H κατάλυση της κομματικής δομής που είχε ώς τώρα το ΠΑΣΟΚ υιοθετήθηκε χωρίς συζήτηση και χωρίς την παραμικρή αντίρρηση από την Κεντρική Επιτροπή και την Κοινοβουλευτική Ομάδα του κυβερνώντος κόμματος προχθές, μέσα στην αγωνιώδη ευφορία αναζήτησης εκλογικής σωτηρίας υπό την ηγεσία του Γ. Παπανδρέου.
Η ομόφωνη απόφαση εκλογής του ως αρχηγού του ΠΑΣΟΚ όχι από τους αντιπροσώπους του συνεδρίου, όπως προβλέπει το καταστατικό του, ούτε καν από δημοψήφισμα μεταξύ των μελών του, αλλά από ένα απερίγραπτο νεφέλωμα μελών, οπαδών και… «φίλων(!)» του κόμματος, συνιστά όντως σοβαρότατη τομή στις αντιλήψεις οργάνωσης των πολιτικών δυνάμεων και, ως εκ τούτου, αφορά ολόκληρη την ελληνική κοινωνία και όχι μόνο το ΠΑΣΟΚ.
Με βάση τις μέχρι στιγμής αποφάσεις των οργάνων του κυβερνώντος κόμματος, στις 8 Φεβρουαρίου θα στηθούν κάλπες στα γραφεία των οργανώσεων του ΠΑΣΟΚ για την ανάδειξη του Γ. Παπανδρέου ως προέδρου του. Δικαίωμα ψήφου θα έχουν οι ακόλουθοι: Πρώτον, τα περίπου 150.000 μέλη που έχουν ανανεώσει την κάρτα μέλους τους, σε απογραφή που έγινε πριν από ένα χρόνο. Δεύτερον, περίπου ακόμη 150.000 άτομα -πραγματικά και μέλη «μαϊμούδες»- που εμφανίζονταν εγγεγραμμένα ως μέλη προηγούμενα χρόνια και τα οποία δεν ανανέωσαν την εγγραφή τους, είτε γιατί δεν ήθελαν είτε γιατί δεν υπήρχαν καν, και τα οποία αυθαιρέτως η ηγεσία τα κατατάσσει στην κατηγορία των «φίλων» του ΠΑΣΟΚ, με ισότιμο δικαίωμα ψήφου άνευ άλλης διαδικασίας! Τρίτον, σε δυο-τρεις εβδομάδες θα ανοίξουν πάλι καταλόγους «φίλων» του ΠΑΣΟΚ, όπου θα γράφεται όποιος θέλει και θα ψηφίζει. Δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη η απόφαση να είναι δυνατόν να ψηφίζει στις 8 Φεβρουαρίου οποιοσδήποτε θελήσει να προσέλθει σε γραφείο του ΠΑΣΟΚ εκείνη την ημέρα, δείχνοντας απλώς την ταυτότητά του.
Αιχμαλωσία των πολιτικών
Δεν πρόκειται περί αστεϊσμών, αλλά περί της διαμορφούμενης κομματικής πραγματικότητας στο ΠΑΣΟΚ. O Γ. Παπανδρέου έχει άλλωστε εκφράσει δημοσίως την επιθυμία του να μετατραπούν οι κομματικές οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ σε «Ιντερνετ-καφέ», δίνοντας εντελώς άλλη διάσταση στην κάποτε απαξιωτική έκφραση «αυτό το κόμμα έγινε καφενείο»!
Η κατάργηση του διαχωρισμού ανάμεσα στο μέλος και το μη μέλος ενός κόμματος αποτελεί σοβαρή εξέλιξη, αν υποτεθεί ότι τα κόμματα αποτελούν ουσιώδη παράγοντα οργάνωσης των πολιτικών δραστηριοτήτων των κοινωνιών.
Τα κόμματα μπορεί να παρουσιάζουν συχνά στρεβλωτικά φαινόμενα γραφειοκρατίας, αλλά ταυτόχρονα αποτελούν τους κύριους φορείς διαμόρφωσης ιδεολογίας και πολιτικής από συλλογική σκοπιά. Παρέχουν την κύρια δυνατότητα διαμόρφωσης καταρτισμένων πολιτικών στελεχών, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζουν την ύπαρξη δεσμών και διαύλων επικοινωνίας των πολιτικών με την κοινωνία. Οι κομματικές συλλογικότητες εξασφαλίζουν επίσης πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες αντίστασης των πολιτικών στις πιέσεις και στις απόπειρες εξαγοράς τους από τα οργανωμένα συμφέροντα -χωρίς αυτό φυσικά να αναιρεί τις πιθανότητες συλλογικής διαφθοράς κομμάτων.
Η ουσία είναι πως η προσπάθεια κατάλυσης των κομμάτων μέσω της δημαγωγικής φόρμουλας για «εκλογή προέδρου από τους πολίτες, από την ίδια την κοινωνία» καθιστά τους πολιτικούς πολύ πιο δεσμευτικά αιχμαλώτους των ισχυρών κύκλων της διαπλοκής.
«Τηλεοπτικά κόμματα»
Ας μην υποκρινόμαστε. H «βάση», η «κοινωνία» πολύ πιο εύκολα άγεται και φέρεται ως προς τις ικανότητες ενός πολιτικού προσώπου αναλόγως της προβολής που του κάνουν τα MME και δη η τηλεόραση, παρά ένα συνειδητοποιημένο κομματικό σώμα, τα μέλη του οποίου κατά τεκμήριο έχουν κάποιο πολιτικό όραμα, αρχές και στόχους.
Με το μοντέλο διάλυσης των κομμάτων που προωθεί ο Γ. Παπανδρέου, ο κάθε καναλάρχης και όσοι κρύβονται πίσω από αυτόν θα γίνουν απείρως ισχυρότεροι δυνάστες του πολιτικού μας βίου. Αυτοί θα επιλέγουν και θα επιβάλλουν όποιον θέλουν ως ηγέτη οποιουδήποτε πολιτικού σχηματισμού.
Μιλάμε ήδη περιφρονητικά για το πολιτικό άγος της αποκαλούμενης «τηλεοπτικής δημοκρατίας», η οποία όλο και περισσότερο προσλαμβάνει διαστάσεις τηλεοπτικού ολοκληρωτισμού, όπως φάνηκε και στην προκλητικά μονόπλευρη προβολή και επιβολή της λύσης Γ. Παπανδρέου. Φρίκη προκαλεί η ιδέα τού τι πρόκειται να γίνει αν καταργηθούν και τα κόμματα και μετατραπούν σε συναθροίσεις μελών, οπαδών, φίλων και… περαστικών.
Κανένας πολιτικός δεν θα μπορεί να υπάρξει, αν δεν δηλώσει πλήρη υποταγή και αφοσίωση στους άρχοντες της διαπλοκής, στους κυρίους των MME και πραγματικούς ηγέτες αυτών των «τηλεοπτικών κομμάτων».
Αρκεί, άλλωστε, μια απλή ματιά στον απερίγραπτο ενθουσιασμό με τον οποίο υποδέχτηκαν και πρόβαλαν τις θέσεις του Γ. Παπανδρέου στο θέμα αυτό τα κορυφαία εκφραστικά όργανα της διαπλοκής, για να αντιληφθεί αμέσως πού αποσκοπεί αυτή η αλλαγή στην οργάνωση των κομμάτων.
Αμερικανικό μοντέλο
Μπορεί κανείς να διαφωνεί ριζικά με ένα κόμμα, ακόμη και να το μισεί, δεν είναι όμως τυχαίο το γεγονός ότι η ύπαρξή τους θεωρείται παντού στον κόσμο θεμελιώδες στοιχείο της δημοκρατίας.
Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι στη χώρα μας αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, κοιτίδα των ιδεολογιών και των πολιτικών αντιλήψεων, όλα τα κόμματα όλων των χωρών είναι δομημένα πάνω σε μια σειρά από κοινές αρχές, θεμελιωδέστερη των οποίων είναι η διάκριση μέλους και μη μέλους σε ό,τι αφορά τόσο τις υποχρεώσεις όσο και τα δικαιώματα, με προεξάρχον αυτό της εκλογής των ηγετών και των οργάνων του κόμματος.
Ο ευρωπαϊκός πολιτικός πολιτισμός, από την ανατροπή της φεουδαρχίας και της ελέω Θεού μοναρχίας και έπειτα, συμπεριέλαβε την αρχή αυτή ως θεμέλιο όλων των πολιτικών σχηματισμών, ανεξαρτήτως ιδεολογίας.
Το αμερικανικό μοντέλο, όπου τα κόμματα δεν έχουν ούτε ιδεολογία ούτε ηγέτες, αλλά λίγους μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές ψάχνουν να βρουν όποιον τύχει να έχει τη μεγαλύτερη προβολή εκείνη τη στιγμή, για να τον ανακηρύξουν υποψήφιο πρόεδρο μήπως και κερδίσουν τις εκλογές, μπορεί να είναι οικείο στον Γ. Παπανδρέου, αλλά είναι εντελώς ξένο και απωθητικό στην Ευρώπη.
Ας ελπίσουμε ότι δεν θα επικρατήσει οριστικά και στην Ελλάδα, παρά την κακή αρχή που επιχειρείται. Διαφορετικά, σε λίγο καιρό θα αρχίσουμε κι εδώ να βγάζουμε ως αρχηγούς κομμάτων την… Ορθούλα και άλλους παίκτες των «ριάλιτι»!