Αύριο, 12.00 το μεσημέρι, ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ διαβαίνει το κατώφλι της ΓΣΕΕ. Με νωπή την εκλογή του, ο Γ. Παπανδρέου επιλέγει να κάνει την πρώτη δημόσια εμφάνιση με τη νέα του ιδιότητα στη ΓΣΕΕ και να εμφανίσει ως συνομιλητές του το πολύχρωμο προεδρείο της Συνομοσπονδίας.
Η επίσκεψη, για την οποία ξεκίνησε ήδη κινητοποίηση από το απόγευμα της Παρασκευής, έχει τη σημειολογία της. Πολύ περισσότερο, όταν η πρώτη προγραμματική του θέση, την οποία σιγά-σιγά αποσιώπησε, αφορούσε την τετραετή ανασφάλιστη εργασία.
Καθώς σε δύο ημέρες η χώρα εισέρχεται και επισήμως στην προεκλογική περίοδο, η αυριανή συνάντηση δεν αποκλείεται να συνοδευτεί και με μία ακόμη νέου τύπου εξαγγελία.
Οι συνδικαλιστές
Ωστόσο, η σημασία της είναι αλλού. H αντιπαράθεση που προκλήθηκε τις τελευταίες ημέρες με αφορμή την προγραμματική διατύπωση της Νέας Δημοκρατίας για το Ασφαλιστικό, ανέδειξε τον σημαίνοντα (και κατά πολλούς ανασχετικό στην ανανέωση των κομματικών μηχανισμών) ρόλο των συνδικαλιστών του ΠΑΣΟΚ.
Στην Ελλάδα, όπου οι μνήμες έχουν τη μικρότερη διάρκεια ζωής από όλες ίσως τις χώρες, ήρκεσε η έντονη αντίδραση της ΓΣΕΕ και το περιβόητο «μολών λαβέ» του κ. Χρ. Πολυζωγόπουλου για να ξεχαστεί(;) εν μία νυκτί η διαδρομή και η πολιτική της κυβέρνησης Σημίτη στο Ασφαλιστικό.
Είναι βέβαιο ότι οι θέσεις των συνδικαλιστών, μετά την πρόσφατη αντιπαράθεση για το πρόγραμμα της Ν.Δ., είναι ενισχυμένες στο εσωκομματικό ταμπλό. Αυτοί είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι των ημερών. Ομως, αυτό δεν αφορά μόνο το ΠΑΣΟΚ.
Η πίεση που άσκησε η αρχική δήλωση του γενικού γραμματέα της ΓΣΕΕ και υποψήφιου βουλευτή της Ν.Δ. κ. Γ. Μανώλη, καθώς και η αποσιώπηση από την επίσημη ανακοίνωση της συνδικαλιστικής παράταξης, ΔΑΚΕ, οιασδήποτε αναφοράς στο οικονομικό πρόγραμμα του κόμματος, έχουν τη σημασία τους και για την επόμενη ημέρα του κ. K. Καραμανλή.
Αλλωστε, ο πρόεδρος της Ν.Δ. δεν υποτιμά το συγκριτικό πλεονέκτημα των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, να διατηρούν, παρά τις πολλαπλές μεταλλάξεις τους, στενές σχέσεις με τα συνδικάτα.
Περίσσευμα υποκρισίας
Αυτή είναι η μία όψη των όσων διαδραματίστηκαν τελευταία. H άλλη αφορά αυτό καθ’ εαυτό το Ασφαλιστικό και το περίσσευμα υποκρισίας των τελευταίων ημερών.
Η αλήθεια είναι ότι οι νόμοι της περιόδου 1990-1993 επικροτήθηκαν από τα πλέον γνωστά κυβερνητικά στελέχη της Σημιτικής περιόδου. Το ΠΑΣΟΚ, που είχε χρησιμοποιήσει και στις εθνικές εκλογές του 1993 το πυροτέχνημα των νόμων Σιούφα και Σουφλιά, όχι μόνον δεν επιχείρησε την κατάργησή τους, όπως προεκλογικά είχε υποσχεθεί, αλλά σε όλες τις νομοθετικές πρωτοβουλίες διατήρησε ως κόρην οφθαλμού τη φιλοσοφία των δύο νόμων. Πρωτοκλασάτοι, όπως ο κ. Θ. Πάγκαλος, ο κ. N. Χριστοδουλάκης, ο κ. Δ. Ρέππας, είτε κατ’ ιδίαν είτε δημοσίως, έχουν εκφραστεί με ρεαλισμό υπέρ του νόμου Σιούφα, ο οποίος «περιέσωσε το ασφαλιστικό σύστημα».
Δεν είχαν άδικο. H Ν.Δ. ανέλαβε τότε το πολιτικό ρίσκο και προώθησε μέτρα που έδωσαν ανάσα στο σύστημα, τουλάχιστον για μία δεκαετία. Εάν δεν είχε συμβεί αυτό, ουδεμία βελτιωτική παρέμβαση δεν θα μπορούσε να κάνει στη συνέχεια η κυβέρνηση Σημίτη.
Φυσικά, η αναγνώριση της σημασίας πολιτικών κινήσεων των αντιπάλων είναι αδιανόητη σε συνθήκες προεκλογικής πόλωσης. Ομως, η σημασία των παρεμβάσεων 1990- 1993 είναι αδιαμφισβήτητη.
Γι’ αυτόν το λόγο, η κυβέρνηση Σημίτη διατήρησε ανέπαφη τη φιλοσοφία διαχωρισμού των ασφαλισμένων σε «παλαιούς και νέους». Ομως, ποτέ δεν εφάρμοσε δύο σημαντικότατες διατάξεις του ασφαλιστικού της Ν.Δ.: Την τριμερή χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος και την υποχρέωση να καταρτίζουν τα ταμεία ετήσιους ισολογισμούς. Μάλιστα, ο νόμος 2084/92 προέβλεπε την αυτοδίκαιη λύση της θητείας των διοικητικών συμβουλίων, χωρίς δικαίωμα επαναδιορισμού εάν δεν τηρούσαν τη συγκεκριμένη διάταξη του νόμου.
Αδικη και υποκριτική είναι η κριτική που ασκείται στη Ν.Δ. για μειωμένα κοινωνικά αντανακλαστικά και για αλλαγή της θέσης της μετά τις διευκρινίσεις των κ. Καραμανλή και Σουφλιά.
Ας ανατρέξουμε στον Απρίλιο του 2001. Οταν οι προτάσεις του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, που περιελάμβαναν δυσμενέστερες ρυθμίσεις κι αυτών των νόμων της Ν.Δ., ενεκρίθησαν ομοφώνως στην κοινή συνεδρίαση Εκτελεστικού Γραφείου και Υπουργικού Συμβουλίου.
Χρειάστηκε η παρέμβαση 62 βουλευτών, καθώς και το κείμενο 11 μελών της Κεντρικής Επιτροπής, για να οδηγήσει στην ανασκευή των μέτρων.
Ο ρόλος της Αριστεράς
Μόνο το KKE και ο Συνασπισμός διατήρησαν την αξιοπιστία τους στην πρόσφατη αντιπαράθεση για το Ασφαλιστικό. Πάντα υποστήριζαν ότι το Ασφαλιστικό παραμένει μια ανοικτή εκκρεμότητα, ενώ το γεγονός ότι δεν διαπραγματεύονται από θέση εξουσίας, τούς δίδει την πολυτέλεια να μην υποχρεούνται σε διατύπωση δοκιμασμένων συνταγών. Πάντως, η συμμετοχή τους στις μετεκλογικές εξελίξεις θα βαρύνει αρκετά για τον τρόπο που θα κλείσει αυτή η εκκρεμότητα.
Το βέβαιο είναι ότι, όποιος κι αν είναι ο νικητής των εκλογών, θα αναγκαστεί να αναμετρηθεί εκ νέου στον στίβο μιας δεύτερης ασφαλιστικής μεταρρύθμισης.