ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Το πρώτο στο είδος του Κοινό Λεξιλόγιο Ελλάδας και Τουρκίας συνέταξαν ύστερα από έρευνες ενός έτος στα λεξικά των δύο χωρών, ειδικοί επιστήμονες του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης. Οι μελετητές με πλοηγό τα σημαντικότερα λεξικά των δύο χωρών αναζήτησαν τις λέξεις που χρησιμοποιούνται στην καθομιλουμένη Ελλήνων και Τούρκων για να δημιουργήσουν τον κατάλογο των λημμάτων του Κοινού Λεξιλογίου με σκοπό αυτό να αποτελέσει ένα πρακτικό εργαλείο πολλαπλών χρήσεων.
Πρόκειται για λέξεις που χρησιμοποιούνται σήμερα και από τις δύο πλευρές του Αιγαίου κι αποδείχθηκαν ιδιαίτερα ανθεκτικές στο πέρασμα του χρόνου στις γλώσσες των δύο λαών. Ερευνητές και συγγραφείς του βιβλίου αυτού είναι η λέκτορας του ΔΠΘ κ. Μαρία Δημάση και ο δάσκαλος -ειδικός επιστήμονας στο ίδιο τμήμα κ. Αχμέτ Νιζάμ. Οι δύο γλωσσοπαιδαγωγοί αναζήτησαν τις λέξεις που έλκουν την ετυμολογία τους στην ελληνική και στην τουρκική και τις συμπεριέλαβαν στην εργασία τους για να συγκροτήσουν έναν κατάλογο που αριθμεί συνολικά και από τις δύο χώρες 2.170 λέξεις. Τα ελληνικά λεξιδάνεια στην τουρκική γλώσσα είναι περισσότερα απ ό,τι τα τουρκικά στην ελληνική. Οπως είπε, μιλώντας στην «K», η κ. Δημάση στην τουρκική γλώσσα υπάρχουν 1.200 ελληνικά δάνεια. Στην ελληνική γλώσσα με βάση το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής του Ιδρύματος M. Τριανταφυλλίδη, αλλά και την έρευνα σε άλλα τρία γνωστά λεξικά, τα τουρκικά λεξιδάνεια ανέρχονται σε 870.
Λεβέντης, μάγκας, μπουζούκι, νταής, εργένης, τεμπέλης, μεράκι, καφενές, καβγάς. Κι επίσης γιακάς, τσέπη, τσάντα, παπούτσι, σόι είναι ορισμένες από τις λέξεις που είναι ενταγμένες στο ελληνικό λεξιλόγιο κι είναι μάλλον δύσκολο να αντικατασταθούν τουλάχιστον στην καθομιλουμένη. Από το άλλο μέρος, η τουρκική γλώσσα, αφού αντιστάθηκε στην υιοθέτηση ελληνικών λέξεων στο επίπεδο της καθημερινής χρήσης, δέχθηκε αναγκαστικά την εισροή του ελληνικού λεξικολογίου διά μέσου του δυτικού πολιτισμού και τις χρησιμοποιεί στο ανώτερο και κυρίως στο επιστημονικό επίπεδο.
Παραδείγματα
Οι δύο ερευνητές επιχείρησαν να δημιουργήσουν ως παραδείγματα ολόκληρες προτάσεις με αυτές. Σε μία μόνο μικρή περίληψη, 2 – 3 προτάσεων στα τουρκικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν 20 ελληνικές λέξεις. Το εγχειρίδιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους φοιτητές του τμήματος που έχουν ως πρώτη επιλογή γλώσσας την εκμάθηση της τουρκικής, αλλά κι από κάθε άλλο ενδιαφερόμενο. H προσπάθεια μάλιστα έχει προκαλέσει και το ενδιαφέρον πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης. «Ως εργαλείο και υλικό το βιβλίο αυτό», όπως σημειώνει στον πρόλογό του ο σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, γλωσσολόγος κ. X. Παπαρίζος, «καλείται να προσφέρει υπηρεσία σε δύο επίπεδα: αφενός στο λειτουργικό πλαίσιο της διδασκαλίας της τουρκικής και της ελληνικής ως ξένης γλώσσας».