Δύο έγκριτοι πολιτικοί επιστήμονες αναλύουν στην «K» τα εκλογικά κριτήρια των σημερινών νέων και τα συγκρίνουν με τα κυρίαρχα προηγούμενων δεκαετιών.
Ο κ. Γεράσιμος Μοσχονάς, επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο μας λέει:
Η σημερινή νέα γενιά εμφανίζεται αρκετά πιο συντηρητική σε σχέση με την αντίστοιχη νεολαία των δεκαετιών ’70 και ’80 και έχει ενστερνιστεί αξίες πολιτισμικού συντηρητισμού. Από την άλλη μεριά βρίσκεται πιο κοντά στις ιδέες της αγοράς, του οικονομικού φιλελευθερισμού και είναι σαφώς πιο προσανατολισμένη στην καριέρα, βιώνοντας έντονη ανασφάλεια λόγω ανεργίας αλλά και μεγάλη δυσπιστία απέναντι στους πολιτικούς.
Δεν έχουν μια «παράσταση» για το μέλλον τους, που να περνά μέσα από την πολιτική ή από θεσμούς που να συνδέονται με την πολιτική δράση. Φαίνεται πως αξιολογούν θετικά θεσμούς όπως η Δικαιοσύνη, ο Στρατός και η Εκκλησία.
Σήμερα, η νεολαία αλλά και η πλειονότητα του εκλογικού σώματος δεν διαβάζει τα προγράμματα των κομμάτων, αλλά η ψήφος καθορίζεται από τη γενική εικόνα που διαμορφώνεται για κόμματα και αρχηγούς.
Κυριαρχία ιδεών
Παλαιότερα, η εκλογική συμπεριφορά ενεφορείτο από την κυριαρχία των ιδεών, που άγγιζαν τον σοσιαλισμό ή τον αντιφιλελευθερισμό. Κατ’ επέκταση, τα κόμματα της ιστορικής Αριστεράς και το ΠΑΣΟΚ δεν καταγράφονταν θετικά μόνο στις εκλογικές αναμετρήσεις, αλλά και στα πανεπιστήμια. Τα κριτήρια της ψήφου βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με την ιστορική συγκυρία, υπό την οποία ανδρώνεται πολιτικά μια νεολαία.
Ο κ. Νίκος Καραχάλιος, πρόεδρος Κέντρου Πολιτικής Ερευνας και Επικοινωνίας τονίζει στην «Κ»:
Οι νέοι ψηφοφόροι (18 – 25 ετών) είναι ιδιαίτερα δύσκολοι στην προσέγγισή τους, ιδίως από τα κόμματα εξουσίας. Δεν ταυτίζονται εύκολα με κάποιο κόμμα, αλλά θεωρώ ότι είναι πλέον πιο κοντά σε έναν φιλελευθερισμό με συντηρητικές αποχρώσεις. Στις προηγούμενες εκλογές πριμοδότησαν ισόποσα τα δύο μεγάλα κόμματα (40% ΠΑΣΟΚ και 40% Ν.Δ.) και το σπουδαιότερο είναι ότι αποτελούν και το μεγαλύτερο ποσοστό των αναποφάσιστων ψηφοφόρων. Αντιτίθενται στην παραδοσιακή πελατειακή πολιτική του μεγάλου κράτους, προσδοκούν να κάνουν καριέρα σε μια νέα ελεύθερη οικονομία, εκτιμούν την προσωπική τους ελευθερία και υιοθετούν παραδοσιακές κοινωνικές αξίες, όπως η οικογένεια.
Ομάδες, όπως οι νέοι, οι πτυχιούχοι ανωτέρων και ανωτάτων σχολών και οι κάτοικοι των αστικών κέντρων παρουσιάζουν μειούμενη κομματική ταύτιση, γεγονός που εντείνει τη διακομματική κινητικότητα. Το ίδιο συμβαίνει με την ιδεολογική τους τοποθέτηση, η οποία με την άμβλυνση των διαφορών μεταξύ των δύο κομμάτων εξουσίας έχει γίνει πιο συγκεχυμένη και διαμορφώνει ολοένα και μικρότερο ρόλο στην τελική τους επιλογή. Μπορεί δηλαδή να αυτοτοποθετούνται ιδεολογικά ή αξιακά στην Αριστερά και να ψηφίζουν Δεξιά.
«Οι θεσμοί δεν λειτουργούν προς όφελός μας»
«Ανίκανους» να αντιμετωπίσουν επί της ουσίας το εργασιακό ζήτημα θεωρούν τους πολιτικούς φορείς της χώρας οι περισσότεροι νέοι. Δύο εξ’ αυτών μιλούν στην «K» διατυπώνοντας την ανησυχία τους, γεγονός που ρυθμίζει την εκλογική τους συμπεριφορά
«Οι πολιτικοί θεσμοί στην Ελλάδα δεν ασχολούνται επαρκώς με την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Γι’ αυτό και διαπιστώνουμε ότι όσοι εργάζονται με αξιοπρέπεια είναι συνήθως άνω των 35 ετών. Φέτος η ψήφος μου θα είναι μορφή διαμαρτυρίας, διότι υποκινούμαι από την διαπίστωση πως η Ελλάδα, αν και προσπαθεί να μπει στα γρανάζια των ανεπτυγμένων χωρών, ωστόσο δεν έχει τις βάσεις, για να στηρίξει κάτι τέτοιο, διότι όλα γίνονται επιφανειακά και πρόχειρα», λέει ο 25χρονος Στέφανος Πλάσκος.
«Δεν υπάρχει σύστημα εξουσίας, που να αξιοποιεί ουσιαστικά τους θεσμούς προς όφελος των νέων. Οσον αφορά την εργασία, η πληγή παραμένει ανοιχτή, διότι οι σπουδές παραμένουν αμφιβόλου αποτελέσματος επένδυση. Και σε αυτές τις εκλογές θέλω να αποφύγω τα μεγάλα κόμματα, διότι η γραμμή τους δεν με εκφράζει. Το αποτέλεσμα των εκλογών δεν θα έχει αντίκτυπο σε μένα, οπότε υπηρετώ το σκεπτικό «δύναμη στα μικρά κόμματα», ώστε να υπάρχει στοιχειώδης αντίλογος στη Βουλή», λέει η Μαρίνα Καλλιάκου, 23 ετών.