Τον φόβο των Ελλήνων έναντι της ανεργίας, τις ελπίδες τους για ένα καλύτερο αύριο που κυρίως εναποθέτουν στην E.E. και τη δυσπιστία τους έναντι του πολιτικού συστήματος και των ποικίλων συνιστωσών του, καταγράφει στην εαρινή έκδοσή του το «ευρωβαρόμετρο», η τακτική σφυγμομέτρηση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Είναι ίσως ενδεικτικό του κακού οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα, ότι σχεδόν δύο στους τρεις Ελληνες, το 62% των ερωτηθέντων, εκφράζουν έντονη ανησυχία για την ανεργία, ιδίως μετά την επερχόμενη διεύρυνση της E.E., ενώ ο ένας στους τρεις, το 34%, θεωρεί ιδιαίτερα ανησυχητική την κατάσταση της οικονομίας γενικότερα, ποσοστό που μόνο η Ολλανδία και η οικονομικά παραπαίουσα Γερμανία ξεπερνούν.
Από πού θα προέλθουν οι απαντήσεις στις αγωνίες αυτές; Μάλλον όχι από την κυβέρνηση, έναντι της οποίας εκφράζει τη δυσπιστία του το 53% των Ελλήνων, αλλά ούτε και από τα Μέσα Ενημέρωσης, τα οποία οι μισοί Ελληνες δηλώνουν ότι δεν εμπιστεύονται και σίγουρα όχι από τα πολιτικά κόμματα, τα οποία δεν εμπιστεύονται οι οκτώ στους δέκα. Πάντως, ειδικά ο Τύπος και συγκεκριμένα ο γραπτός έχει βελτιώσει αισθητά τη θέση του στη συνείδηση των Ελλήνων, καθώς με δείκτη εμπιστοσύνης 44%, έχει πραγματοποιήσει άλμα δέκα ποσοστιαίων μονάδων έναντι του αντίστοιχου περυσινού διαστήματος. Ομως το ανησυχητικό είναι ότι οι μισοί Ελληνες απορρίπτουν το πολιτικό σύστημα συλλήβδην, δηλώνοντας ότι δεν τους ικανοποιεί η λειτουργία της δημοκρατίας στη χώρα. Σε αυτό μόνον οι Ιταλοί, για κάπως προφανείς λόγους, αλλά και οι Πορτογάλοι τους ξεπερνούν. Μάλιστα είναι ενδιαφέρον ότι περισσότεροι Ελληνες εμπιστεύονται τις πολυεθνικές επιχειρήσεις (ποσοστό δυσπιστίας 70%) παρά τα κόμματα που ενσαρκώνουν το δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας (ποσοστό δυσπιστίας 80%).
Θεσμούς που εμπιστεύονται
Ποιους εμπιστεύονται; Ανεξαρτήτως του ρόλου που διαδραματίζουν στον εθνικό βίο, οι θεσμοί που περισσότερο από όλους τους άλλους απολαμβάνουν της εμπιστοσύνης των Ελλήνων είναι, κατά σειράν, ο στρατός (80%), η δικαιοσύνη (69%) και οι μη κυβερνητικές και ανθρωπιστικές οργανώσεις (68%). Ομως, πέραν της ανησυχίας και της έλλειψης εμπιστοσύνης υπάρχει και ο φόβος. Στο μετρητή του φόβου ότι θα αποτελέσουν θύματα του ενός ή του άλλου δεινού, οι Ελληνες δίνουν ενδιαφέρουσες απαντήσεις και όπως προκύπτει φοβούνται σχεδόν…. τα πάντα.
Το πρώτο είναι το οργανωμένο έγκλημα (86% των Ελλήνων και 71% των Ευρωπαίων). Ακολουθούν οι επιδημίες, το πυρηνικό ατύχημα, η διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής, η εκ παραδρομής εκτόξευση πυρηνικού πυραύλου (την οποία φοβούνται οι τρεις στους τέσσερις Ελληνες) και οι πόλεμοι στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων μιας εθνοτικής σύρραξης βαλκανικού τύπου, μιας μείζονος συμβατικής σύρραξης ή ακόμα ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος, με τον φόβο των οποίων ζουν οι δύο στους τρεις Ελληνες αλλά και περίπου οι μισοί Ευρωπαίοι. Πέραν δε όλων αυτών υπάρχει και ο… φόβος των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι εννέα στους δέκα Ελληνες (91%) θεωρούν αρνητικό το ρόλο της υπερδύναμης στη διαφύλαξη της διεθνούς ειρήνης (η δημοσκόπηση διεξήχθη μεσούντος του πολέμου στο Ιράκ).
Δηλώνουν και Ευρωπαίοι
Οσο για την Ευρωπαϊκή Ενωση, αυτή αντιμετωπίζεται θετικά από τους δύο στους τρεις Ελληνες, ενώ είναι αρκετά υψηλό (41%) το ποσοστό των Ελλήνων που δηλώνουν ότι προσωπικά νιώθουν και Ελληνες και Ευρωπαίοι. Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, το 84% των ερωτηθέντων στη νήσο στηρίζει την ένταξη της νήσου, ενώ αρνητική στάση τηρεί το 8%. Πάντως, οι Κύπριοι θα είναι καλοί… Ευρωπαίοι καθώς κατατάσσονται πρώτοι μεταξύ όλων των υποψηφίων, σε βαθμό στήριξης της κοινής Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής της E.E. με 82% και 89% αντιστοίχως.
Υψηλός αλλά σαφώς μικρότερος εκείνου των Κυπρίων είναι ο ευρω-ενθουσιασμός στην Τουρκία, όπου περίπου τρεις στους τέσσερις (72%) θα ψήφιζαν «ναι» σε σχετικό δημοψήφισμα, ενώ 16% αντιπροσωπεύουν εκείνοι που θα ψήφιζαν «όχι». Μάλιστα το 10% των Τούρκων δήλωσαν άγνοια και του γεγονότος ακόμα ότι η χώρα τους είναι υποψήφια προς ένταξιν στην Ενωση. Ωστόσο, αρκετά υψηλή υποστήριξη, άνω του 60%, συγκεντρώνουν οι δύο μεγάλες και φιλόδοξες πολιτικές της ένωσης: η κοινή Εξωτερική και η κοινή Αμυντική Πολιτική.