«Ιβέντς» κατασκευασμένα μόνον για την τηλεόραση

«Ιβέντς» κατασκευασμένα μόνον για την τηλεόραση

4' 6" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μπααθικό, σανταμικό, χομεϊνικό, σταλινικό, κανταφικό. Αρκετοί πολιτικοί, που εμφανίστηκαν αυτές τις ημέρες στην τηλεόραση, χαρακτήρισαν με αυτά τα σκληρά επίθετα το ποσοστό 98,2% που πήρε (ή προέβλεπαν ότι θα έπαιρνε) ο Γιώργος Παπανδρέου στις εκλογές της Κυριακής. Αλλοι είπαν ότι η διαδικασία τούς θυμίζει Γιαρουζέλσκι ή Τσαουσέσκου.

Ομως αυτοί οι συνειρμοί, που εμπνέονται από αυταρχικά τριτοκοσμικά καθεστώτα, παραπέμπουν στην προ της κυριαρχίας της τηλεόρασης εποχή.

Στην πραγματικότητα, η τηλεόραση μετατρέπει την πολιτική, τόσο σε αρχηγικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο συλλογικών διαδικασιών, σε μια αλληλουχία από «ιβέντ», δηλαδή γεγονότα προκατασκευασμένα, σκηνοθετημένα και με μετρήσιμη επιτυχία. Σήμερα το τηλεοπτικό προεκλογικό θέαμα δεν θυμίζει αυταρχικά τριτοκοσμικά καθεστώτα, αλλά Χόλιγουντ, προσαρμοσμένο στα μεγέθη της ελληνικής αγοράς.

Υπερβολή και επανάληψη

Στη γλώσσα του θεάματος, «events» ονομάζονται οι έκτακτες ψυχαγωγικές εκδηλώσεις, τα «σπέσιαλ» θεάματα που εμπλουτίζουν το καθημερινό πρόγραμμα. H μπόρα της «ιβεντοποίησης» δεν περιορίζεται στο κυβερνητικό κόμμα, αλλά τείνει να ποτίσει όλο το προεκλογικό σκηνικό. H υπερβολή και η επανάληψη κουράζουν, όπως συνέβη με τον καταιγισμό έκτακτων δελτίων την ημέρα της πορείας προς το Καλέντζι, όμως η δραματοποίηση της πολιτικής συντηρεί το ενδιαφέρον του κοινού. Δεν συνέβη το ίδιο την Κυριακή. Ομως η προσέλευση ενός εκατομμυρίου ψηφοφόρων αυτόματα μετατρέπει την εκλογή ενός κομματικού αρχηγού σε «ιβέντ», που κανείς δεν μπορεί να το αγνοήσει. Και μάλιστα «ιβέντ» πρωτόγνωρο, όπως πρωτόγνωρο ήταν και το συνοπτικών διαδικασιών συνέδριο των τεσσάρων ωρών και των τριών ομιλητών.

Το παράδειγμα

Σε αρκετές τηλεοπτικές συζητήσεις, εκπρόσωποι του κυβερνώντος κόμματος προσκαλούν και άλλα κόμματα να ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα «συμμετοχικής δημοκρατίας». Το γεγονός ότι οι άλλοι αρχηγοί είναι ήδη εκλεγμένοι μπορεί να παρακαμφθεί, αφού η ψηφοφορία μπορεί να πάρει το χαρακτήρα της ανανέωσης της εμπιστοσύνης. Εξ άλλου, στις Ηνωμένες Πολιτείες λειτουργεί μια ολόκληρη βιομηχανία «ανανέωσης των συζυγικών όρκων» (renewal of vows), με τελετές σε δημαρχεία ή κατ’ οίκον, με προαιρετική ευλογία από ιερέα της Αγγλικανικής Εκκλησίας. Παρευρίσκονται φίλοι και συγγενείς και ακολουθεί δεξίωση. Συνήθως οι τελετές αυτές συμπίπτουν με τη χρυσή ή αδαμάντινη επέτειο ενός γάμου, αλλά μπορούν να οργανωθούν ανά πάσαν στιγμή του έγγαμου βίου. Αυτό σημαίνει ότι το πρωτοποριακό πείραμα του ΠΑΣΟΚ μπορεί να επαναληφθεί για όλα τα κόμματα. Το ένα ιβέντ φέρνει το άλλο.

Κυριακή βράδυ και η καρδιά της Ελλάδας μοιάζει να χτυπάει στην καρδιά του θεσσαλικού κάμπου. Τέσσερα κανάλια (NET, ANT1, Mega, Alpha) συνδέονται ζωντανά, όχι με ψυχρά κομματικά γραφεία, αλλά με το καφενείο, όπου μεταδίδονται τα τελικά αποτελέσματα της ψηφοφορίας.

Οταν το «Super Idol», το νέο μουσικό ριάλιτι στο οποίο έχει επενδύσει πολλά το Mega, διακόπτεται για να παραχωρήσει τη θέση του στο «Kileler live», τα όνειρα της βασανισμένης αγροτιάς μοιάζουν να παίρνουνε εκδίκηση. Αλλά και όταν το «We Will Rock You» (Θα σας ροκάρουμε), μια επιτυχία των Queeτου 1977, γίνεται μουσικό θέμα της προεκλογικής συγκέντρωσης της Νέας Δημοκρατίας και ύστερα από λίγο ακούμε το ίδιο τραγούδι στο «Super Idol», καθώς και στο τρέιλερ του «Gala» του Star (με την Μπρίτνεϊ Σπίαρς και την ανερχόμενη Μπιγιονσέ) και πάλι τα όνειρα και οι ρυθμοί της νεολαίας μοιάζουν να παίρνουνε εκδίκηση!

Οταν βλέπουμε τον Ακη Τσοχατζόπουλο, όχι να ψωνίζει, αλλά να ψηφίζει με την πιστωτική του κάρτα (επειδή είχε ξεχάσει την αστυνομική του ταυτότητα) υποψιαζόμαστε ότι η εποχή της «ηλεκτρονικής δημοκρατίας» έχει ξεκινήσει, όμως διαβεβαίωσε προχθές ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Μαζί της έχει ξεκινήσει και η «διαφημιστική δημοκρατία», καθώς διαφημίσεις προϊόντων μοιάζουν με διαφημίσεις κομμάτων – και αντιστρόφως.

Ποιος είπε ότι ο μεσσιανισμός δεν χωράει στη νέα ηλεκτρονική δημοκρατία; «O Γιώργος Παπανδρέου είναι το παιδί του Θεού», λέει ένας γεράκος από τη Βόρεια Ελλάδα, ο οποίος έχει πάει πρωί πρωί να ψηφίσει (ANT1, «Στούντιο με θέα», 8.2). Την προηγούμενη ημέρα, στην ίδια εκπομπή, ένας ταλαιπωρημένος συνταξιούχος από τον Πειραιά δηλώνει πως μόλις άκουσε ότι ο κ. Παπανδρέου θα είναι ο διάδοχος του Κώστα Σημίτη, αμέσως του έπεσε το ζάχαρο και του έφυγαν οι πόνοι στα πόδια!

Φαίνεται πως όποιο κόμμα είναι πιο φιλικό προς τη νέα τεχνολογία, αυτό θα κερδίσει τις καρδιές των ψηφοφόρων. Οθόνες πλάσματος και χάι-τεκ εξοπλισμός στο πούλμαν της Νέας Δημοκρατίας από τη μια, τηλεδιάσκεψη μεταξύ Θεσσαλίας και Χαριλάου Τρικούπη από την άλλη. Στο τζάμι του καφενείου, στο Κιλελέρ, κολλημένα τα πρόσωπα των αγροτών, που στέκονταν υπομονετικά με τα λάβαρά τους στο ύπαιθρο, ενώ μέσα, απέναντι στη γιγαντοοθόνη με το πρόσωπο της Φώφης Γεννηματά, ο νέος αρχηγός κάνει δηλώσεις για «τη γιορτή του φωτός, της ανθρωπιάς και της αναβάθμισης της δημοκρατίας».

Η τεράστια επικοινωνιακή εκστρατεία των ημερών στήνεται με ψηφιακές, επικοινωνιακές σκαλωσιές, όμως η ζωντανή πρώτη ύλη της είναι οι ελπίδες εκατομμυρίων ανθρώπων όχι πλέον για μια καλύτερη ζωή, αλλά για μια ζωή που δεν θα γίνει πολύ χειρότερη απ’ ό,τι ήδη είναι.

Τα φώτα

Πόσο γρήγορα τα φώτα χαμηλώνουν, πόσο εύκολα οι «νέες ιδέες» μεταμορφώνονται σε συνθήματα των δύο – τριών λέξεων, που ακούγονται ίδια και απαράλλακτα εδώ και δεκαετίες, με πόση ευκολία η κατεστημένη σκουριά φοράει το φανταχτερό εικονικό ένδυμα της αλλαγής, της ανατροπής, των υποσχέσεων για νέες Ελλάδες και νέες εποχές – και πόσο γρήγορα θα σταματήσουν «ξαφνικά και όλα μαζί τα τζιτζίκια».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή