Κατά του μοντέλου της διαρχίας, στο οποίο φέρονται να έχουν καταλήξει ο πρωθυπουργός κ. K. Σημίτης και ο υπουργός Εξωτερικών κ. Γ. Παπανδρέου, τάσσεται ο βουλευτής A΄ Αθηνών και πρώην υπουργός κ. Γερ. Αρσένης με συνέντευξη προς την «K», καθώς υπογραμμίζει ότι «σ’ αυτήν τη συγκυρία δύο πρόσωπα σε ένα κάδρο δεν χωρούν».
Ο κ. Αρσένης σημειώνει ότι ο κ. Παπανδρέου καλείται να λειτουργήσει ως νέος ενωτικός κρίκος και να εξασφαλίσει την επανασυσπείρωση των κοινωνικών δυνάμεων του ΠΑΣΟΚ και την επανένταξη των στελεχών που έχουν αδρανοποιηθεί, απομακρυνθεί ή παραγκωνισθεί, ενώ τονίζει πως ο υπουργός Εξωτερικών «έχει το κλίμα μαζί του και δημιούργησε ήδη μια δυναμική υψηλών προσδοκιών». Παράλληλα, ο κ. Αρσένης ζητεί την πραγματοποίηση μιας συνδιάσκεψης που θα οριστικοποιήσει το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ πριν από τις εκλογές και παρατηρεί ότι όλα τα θέματα που αναφέρονται στην αλλαγή ηγεσίας θα αποφασιστούν από την Κεντρική Επιτροπή, το συνέδριο, αλλά και την Κοινοβουλευτική Ομάδα.
Τέλος, ο κ. Αρσένης τονίζει πως «τιμά» τον κ. Σημίτη η απόφαση να δρομολογήσει τη διαδοχή του και αποκαλύπτει πως με επιστολή του είχε προτείνει στον πρωθυπουργό να αποχωρήσει αμέσως μετά το τέλος της ελληνικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
– Είναι διάχυτη η εντύπωση ότι η αλλαγή ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ αποτελεί προϊόν μιας «συμφωνίας κορυφής» μεταξύ των κ. Σημίτη και Παπανδρέου. Πόσο συμβατή είναι αυτή η εξέλιξη με τη δημοκρατική παράδοση του ΠΑΣΟΚ που επικαλούνται τα στελέχη του κόμματός σας;
– Δεν βρίσκω κάτι μεμπτό στην πρωτοβουλία του κ. Σημίτη να συζητήσει την πρόθεσή του να παραιτηθεί με τον επικρατέστερο και, όπως διαφαίνεται, μόνο υποψήφιο πρόεδρο. Δεν θεωρώ ότι ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των δύο ανδρών μπορεί να πάρει τον χαρακτήρα «συμφωνίας κορυφής». Ολα τα θέματα είναι και πρέπει να παραμείνουν ανοικτά μέχρις ότου αποφασίσουν τα αρμόδια συλλογικά όργανα του κόμματος. O κ. Σημίτης θα δημοσιοποιήσει τις προθέσεις του και θα καταθέσει τις προτάσεις του. H αλλαγή ηγεσίας και συγκεκριμένα θέματα που ανάγονται σε αυτήν, θα αποφασισθούν από την Κεντρική Επιτροπή και από το συνέδριο αλλά και από την Κοινοβουλευτική Ομάδα, στη στήριξη της οποίας βασίζεται η κυβέρνηση.
Τέσσερις άξονες δράσης
– Αρκεί η διαφαινόμενη αντικατάσταση του κ. Σημίτη από τον κ. Παπανδρέου για την αντιστροφή του κλίματος ή απαιτούνται και άλλες πρωτοβουλίες εκ μέρους του νέου προέδρου και συνολικά του ΠΑΣΟΚ;
– Στην πολιτική, ο συμβολισμός παίζει μεγάλο ρόλο. Γι’ αυτό και η ανάδειξη ενός νέου προσώπου στην ηγεσία μπορεί να είναι καταλυτική στη δημιουργία ενός άλλου κλίματος. O κ. Γιώργος Παπανδρέου καλείται να σηματοδοτήσει ένα νέο όραμα για το μέλλον, να λειτουργήσει ως νέος ενωτικός κρίκος, να εξασφαλίσει την επανασυσπείρωση των κοινωνικών δυνάμεων του ΠΑΣΟΚ και την επανένταξη των στελεχών που έχουν αδρανοποιηθεί, απομακρυνθεί ή παραγκωνισθεί. Το κλίμα είναι μαζί του και έχει ήδη δημιουργήσει μια δυναμική υψηλών προσδοκιών.
Φυσικά, από μόνη της η αλλαγή ηγεσίας δεν αρκεί. Χρειάζεται να δώσουμε πειστικές απαντήσεις στα προβλήματα που η κοινή γνώμη, δίκαια ή άδικα, χρεώνει σε μας και που διαμορφώνουν το κλίμα που αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις. Νομίζω ότι η αλλαγή ηγεσίας δημιουργεί πολύ καλύτερες συνθήκες για να μιλήσουμε αξιόπιστα για ένα πρόγραμμα που απαντά στα προβλήματα αυτά και μας προσδίδει μια πιο ελκυστική πολιτική φυσιογνωμία. Εδώ πρέπει να ρίξουμε το βάρος και πρέπει να επιτύχουμε μια σύνθεση θέσεων, στο πλαίσιο, ίσως μιας συνδιάσκεψης για το προεκλογικό μας πρόγραμμα. Προσωπικά πιστεύω ότι πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα σε τέσσερις άξονες δράσης.
Πρώτον, τολμηρή αναβάθμιση της κοινωνικής μας πολιτικής. O πολίτης πρέπει να αισθανθεί ότι η πολιτεία είναι σε θέση να τον προστατεύσει από τις οικονομικές αντιξοότητες που έχουν προκύψει. Δεν αρκεί πολιτική παροχών όταν και αν υπάρχει «περίσσευμα». Απαιτείται πολιτική διεύρυνσης των ευκαιριών και αναδιανομής του εισοδήματος υπέρ των οικονομικά ασθενέστερων τάξεων και σε βάρος του παρασιτισμού. Απαιτείται επίσης αναβάθμιση της παροχής δημόσιων αγαθών, ιδιαίτερα στον τομέα της Παιδείας και της Υγείας – αυτό που παλαιότερα αποκαλούσαμε «κοινωνικό μισθό».
Δεύτερον, εξασφάλιση των αναγκαίων κοινωνικών συμμαχιών για να ανοίξει ο δρόμος των τολμηρών μεταρρυθμίσεων για την αντιμετώπιση του «παραγωγικού ελλείμματος» και της αναπτυξιακής πολιτικής. Το πολιτικό ζητούμενο είναι η καλλιέργεια μιας κουλτούρας ανάπτυξης, δημιουργίας και αξιοκρατίας.
Τρίτον, ριζικές μεταρρυθμίσεις στο σύστημα διακυβέρνησης με έμφαση στη διαφάνεια, συμμετοχή και αποκέντρωση. Σε αυτό το πλαίσιο απαιτούνται ισχυρές τομές για να δημιουργηθεί ένας δημόσιος τομέας σύγχρονος, αποτελεσματικός, φιλικός στον πολίτη και υποστηρικτικός δημιουργικών πρωτοβουλιών.
Τέταρτον, καταπολέμηση της διαφθοράς και της διαπλοκής. Κανένα πρόγραμμα δεν θα υλοποιηθεί και καμιά κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να εφαρμόσει το πρόγραμμά της, αν δεν καταπολεμήσει τη διαφθορά και τη διαπλοκή. Το μέλλον θα ανήκει στο κόμμα που θα τολμήσει και θα επιτύχει το τελικό κτύπημα στη Λερναία Υδρα της διαπλοκής.
– Πώς προσεγγίζετε τη διαφαινόμενη προοπτική το επερχόμενο συνέδριο να έχει ως μοναδικό αντικείμενο την αλλαγή προέδρου;
– Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι βρισκόμαστε σε μια προεκλογική περίοδο και εκ των πραγμάτων δεν υπάρχει χρόνος για την επεξεργασία και προετοιμασία πληθώρας πολιτικών και οργανωτικών θεμάτων, τα οποία είναι αντικείμενο ενός τακτικού συνεδρίου. Το τακτικό συνέδριο θα γίνει αργότερα, μετά τις εκλογές. Το συνέδριο το οποίο τώρα συζητείται, είναι έκτακτο συνέδριο και με μοναδικό θέμα την εκλογή νέας ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ. Παράλληλα, όμως, πρέπει, όπως σας είπα, να συγκληθεί μια συνδιάσκεψη θέσεων με αντικείμενο την οριστικοποίηση του προγράμματός μας.
Ελευθερία κινήσεων
– Πόσο εφικτή είναι η συσπείρωση του συνόλου των δυνάμεων του ΠΑΣΟΚ, όταν στην πορεία προς τις εκλογές, η κυβέρνηση, ο γραμματέας του κόμματος και το Ε.Γ. παραμένουν ίδιοι και φέρουν την «προσωπική σφραγίδα» του κ. Σημίτη; Ανταποκρίνεται έτσι το ΠΑΣΟΚ στο αίτημα της κοινής γνώμης για «αυτοκριτική» και ανανέωση;
– Το ερώτημά σας είναι καίριο και θέλω να το απαντήσω χωρίς υπεκφυγές. Πιστεύω ότι ο νέος πρόεδρος πρέπει να έχει την ελευθερία κινήσεων, μέσα στο πλαίσιο βέβαια του καταστατικού. Δεν θέλουμε ο νέος πρόεδρος να έχει ή να αισθάνεται ότι έχει δεμένα τα χέρια του. Γι’ αυτό πιστεύω ότι όλοι μας και όλα τα συλλογικά όργανα θα τον διευκολύνουν προκειμένου να επιφέρει όλες εκείνες τις αλλαγές τις οποίες θεωρεί αναγκαίες για να φέρει εις πέρας το δύσκολο έργο που επιφορτίζεται και να ανοίξει ο δρόμος προς την εκλογική νίκη. Από την άλλη μερά, πρέπει να είμαι σαφής ότι αλλαγή ηγεσίας δεν σημαίνει αναίρεση του έργου της κυβέρνησης ούτε της συμβολής του κ. Σημίτη. Αντίθετα, τα σημαντικά και θετικά επιτεύγματα της κυβέρνησης είναι μέρος του απολογισμού μας. Αισθανόμαστε, όμως, αρκετά ισχυροί ώστε να αποδεχθούμε την αυτοκριτική και να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν πολλά που θα μπορούσαν να γίνουν αλλά δεν τα τολμήσαμε, και άλλα που δεν τα κάναμε σωστά. H πορεία μας, όμως, προς τις εκλογές δεν θα περιοριστεί μόνον στα συν και τα πλην του κυβερνητικού έργου αυτής της τετραετίας, αλλά θα ανοίξει πανιά για τη νέα προοπτική, το νέο όραμα, ως συνέχεια της μεγάλης και ιστορικής διαδρομής του ΠΑΣΟΚ στην πολιτική ζωή του τόπου.
– Δεν συνιστά ομολογία ήττας η αλλαγή ηγεσίας δύο μήνες πριν από τις εκλογές, όταν μάλιστα μέχρι πριν από λίγο καιρό το ΠΑΣΟΚ πρόβαλε ως «ισχυρό χαρτί» του τον κ. Σημίτη;
– Οχι, δεν συμφωνώ ότι συνιστά ομολογία ήττας. Αντίθετα, είναι κίνηση που ανατρέπει το σκηνικό και δίνει την προοπτική της νίκης. Το καλύτερο βέβαια δεν ακυρώνει το καλό. O κ. Σημίτης, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, εξακολουθεί να είναι «ισχυρό χαρτί». Οφείλω, όμως, να πω ότι θα ήταν καλύτερο αν η αλλαγή ηγεσίας γινόταν το περασμένο καλοκαίρι αμέσως μετά την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Για την ιστορία, ας σημειώσετε ότι αυτήν την άποψη την είχα υποβάλει στον κ. πρωθυπουργό έγκαιρα το περασμένο καλοκαίρι μαζί με άλλες παρατηρήσεις.
Η ιδιότυπη διαρχία
– Πώς αποτιμάτε την ιδιότυπη διαρχία στην οποία κατέληξαν οι κ. Σημίτης και Παπανδρέου;
-Εγώ δεν έχω τέτοια πληροφόρηση. Είναι πολύ πιθανόν να έχουν ανταλλάξει απόψεις για πολλά θέματα που σχετίζονται με τη διαδικασία της διαδοχής. Γνωρίζοντας, όμως, και τον κ. Σημίτη και τον κ. Παπανδρέου, μου είναι δύσκολο να πιστέψω ότι θα δέχονταν να δημιουργήσουν τετελεσμένα για τα αρμόδια συλλογικά όργανα. Θέλω να πιστεύω ότι τα θέματα είναι ανοικτά. Στα συλλογικά όργανα θα συζητήσουμε όλες τις εκδοχές και θα λάβουμε τις αποφάσεις μας. Προσωπικά, είμαι αντίθετος σε αυτήν την ιδιότυπη διχοτόμηση της ηγεσίας. Σε αυτήν τη συγκυρία δύο πρόσωπα σε ένα κάδρο δεν χωρούν. Για την υπέρβαση που αναζητούμε χρειαζόμαστε νέα κυβέρνηση – όχι βέβαια για να παράξει έργο, αφού δεν υπάρχει χρόνος, αλλά για να σηματοδοτήσει την ολοκλήρωση της αλλαγής ηγεσίας, τη νέα πλεύση και την επανασυσπείρωση. O νέος άνεμος πρέπει να φυσήξει παντού.
Ο Κώστας Σημίτης και η Ευρώπη
– Θεωρείτε πως το ενδεχόμενο ανάληψης ευρωπαϊκής θέσης από τον κ. Σημίτη έχει κλείσει, μετά τις συχνές δηλώσεις του πρωθυπουργού το τελευταίο διάστημα ότι «δεν ενδιαφέρεται»;
– O κ. Σημίτης έκανε πολύ καλά που αποσύνδεσε την αλλαγή ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ από την ευρωπαϊκή του προοπτική. Αποφασίζει την αλλαγή ηγεσίας με αποκλειστικό κριτήριο την προοπτική του ΠΑΣΟΚ. Και αυτό τον τιμά. Οσον αφορά την προοπτική ευρωπαϊκής θέσης, γνωρίζετε ότι ο κ. Σημίτης είναι πολιτικός ευρωπαϊκής εμβέλειας και δικαιούται, αν θελήσει, να διεκδικήσει έναν ευρωπαϊκό ρόλο. Ενα τέτοιο ενδεχόμενο θα τιμούσε τον ίδιο και την Ελλάδα.