Το ιδεολογικό μοντέλο της N. Δημοκρατίας

Το ιδεολογικό μοντέλο της N. Δημοκρατίας

3' 39" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η επιστροφή της Νέας Δημοκρατίας στην ιδεολογία του κλασικού φιλελευθερισμού, τον οποίον ο ιδρυτής της «βάπτισε» ως ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό το 1974, με παράλληλη αλλά σημαντική σαφή φιλοευρωπαϊκή κατεύθυνση, αποτελεί πλέον τον βασικό άξονα της ιδεολογικοπολιτικής της κατεύθυνσης. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ολοκλήρωσε υπό την ηγεσία του σημερινού προέδρου της Κ. Καραμανλή την ιδεολογική της αναζήτηση και συστηματικά, εδώ και καιρό, δείχνει να έχει καταλήξει σε μια ιδεολογική ταυτότητα που μοιάζει με τα σύγχρονα κεντροδεξιά ευρωπαϊκά κόμματα, τα οποία στην πλειοψηφία τους έχουν εγκαταλείψει τον πυρήνα της δογματικής νεοφιλελεύθερης σκέψης, τη μονεταριστική πολιτική, και έχουν αποκλείσει από τους κόλπους τους τα ακραία στοιχεία.

Η ελληνική κεντροδεξιά την οποία εκπροσωπεί η Ν.Δ. στο σύνολό της -σε αυτές τις εκλογές- δείχνει να έχει μεταβάλει τη σκέψη της και σε ό,τι αφορά τον ρόλο του κράτους. Ετσι, η ιδεολογική «απέχθεια» προς ό,τι «κρατικό» αποτελεί παρελθόν, και σήμερα αναγνωρίζεται πως υπάρχουν τομείς όπου το κράτος -σύγχρονο, παραγωγικό, αδιάφθορο και ταγμένο στην υπηρεσία των πολιτών- είναι απολύτως απαραίτητο.

Η ιδεολογική αυτή επαναπροσέγγιση της Ν.Δ. με τις «ρίζες» της δεν έγινε βεβαίως ούτε από τη μια ημέρα στην άλλη, ούτε δίχως σοβαρές πολιτικές συγκρούσεις και διαφωνίες.

Η εποχή Μητσοτάκη

Η ανάληψη της ηγεσίας του κόμματος το 1984 από τον κ. Κων. Μητσοτάκη είχε ως επακόλουθο τη μετατόπισή του από την ακραιφνή και εν πολλοίς με εμφυλιοπολεμικά χαρακτηριστικά συντηρητική ιδεολογία που εξέφραζε ο Ευάγγελος Αβέρωφ στη νεοφιλελεύθερη. Ο επίτιμος συστηματικά και ασφαλώς χρησιμοποιώντας μια πολύ συγκεκριμένη ομάδα πολιτικών στελεχών, όπως οι κ. Ανδριανόπουλος και Μάνος, προσέγγισε την -τότε κυρίαρχη παγκοσμίως- ιδεολογική αλλά και πολιτική πρακτική της Μάργκαρετ Θάτσερ. Ωστόσο, είτε εξαιτίας της πολιτικής διαπαιδαγώγησης των ψηφοφόρων του κόμματος επί δεκαετίες, είτε λόγω των αντικειμενικών προβλημάτων που παρατηρήθηκαν από τη δογματική εφαρμογή του νεοφιλελεύθερου μοντέλου την περίοδο 1990 – 1993, η ιδεολογική αυτή μεταστροφή του κόμματος δεν έγινε ποτέ αποδεκτή.

Παράλληλα, ήταν εμφανές πως η απώλεια του «λαϊκού χαρακτήρα» του κόμματος σε βάθος χρόνου θα είχε ως αποτέλεσμα την αδυναμία της να επαναπροσεγγίσει τις κοινωνικές εκείνες ομάδες που αποτελούν τη «ραχοκοκκαλιά» της ελληνικής κοινωνίας: αγρότες, μικρομεσαίους, μισθωτούς. Εξάλλου, η ελληνική κεντροδεξιά, από την εποχή του Δημήτριου Γούναρη έως και του Κωνσταντίνου Καραμανλή, είχε πάντοτε «λαϊκά» χαρακτηριστικά.

Η εκλογική συντριβή του 1993 και η ανάδειξη του Μιλτιάδη Εβερτ στην ηγεσία ήταν ο πρώτος σταθμός της ιδεολογικής της επιστροφής στις ρίζες. Ο πρώην πρόεδρος του κόμματος αντιλήφθηκε την αναγκαιότητα του αποχαρακτηρισμού του κόμματος από την ακραιφνή θατσερική ιδεολογία και στο συνέδριο της Χαλκιδικής το 1994 «άνοιξε τις πόρτες» για τους εκφραστές της, καθώς ρητά κατέγραψε πως «η Νέα Δημοκρατία δεν είναι νεοφιλελεύθερο κόμμα», στην ιδεολογική ταυτότητα του κόμματος. Η ιδεολογική σύγκρουση με την «πτέρυγα Μητσοτάκη» που εξέφραζε τη νεοφιλελεύθερη τάση ήταν σκληρή και το αποτέλεσμα του «εμφυλίου» -ορατό διά γυμνού οφθαλμού στην κοινωνία- ήταν η μείωση των εκλογικών ποσοστών του κόμματος στις εκλογές του 1996 και η απώλεια της εξουσίας.

Η ταυτότητα Καραμανλή

Ο νέος πρόεδρός της κ. Κώστας Καραμανλής εξαρχής κατέθεσε τη δική του ταυτότητα. Η Ν.Δ. επαναπροσέγγισε -αλλά με άλλη ρητορική- τις κοινωνικές ομάδες που την είχαν απορρίψει, δίχως να «τρομάζει» πια τους οπαδούς της οικονομίας της αγοράς, το «κεφάλαιο», που είχε στραφεί στον κ. Κ. Σημίτη. Ο πολιτικός λόγος του κόμματος έγινε πιο ήπιος, δίχως να «χάνει» ωστόσο τον δυναμισμό του, και ο κ. Καραμανλής κατάφερε ύστερα από πολλές συγκρούσεις να επιβάλει πλέον ολοκληρωτικά το δικό του, προσωπικό, στίγμα: η Νέα Δημοκρατία είναι το κόμμα του μεσαίου χώρου, μακριά από την ακραία εκδοχή του νεοφιλελευθερισμού, αλλά και της ακροδεξιάς.

Το ιδεολογικό μοντέλο του κόμματος μοιάζει αρκετά με την ισπανική κεντροδεξιά, απέχει από τους Βρετανούς «Τόρις», και έχει πολλά κοινά στοιχεία με τους Γερμανούς Χριστιανοδημοκράτες. Παράλληλα, ο πρόεδρος της Ν.Δ., τηρώντας πολύ προσεκτικά τις ισορροπίες, επιχειρεί να «ανοίξει» ακόμη περισσότερο την ιδεολογική αναζήτηση, εντάσσοντας εδώ και καιρό στην ατζέντα των συζητήσεων μια σειρά από θέματα – ταμπού για τους ψηφοφόρους του, όπως λ.χ. η μεταναστευτική πολιτική.

Εκείνο όμως που είναι ευδιάκριτο είναι η «ευρωπαϊκή πρωτοπορία» του κ. Καραμανλή, μια στάση συνεπής εξάλλου με την ιστορία της παράταξής του. Ο πρόεδρος της Ν.Δ. αποτελεί στην εποχή μας έναν από τους στενότατους συμμάχους της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, σε αντίθεση με ηγέτες άλλων κεντροδεξιών ή και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων που φλερτάρουν, αν όχι εκφράζουν, την «φιλο-ατλαντική» εκδοχή της ευρωπαϊκής πολιτικής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Αναμφισβήτητα, η ιδεολογική ταυτότητα της Νέας Δημοκρατίας είναι σήμερα πιο ξεκάθαρη από ποτέ, παρά βεβαίως τις όποιες επιμέρους διαφοροποιήσεις στελεχών του κόμματος. Αυτό αναγνωρίζεται ως και το σημαντικότερο επίτευγμα του προέδρου της.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή