Καράβι χωρίς πυξίδα δείχνει το κυβερνών κόμμα τις τελευταίες ημέρες, καθώς το «σοκ» που δέχτηκαν βουλευτές, στελέχη και προπαντός ο απλός κόσμος του ΠΑΣΟΚ από τη «διεύρυνση» του κόμματος με τους κ. Μάνο, Ανδριανόπουλο, Ανδρουλάκη και την κ. Μαρία Δαμανάκη στο ψηφοδέλτειο Επικρατείας δείχνει να είναι ισχυρότατο.
Κι ενώ οι δημόσιες διαφωνίες για τις αποφάσεις του κ. Γ. Παπανδρέου είναι απειροελάχιστες μέχρι στιγμής, στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους οι βουλευτές δεν κρύβουν από τους δημοσιογράφους την κατάσταση που επικρατεί: «Είχαμε στην αρχή την προσδοκία που δημιουργήθηκε στον κόσμο μας λόγω του ονόματος του Παπανδρέου. Σηκώθηκαν οι απλοί πολίτες και βγήκαν στους δρόμους, θυμήθηκαν το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα, έτρεξαν να ψηφίσουν, φάνηκε μια επανασυσπείρωση.
Μετά άρχισαν οι προεκλογικές προγραφές και η προαναγγελία καρατόμησης των πρωτοκλασάτων στελεχών. Υστερα θυμηθήκαμε την περίοδο Μητσοτάκη, το Ασφαλιστικό, το 1990-93. Κατόπιν αλλάξαμε τα εμβλήματά μας, τα χρώματα, τον ήλιο.
Καταλήξαμε με τους πιο σκληρούς εκφραστές της νεοφιλελεύθερης πολιτικής της περιόδου που καταγγέλλαμε αλλά και τους φανατικότερους πολέμιους του Ανδρέα το 1989 στα ψηφοδέλτιά μας, σίγουρους βουλευτές χωρίς σταυρό. Τι να πούμε τελικά στον κόσμο μας…».
Ζαλισμένοι οι βουλευτές, σε σύγχυση ο απλός κόσμος. Οι πρώτοι έχουν επιδοθεί σε έναν προσωπικό αγώνα, αυτόν της επανεκλογής τους, και άλαλοι -στη συντριπτική πλειοψηφία τους- περιμένουν καρτερικά το εκλογικό αποτέλεσμα.
Οι πολίτες δείχνουν να χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Εκείνους που έχουν εξαρτήσει την προσωπική τους ζωή, αμέσως ή εμμέσως, από την υφιστάμενη κατάσταση, δηλαδή το κράτος του ΠΑΣΟΚ. Και τους άλλους, τους «αγνούς κι αμετανόητους ιδεολόγους», που δεν μπορούν να αντέξουν όλα αυτά που βλέπουν και παίρνουν εμφανώς τις αποστάσεις τους, απειλώντας μάλιστα με καταψήφιση του κυβερνώντος κόμματος.
Χαρακτηριστικές στιγμές από τα γραφεία δύο βουλευτών, έναν της A΄ κι έναν της B΄ Αθηνών: Το πρώτο δίωρο μετά την ανακοίνωση του ψηφοδελτίου Επικρατείας το γραφείο δέχτηκε 270(!) τηλεφωνήματα, επώνυμα, ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που δήλωναν στον βουλευτή την απόφασή τους να μην τον ψηφίσουν. O έτερος βουλευτής έχασε την ίδια ημέρα δύο «πολυμελείς οικογένειες» παραδοσιακών του ψηφοφόρων-κομματαρχών στα Λιόσια.
Επισήμως το επιτελείο και οι προσκείμενοι στον κ. Γ. Παπανδρέου βουλευτές εκτιμούν ότι θα καταλαγιάσει η σκόνη από τη διεύρυνση. Ανεπισήμως, άρχισαν να εμφανίζονται οι πρώτοι -εντονότατοι όμως- προβληματισμοί. Και σε όλα αυτά προστίθεται κι ένα πρόβλημα που πιθανώς κάποιοι δεν είχαν συνειδητοποιήσει: O νέος εκλογικός νόμος και η απαγόρευση της παρουσίας βουλευτών στις τηλεοράσεις, πλην αυτών του ψηφοδελτίου Επικρατείας. Τι σημαίνει αυτό; Οτι το ΠΑΣΟΚ οδεύει στις εκλογές με «μπροστάρηδες» -αναγκαστικά- τους κ. Μάνο, Ανδριανόπουλο, Ανδρουλάκη, Κοσμίδη και τις κυρίες Αννα Διαμαντοπούλου και Μαρία Δαμανάκη! Πώς λοιπόν θα «ξεχαστεί» η διεύρυνση, αναρωτιούνται οι έκπληκτοι βουλευτές.
Οι αντιφάσεις του πολιτικού λόγου (όταν τέλος πάντων αυτός εκφραστεί με κάποια στοιχειώδη σαφήνεια) αλλά και της επικοινωνιακής στρατηγικής του ΠΑΣΟΚ, ή της προς σχηματισμόν αυτοαποκαλούμενης «Δημοκρατικής Παράταξης», είναι εμφανείς και στον φιλικό προς το κόμμα Τύπο, επισημαίνουν οι βουλευτές. Κι αυτό τους δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο, καθώς δεν μπορούν να επιλέξουν την προσωπική τους στρατηγική διότι δεν διευκολύνονται ούτε από τη δημοσιογραφική προσέγγιση των τεκταινομένων. Ετσι, εμφανίζεται η εικόνα άλλοι βουλευτές να επιχειρούν να περάσουν το μήνυμα στον κόσμο ότι οι κ. Μάνος και Ανδριανόπουλος δεν θα αλλοιώσουν τη φυσιογνωμία του ΠΑΣΟΚ, άλλοι όμως να υποστηρίζουν πως η εποχή απαιτεί άλλες συναινέσεις. Ορισμένοι να συναινούν με την απόλυτη ανανέωση σε επίπεδο προσώπων κι έτεροι να υποστηρίζουν πως το κόμμα τούς θέλει όλους μαζί στην πρώτη γραμμή, με την πείρα και τη φρεσκάδα τους. Και κανείς δεν ασχολείται με το ζητούμενο: την επίθεση στη Νέα Δημοκρατία, η οποία, παρεμπιπτόντως, αποτελεί και τον εκλογικό αντίπαλο του κυβερνώντος κόμματος.
Με απλά λόγια. H εσωστρέφεια και η εσωκομματική συζήτηση για τη φυσιογνωμία του ΠΑΣΟΚ είναι αυτή τη στιγμή το κύριο θέμα προς συζήτηση στις τάξεις του κόμματος του κ. Παπανδρέου.
Τρία στελέχη σχολιάζουν τις εξελίξεις
Τις εξελίξεις των ημερών σχολιάζουν στην «K» τρία στελέχη του ΠΑΣΟΚ. O υπουργός Οικονομίας κ. N. Χριστοδουλάκης, ο υφυπουργός Εξωτερικών κ. I. Μαγκριώτης και η βουλευτής της B’ Αθηνών κ. Νόρα Κατσέλη.
Ν. Χριστοδουλάκης: O κύριοι Μάνος και Ανδριανόπουλος είναι πολύ αξιόλογες προσωπικότητες και θα συμβάλλουν στη σύνθεση του μέλλοντος. H διεύρυνση αποδεικνύει την ελκυστικότητα της δημοκρατικής παράταξης. Ομως, άλλο η σύνθεση του μέλλοντος κι άλλο η επαναξιολόγηση των πολιτικών του παρελθόντος. H πολιτική της περιόδου 1990-93 κρίθηκε από την κοινωνία ως αναποτελεσματική.
Νόρα Κατσέλη: Εγώ είμαι ΠΑΣΟΚ, πείτε με «ντεμοντέ», αλλά εγώ ξέρω ότι ανήκω στο ΠΑΣΟΚ. «Δημοκρατική παράταξη» δεν ξέρω, αλλά πιστεύω ότι υπάρχει σε όλα τα κόμματα τέτοια «παράταξη». Πάντως δεν πιστεύω ότι δύο άνθρωποι, οι κύριοι Μάνος και Ανδριανόπουλος, είναι δυνατόν να αφομοιώσουν ιδεολογικά στις απόψεις τους ένα ολόκληρο κόμμα.
Γιάννης Μαγκριώτης: Επιτέλους και στην Ελλάδα, όπως σε όλη την Ευρώπη, ο πολιτικός διάλογος πρέπει να μετακινηθεί από τους «κλέφτες» και τους «καταστροφολόγους», τους οπαδούς του «άσπρου ή μαύρου», στις νέες ιδέες και προτάσεις. O Γιώργος Παπανδρέου έφερε στην ημερήσια διάταξη θέματα του μέλλοντος, και συμβάλλει σε αυτό η συμμετοχή αυτοδύναμων πολιτικών προσωπικοτήτων στα ψηφοδέλτιά μας. H συμμετοχή αυτή των φιλελευθέρων και των αριστερών θα μας αναγκάσει όλους να σκεφτούμε περισσότερο, να ξεβολευτούμε από τις κομματικές μας βεβαιότητες, χωρίς κατ’ ανάγκη να συμφωνήσουμε σε όλα.