που επί δεκαετίες αποκαλούσαμε «μεραρχία». O κ. Μαυρονικόλας είναι αναπληρωτής πρόεδρος του κόμματος ΚΙΣΟΣ, είναι χειρουργός οφθαλμίατρος στο επάγγελμα, ειδικευμένος στην Αγγλία, αν και έχει σπουδάσει και στη Νομική Αθηνών, καθώς και σε σχολή δημοσιογραφίας.
– H νέα κυπριακή κυβέρνηση προτίθεται να επιστρέψει στην παλιά πολιτική των «φωναχτών εξοπλισμών», όπως είχε κορυφωθεί με τους S-300, ή θα διατηρήσει χαμηλούς τόνους στο θέμα, όπως έγινε τα τελευταία χρόνια;
– Συνήθως, η παρουσίαση των εξοπλιστικών θεμάτων, ιδίως μέσα από τον Τύπο, δημιουργεί μια ανάλογη αντίδραση και από την άλλη πλευρά, η οποία καταλήγει σε μια «κούρσα εξοπλισμών». Και αυτό είναι κάτι που, γενικά αλλά και ειδικά στην παρούσα ιδιαίτερα λεπτή συγκυρία, καθώς αναμένεται να υπάρξουν σοβαρές εξελίξεις, δεν το επιθυμεί σε καμιά περίπτωση η Κύπρος. Συνεπώς, δεν πρόκειται να επιστρέψουμε στην πολιτική των «φωναχτών», όπως είπατε, εξοπλισμών.
– Το ενδεχόμενο να υπάρξει τελικώς στρατιωτική αντιπαράθεση στο Κυπριακό απομακρύνεται ή μεγαλώνει στη νέα κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα;
– Ασφαλώς απομακρύνεται. Τόσο η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όσο και η πολιτική κατάσταση που επικρατεί, καθιστά σχεδόν εντελώς απίθανο ένα τέτοιο ενδεχόμενο πλέον, δηλαδή να οδηγηθούμε σε στρατιωτικές επιχειρήσεις.
– H τουρκική στάση συνάδει με αυτό που λέτε;
– Κοιτάξτε. Υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο, κάποια τουρκικά «εξτρεμιστικά» θα έλεγα στοιχεία να θελήσουν να κάνουν κάτι, να προβούν σε μεμονωμένα επεισόδια ακόμη και αν αλλάξει η πολιτική στην Τουρκία, ή και ακριβώς για να συμβάλουν στο να μην αλλάξει. Αλλά κάτι τέτοιο, αν τελικώς συμβεί, θα είναι περισσότερο «παραστρατιωτικής» φύσης και όχι στρατιωτικής και πολύ δύσκολα θα γίνει αιτία γενικής ανάφλεξης. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, η Εθνική Φρουρά θα διατηρήσει την πλήρη δύναμη και ετοιμότητά της μέχρι την πλήρη λύση.
– Και μετά τη λύση;
– Μετά τη λύση, ο στόχος είναι η πλήρης αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου, που θα έχει δυνάμεις υπό μια μεταβατική διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών.
– Επί δεκαετίες, ζούσαμε με την έννοια της «μεραρχίας». Τώρα, πού βρισκόμαστε; Την έχουμε ξεπεράσει ή έχουμε λιγότερες δυνάμεις στην Κύπρο;
– Την έχουμε ξεπεράσει κατά πολύ. Σήμερα η Κύπρος διαθέτει έναν οργανωμένο στρατό μεταξύ 15.000 και 20.000 ανδρών, και μια μεγάλη εφεδρεία. Μάλιστα, σήμερα που μιλάμε έχουμε τη θερινή μεγάλη κατάταξη, η οποία «δίνει» περίπου 5.000 νέους στρατιώτες. Σας θυμίζω, όμως, ότι από την άλλη πλευρά έχουμε έναν υπερεξοπλισμένο στρατό κατοχής με 40.000 άνδρες, ο οποίος δεν παρουσιάζει κανένα σημάδι μείωσης. Και πρέπει να πω ότι στην Κύπρο η Εθνική Φρουρά έχει χτιστεί με πολλή σοβαρότητα και έχουν όλοι συμβάλλει σε αυτό.
Πιέσεις από ΗΠΑ
– Οι ΗΠΑ σας ασκούν πιέσεις για την απόσυρση βαρέων όπλων. Ασκούν αντίστοιχες και στην άλλη πλευρά; Και τι σκοπεύετε να κάνετε;
– Δεν μπορώ να σας πω με βεβαιότητα ότι ασκούνται τέτοιες πιέσεις και στην άλλη πλευρά, αλλά, κατά πάσα πιθανότητα, συμβαίνει αυτό. Πάντως, εμείς έχουμε ξεκαθαρίσει ότι δεν είναι δυνατόν να προβούμε σε ενέργειες που θα οδηγήσουν σε μονομερή μείωση των δυνάμεών μας και που θα θίξουν το αξιόμαχο της Εθνικής Φρουράς. Αν υπάρξει τέτοια διάθεση από την άλλη πλευρά για μείωση στον κατοχικό στρατό, θα δούμε το θέμα πολύ θετικά.
– Μήπως έχει δημιουργηθεί μια μονομέρεια στη δομή των κυπριακών εξοπλισμών που μπορεί να οδηγήσει σε συνθήκες εξάρτησης από κάποιο κράτος;
– Το αντίθετο. Τα συστήματα της κυπριακής άμυνας είναι από πολλές χώρες και αυτό συμβάλλει καθοριστικά στο να μη διατρέχουμε τέτοιο κίνδυνο.
– Υπάρχει ενδεχόμενο η Κύπρος να θελήσει να πάρει τους S-300 στο έδαφός της;
– Δεν υπάρχει κανένας λόγος να δημιουργηθεί τώρα ένα τέτοιο θέμα, σε μια τόσο λεπτή περίοδο.
– Σας απασχολεί η πιθανότητα να θέσετε υποψηφιότητα ένταξης στο NATO;
– Κατ’ αρχήν, να πω ότι η ελληνική προεδρία μάς έδωσε τη δυνατότητα να συμβάλουμε ουσιαστικά στον Ευρωστρατό από τη γέννησή του και να συμμετέχουμε και στις σχετικές αποφάσεις. Οσον αφορά το NATO, ήδη συνεδριάσαμε στις Βρυξέλλες με τον γενικό γραμματέα λόρδο Ρόμπερτσον. Είχαν γίνει και κάποιες συζητήσεις για ένταξη της Κύπρου στη «Σύμπραξη για την ειρήνη», που αποτελεί έναν προθάλαμο για το NATO. Φυσικά, μια απόφαση για αίτημα ένταξης στη Συμμαχία, θα έπρεπε να ληφθεί σε συνεννόηση με την Ελλάδα. Πάντως, επί τους παρόντος τουλάχιστον, δεν βλέπω το ενδεχόμενο τέτοιων επιλογών.
Αίσθημα ασφάλειας
– Γιατί; Δεν θα ήταν υπέρ της ασφάλειας της Κύπρου μια τέτοια ένταξη;
– Οι απόψεις σχετικά με αυτό διίστανται και, πάντως, η προσωπική μου άποψη είναι ότι είναι πολύ νωρίς να μιλάμε για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
– Τελικώς, σήμερα, έχει διαμορφωθεί κάποιο αίσθημα ασφάλειας στον κυπριακό λαό;
– Ασφαλώς. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, τόσο με τις εξελίξεις στην ένταξη της Κύπρου στην E.E., όσο και με την ύπαρξη μιας δυνατής αποτρεπτικής Εθνικής Φρουράς, ο κυπριακός λαός νιώθει τη μεγαλύτερη ασφάλεια που είχε ποτέ από τα χρόνια της εισβολής και μετά.