Δύο κάλπες και δύο ψηφοδέλτια, για ψήφο επιλογής βουλευτή και κόμματος, χωρίς απαραίτητα να συμπίπτουν, προβλέπει ο νέος εκλογικός νόμος, σύμφωνα με τις διευκρινίσεις που έδωσε χθες, ο υπουργός Εσωτερικών κ. K. Σκανδαλίδης.
Σε κάθε περίπτωση το ένα ψηφοδέλτιο θα είναι σε επίπεδο νομού (ελάσσονα εκλογική περιφέρεια), θα είναι ενιαίο, καθώς θα συμμετέχουν οι υποψήφιοι βουλευτές του νομού όλων των κομμάτων και ο ψηφοφόρος θα μπορεί να «μοιράζει» τους σταυρούς που δικαιούται και σε υποψήφιους βουλευτές διαφορετικών κομμάτων.
Σταθερό στοιχείο του προτεινόμενου εκλογικού συστήματος, αποτελεί η πρόβλεψη ότι η κατανομή των εδρών θα γίνεται σε επίπεδο επικράτειας με απλή αναλογική για το 80% των εδρών, δηλαδή 240 έδρες (σε συζήτηση είναι η αύξηση σε 85%). Στην κατανομή αυτή θα συμμετέχουν όλα τα κόμματα, που πανελλαδικά έχουν συγκεντρώσει τουλάχιστον το 3% των ψήφων.
Ο μηχανισμός κατανομής των εδρών
Οι τρεις κατανομές που προβλέπει ο υφιστάμενος εκλογικός νόμος, καταργούνται. H νέα πρόταση προβλέπει μια κατανομή, σε επίπεδο επικρατείας, σε τρεις φάσεις.
Συγκεκριμένα, θα κατανέμονται 240 βουλευτές με απλή αναλογική στα κόμματα που εισέρχονται στη Βουλή. Οι υπόλοιπες έδρες (δηλαδή οι 60, καθώς και ό,τι έχει μείνει αδιάθετο από τις 240 έδρες), θα κατανέμονται μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων, πιθανότατα σε αναλογία 3 προς 1.
Το ερώτημα είναι, πώς και πού θα εκλέγονται οι βουλευτές κάθε κόμματος.
Σε κάθε ελάσσονα εκλογική περιφέρεια, το μέτρο θα προκύπτει από τη διαίρεση του συνόλου των ψηφισάντων με τον αριθμό των εδρών της ελάσσονος περιφέρειας.
Το κάθε κόμμα θα εκλέγει αριθμό βουλευτών που θα προκύπτει από την παραπάνω διαίρεση και θα είναι οι βουλευτές που εξασφάλισαν τους περισσότερους σταυρούς.
Καθώς όμως από τη διαδικασία αυτή θα μένουν αδιάθετες έδρες, αυτές θα κατανέμονται ξεκινώντας από το μικρότερο κόμμα με τις περισσότερες αδιάθετες ψήφους.
Η κατανομή των αδιάθετων εδρών θα συνεχίζεται στο αμέσως επόμενο, με τελευταίο το πρώτο σε ψήφους -στην ελάσσονα περιφέρεια- κόμμα με το μικρότερο υπόλοιπο ψήφων.
Οι έδρες κάθε ελάσσονος εκλογικής περιφέρειας που θα μείνουν αδιάθετες από αυτήν τη διαδικασία, συν οι 60 έδρες, που εξαρχής έχουν μείνει εκτός κατανομής -λόγω της αναλογικότητας του 80%- θα διανέμονται μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος με αναλογία 3:1 και η διάθεση των εδρών αυτών θα δίνουν την αυτοδυναμία στο πρώτο κόμμα.
Τα δύο ψηφοδέλτια
Σταθερή επιλογή του νέου εκλογικοόυ συστήματος, είναι τα δύο ψηφοδέλτια και βεβαίως οι δύο κάλπες.
Το ένα εκ των δύο ψηφοδελτίων, θα είναι σε επίπεδο νομού, θα είναι ενιαίο, δηλαδή θα συμπεριλαμβάνονται σε αυτό οι υποψήφιοι βουλευτές των κομμάτων.
Δύο είναι οι εναλλακτικές επιλογές για το δεύτερο ψηφοδέλτιο.
Η πρώτη προβλέπει κομματικό ψηφοδέλτιο σε επίπεδο νομού.
Η δεύτερη επιλογή, προβλέπει σε επίπεδο μείζονος εκλογικής περιφέρειας, ψηφοδέλτιο με λίστα. Το κάθε κόμμα θα έχει ξεχωριστό ψηφοδέλτιο με υποψήφιους βουλευτές μείζονος περιφέρειας, οι οποίοι θα εκλέγονται χωρίς σταυρό.
Προς συζήτηση
Η αναδιάρθρωση των μικρών (ελάσσονες) και μεγάλων (μείζονες) εκλογικές περιφέρειες, είναι ένα από τα ανοιχτά προς διάλογο θέματα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να μειωθούν οι μείζονες περιφέρειες από 13, πιθανότατα σε 9-10, ενώ να αυξηθούν οι 56 ελάσσονες, με την κατάτμηση των μεγάλων.