Με τον προβληματικό και ταλαιπωρημένο στόλο των αστικών λεωφορείων ολόκληρο έξω στους δρόμους, με μείωση των τακτικών αστικών δρομολογίων τουλάχιστον κατά 20% -μια μείωση που θα «πληρώσουν» οι κάτοικοι των Αθηνών- και κυρίως με πιο αραιά ολυμπιακά δρομολόγια για τις μετακινήσεις των επισκεπτών του 2004, τα οποία θα προκαλέσουν μεγάλες αναμονές στις στάσεις από και προς τους χώρους διεξαγωγής των αθλημάτων, θα αντιμετωπίσει η ΕΘΕΛ την καλοκαιρινή δοκιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων, μετά το ναυάγιο της δημοπρασίας για την προμήθεια 600 λεωφορείων.
Μόνο 200 νέα
Υστερα από δύο χρόνια διαβουλεύσεων και διαπραγματεύσεων η εταιρεία δεν κατάφερε να περατώσει τον διαγωνισμό για την προμήθεια των νέων λεωφορείων (δαπάνη ύψους 149.060.924 ευρώ – 42,5 δισ. δρχ.) που θα ανανέωναν τον στόλο της και θα κάλυπταν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ανάγκες για μετακίνηση πολιτών και θεατών το καλοκαίρι του 2004. Από τα 600 λεωφορεία που επιδίωξε να αγοράσει η ΕΘΕΛ (Εταιρεία Θερμικών Λεωφορείων) το καλοκαίρι του 2002, όταν προκηρύχτηκε ο μειοδοτικός διαγωνισμός, σήμερα αποκτά ασθμαίνοντας μόνο 200 12μετρα, με κινητήρα ντίζελ, από τη γαλλική εταιρεία Renault. Τα υπόλοιπα 80 12μετρα λεωφορεία (280 συνολικά) θα φτάσουν τον Σεπτέμβριο του 2004, ενώ άλλα 121 λεωφορεία φυσικού αερίου (της ίδιας εταιρείας) θα φτάσουν… αργότερα! Οσον αφορά τα 100 αρθρωτά λεωφορεία με κινητήρα ντίζελ και τα 100 λεωφορεία midi, ο διαγωνισμός κρίθηκε άκυρος και θα επαναληφθεί αμέσως μετά τη συγκρότηση της νέας Βουλής. Επειτα από έναν υπόγειο πόλεμο, με περίεργες βαθμολογήσεις, ενέργειες στο παρασκήνιο, σκανδαλώδεις εύνοιες προς αναξιόπιστες εταιρείες και αναίτιες εξαιρέσεις σημαντικών ευρωπαϊκών εταιρειών, «ροκανίστηκε» πολύτιμος χρόνος και χάθηκε η ευκαιρία των άνετων ολυμπιακών μετακινήσεων με καινούργια λεωφορεία.
Μολονότι ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΘΕΛ κ. Κώστας Κόκκορης διατείνεται ότι «τίποτε απολύτως δεν αλλάζει στην επιχειρησιακή ετοιμότητα της εταιρείας», οι αριθμοί δείχνουν άλλα. Τα λεωφορεία που διαθέτει σήμερα η ΕΘΕΛ φτάνουν τα 1.850, κατά τον διευθύνοντα σύμβουλο, και τα 1.750 κατά τα μέλη της διακομματικής επιτροπής που έκρινε και την έκβαση του διαγωνισμού. Ας υποθέσουμε ότι διαθέτουμε 1.850. Από αυτά, θα πρέπει να αφαιρέσουμε τα 500 λεωφορεία που υποσχέθηκε να διαθέσει η εταιρεία στο 2004 προκειμένου να καλυφθούν οι 21 ολυμπιακές λεωφορειακές γραμμές που θα εξυπηρετούν περίπου 350.000 μετακινήσεις ημερησίως. Σημειωτέον, ότι οκτώ εξ αυτών των γραμμών θα λειτουργούν καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας, ενώ οι γραμμές κορμού της πόλης θα λειτουργούν 2 έως 3 ώρες μετά τα μεσάνυχτα για να καλύψουν τη ζήτηση. Αλλα 100 λεωφορεία έχει δεσμευθεί η ΕΘΕΛ προς το 2004 ότι θα βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα για την αντιμετώπιση έκτακτων προβλημάτων.
Δεν φθάνουν…
Στην ουσία, στην εταιρεία μένουν για την κάλυψη των αναγκών μετακίνησης των πολιτών 1.450 λεωφορεία (μαζί με τα 200 καινούργια), αριθμός μικρός αν υπολογίσει κανείς ότι σήμερα, σε καθημερινή βάση, στους δρόμους κυκλοφορούν 1.650 λεωφορεία. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι από τον στόλο της ΕΘΕΛ ήταν να αποσυρθούν 110 λεωφορεία, ως πολύ ταλαιπωρημένα, κοινώς. ..σαράβαλα. «Αυτά», όπως δήλωσε ο κ. Κόκκορης, «δεν πρόκειται να αποσυρθούν μέχρι το τέλος των Ολυμπιακών Αγώνων. Συντηρήθηκαν, αγοράστηκαν όλα τα ανταλλακτικά που πιθανώς χρειαστούν και βρίσκονται σε ετοιμότητα».
«Τα λεωφορεία που μένουν για τους πολίτες τις κρίσιμες ημέρες της Ολυμπιάδας όχι μόνο δεν αρκούν, αλλά είναι και γερασμένα, με μεγάλες πιθανότητες να παθαίνουν συνεχώς βλάβες, αφού θα κάνουν περισσότερα δρομολόγια από όσα αντέχουν», λέει στην «K» ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ κ. Γιάννης Γκόλιας. «Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα, καθημερινά, το 10% του στόλου βρίσκεται στα αμαξοστάσια για συντήρηση. Διερωτάται κανείς: αυτά τα προβλήματα θα λυθούν ως διά μαγείας;».
Πιο αραιά τα ολυμπιακά
Και αν η μείωση των λεωφορείων δεν ανησυχεί τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΘΕΛ, έχει κινητοποιήσει τη Γενική Διεύθυνση Μεταφορών του Αθήνα 2004, υπηρεσία που ασχολείται με τις μετακινήσεις θεατών και εθελοντών. Σύμφωνα με όσα δήλωσε στην «K» ο διευθυντής της υπηρεσίας κ. Π. Πρωτοψάλτης «θα αλλάξουν τα σημεία εκκίνησης των λεωφορειακών γραμμών προκειμένου να μειωθεί το μήκος της διαδρομής τους, ενώ η προγραμματισμένη διέλευση λεωφορείων των ολυμπιακών γραμμών ανά δύο λεπτά θα γίνει ανά 2,5-3 λεπτά».
«Αν η διέλευση των λεωφορείων αυξηθεί από 2 λεπτά σε 2,5-3 λεπτά, τα προβλήματα αναμονής θα είναι μεγάλα», λέει ο κ. Γκόλιας «και ο σχεδιασμός θα οδηγηθεί σε αποτυχία».
Η «οδύσσεια» του διαγωνισμού
Τον Ιούλιο του 2002 προκηρύχθηκε ο μειοδοτικός διαγωνισμός για την αγορά 600 λεωφορείων συνολικής δαπάνης 149.060.924 ευρώ. Εκδηλώθηκε μεγάλο ενδιαφέρον από τις αυτοκινητοβιομηχανίες, αλλά υπήρξαν υπόγειες διεργασίες. Υστερα από… οκτώ μήνες, η επιτροπή αξιολόγησης υπέδειξε ως καταλληλότερη την ιταλική εταιρεία Bredamenarini, που αντιμετωπίζει προβλήματα επιβίωσης στη χώρα της και το όνομά της έχει εμπλακεί σε υπόθεση απάτης εις βάρος του Δημοσίου. H ευνοϊκή μεταχείριση αυτής της εταιρείας είχε ως αποτέλεσμα να ξεσηκωθεί θύελλα αντιδράσεων. Οι ενστάσεις ήταν πολλές, η υπόθεση πήγε στα δικαστήρια, που τελικώς αποφάσισαν ποιες εταιρίες θα διεκδικούσαν το έργο.
Επειτα από πολλούς μήνες, ανοίχτηκαν οι οικονομικές προσφορές. Καθώς η ΕΘΕΛ πιεζόταν για την αγορά των λεωφορείων, κάποιοι βρήκαν ευκαιρία και έδωσαν υπερτιμολογημένες προσφορές. Το δίλημμα ήταν μεγάλο. H εταιρεία ή έπρεπε να μείνει χωρίς λωφορεία ή έπρεπε να ακυρώσει τον διαγωνισμό. Και η λύση δόθηκε με την παραγγελία 401 λεωφορείων. Για τα υπόλοιπα 200 ο διαγωνισμός κρίθηκε άκυρος και θα πραγματοποιηθεί με τη συγκρότηση της νέας Βουλής.
Βεβαίως, τα 401 λεωφορεία δεν θα φτάσουν πριν από τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων. Μέχρι τον Αύγουστο θα παραλάβουμε τα 200, τα υπόλοιπα θα έρθουν με δόσεις μέχρι το τέλος του 2004. Τελικά, τα πιο δυσοίωνα σενάρια επαληθεύτηκαν πλήρως…