Τραγέλαφος τείνει να καταστεί πλέον ο θρυλούμενος έλεγχος των χρηματιστηριακών συναλλαγών των βουλευτών, ύστερα από τις εξελίξεις που προκύπτουν τις τελευταίες ώρες, μετά και τη χθεσινή νομική γνωμοδότηση, ότι η διακομματική επιτροπή ελέγχου του «πόθεν έσχες» της Βουλής μπορεί να ζητήσει ανά πάσα στιγμή την άρση του χρηματιστηριακού, τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου οιουδήποτε βουλευτή και μάλιστα αναδρομικώς. Εντός των ημερών, όπως ανέφεραν μέλη της επιτροπής, θα συνέλθουν εκ νέου, για να αποφασίσουν αυτήν τη φορά τελικώς, αν θα άρουν τα απόρρητα, για ποιους και με ποια κριτήρια. Ομως με ποια αφορμή θα ζητηθούν, αν ζητηθούν; Το βάθος χρόνου του τυχόν ελέγχου; Αυτό αποτελεί μυστήριο και οπωσδήποτε αντικείμενο της μάχης εντυπώσεων. Και το ζήτημα της μετέπειτα δημοσιοποιήσεως; Αδιευκρίνιστο! H ΝΔ πάντως εξαρτά τη θέση της από την ψήφιση ή μη την ερχόμενη εβδομάδα των τροπολογιών της.
Απορίας άξιον
Υπ’ αυτό το πρίσμα καθίσταται σαφές πως η επιτροπή της Βουλής «αδειάζει» τον εαυτό της διότι παραδέχεται -αλίμονο για την ίδια και την αξιοπιστία της αν δεν το γνώριζε…- ότι αν και είχε εκ του νόμου το δικαίωμα να ψάξει τους κωδικούς και ό,τι άλλο επιθυμούσε, δεν το έπραξε όλα αυτά τα χρόνια για να κλείσει τα στόματα όσων λοιδορούσαν τους πολιτικούς… Απορίας άξιον παραμένει ακόμη, ποιος θα αναλάβει όλη αυτή την πράγματι γιγαντιαία επιχείρηση ελέγχου, όταν ακόμη δεν έχουν δοθεί στη δημοσιότητα τα «πόθεν έσχες» του 2001 (και εκφράζονται πλέον αμφιβολίες, αν θα δοθούν πριν ολοκληρωθεί ο μείζων έλεγχος, αφού μέλη της επιτροπής φοβούνται μην τυχόν εκτεθούν αν προκύψουν κρυμμένα περιουσιακά στοιχεία).
Αν όμως τελικώς δεν απαιτείται νομοθετική ρύθμιση, όπως αποφάνθηκαν οι νομικοί, προκύπτει μία σειρά ερωτημάτων που θα προκύψουν αν όχι στην αρχή, τουλάχιστον στην πορεία όποιας διαδικασίας προκριθεί. Αίφνης, τι γίνεται με το θέμα της παραγραφής; Υπάρχουν οικονομικά αδικήματα που παραγράφονται σε πέντε χρόνια, ενώ άλλα ύστερα από περισσότερα κι επομένως αποτελεί ερώτημα το τι μέλλει γενέσθαι μετά τη διακρίβωσή τους.
Ποινικό αδίκημα
Ακόμη, κατά πόσον η επιτροπή της Βουλής μπορεί να ζητήσει τη συνδρομή της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, όταν όπως είπε ο κ. Θωμαδάκης, αλλά και ο κ. Χριστοδουλάκης, η E.K. δεν έχει την αρμοδιότητα ούτε για έλεγχο αλλά ούτε και για την κοινοποίηση των στοιχείων, αν δεν υπάρχει καταγγελία για παραβατική συμπεριφορά, διότι κάτι τέτοιο συνιστά σοβαρό ποινικό αδίκημα και απαιτείται νομοθετική κάλυψη; Οι γνώμες των νομικών μέχρι στιγμής για το συγκεκριμένο θέμα διίστανται. Από την άλλη επί δεκαετίες υπάρχει και το προηγούμενο της δημοσιοποιήσεως των ίδιων των «πόθεν έσχες».
Επόμενο ζήτημα προς διευκρίνιση είναι το κατά πόσον η επιτροπή της Βουλής έχει δικαίωμα άρσης του απορρήτου για τις χρηματιστηριακές συναλλαγές όχι μόνο των βουλευτών, αλλά και των συζύγων τους, δίχως οι τελευταίοι-ες να δώσουν τη συγκατάθεσή τους. Υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν πως «από την ώρα που υπάγονται στον έλεγχο του πόθεν έσχες δεν τίθεται ζήτημα», αλλά και κάποιοι άλλοι που εκτιμούν ότι απαιτείται οπωσδήποτε η έγγραφη συγκατάθεσή τους όσον αφορά τη δημοσιοποίηση. Τέλος, επί της ουσίας, αδιευκρίνιστο παραμένει εάν, εφόσον διεξαχθεί και ολοκληρωθεί ο έλεγχος, η επιτροπή της Βουλής έχει δικαίωμα να δημοσιοποιήσει τα αποτελέσματά του αλλά και τα στοιχεία αυτού (π.χ. τζίρος, κωδικοί κ.λπ.), ασχέτως εάν έχει προκύψει παραβατική συμπεριφορά, ή θα περιοριστεί στην απλή ανακοίνωση ότι «δεν προέκυψε αναντιστοιχία δηλώσεων και ελέγχου».
Περιττά ερωτηματολόγια και τροπολογίες
Η νομική γνωμοδότηση που αναμενόταν και έδωσαν ομοφώνως χθες οι τρεις νομικοί που μετέχουν στην επιτροπή, καθώς και η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής, φαίνεται σε πρώτη φάση να «αποτελεί το αβγό του Κολόμβου». Από εκεί και πέρα, όμως, προκύπτουν τα εξής:
– Καθίσταται άχρηστη και για λόγους εντυπώσεων τελικώς η φόρμουλα που απεστάλη στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να δώσουν τη συγκατάθεσή τους για την άρση του απορρήτου τους και τον έλεγχο των χρηματιστηριακών τους συναλλαγών; Οχι, υποστηρίζει ο πρόεδρος της επιτροπής κ. K. Βρεττός, είναι αδιάφορο για την επιτροπή το τι θα πράξει ως κόμμα το ΠΑΣΟΚ. Δηλαδή, είναι ανοικτό το ενδεχόμενο να γίνονται παράλληλα δύο ταυτόσημοι έλεγχοι.
– Καθίσταται άνευ αξίας και η νομοθετική ρύθμιση που, και πάλι για λόγους εντυπώσεων, προτείνει η Ν.Δ. για αναδρομικό έλεγχο των «πόθεν έσχες» των πολιτικών προσώπων, από το 1974 έως σήμερα, στον βαθμό που ο έλεγχος διεξαχθεί με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο; Κατά τη Νέα Δημοκρατία, έχει αξία εάν συνδυαστεί με την αλλαγή του τρόπου ελέγχου του «πόθεν έσχες» όπως προτείνει, δηλαδή από νέα επιτροπή την πλειοψηφία της οποίας αποτελούν μέλη του Ελεγκτικού Συνεδρίου. H αξιωματική αντιπολίτευση επιμένει ότι έχει αξία και η δεύτερη τροπολογία της, με την οποία ζητείται έλεγχος όλων των κρατικών αξιωματούχων και μάλιστα, το κυριότερο, η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων, η οποία δεν διασφαλίζεται χωρίς νομοθετική ρύθμιση.