Πιο κοντά στην ήττα βρίσκεται το ΠΑΣΟΚ

Πιο κοντά στην ήττα βρίσκεται το ΠΑΣΟΚ

6' 22" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Δεν ξέρω αν το ντιμπέιτ μας στέρησε ψήφους, αλλά μας έφερε πιο κοντά παρά ποτέ στην ήττα. Ο Γιώργος φάνηκε ανέτοιμος να κυβερνήσει. Απογοήτευσε ακόμα κι όσους τον έχουν πιστέψει. Η άποψη στο εκλογικό σώμα ότι πρέπει να πάει στην αντιπολίτευση για να ψηθεί είναι τώρα πιο έντονη. Με τέτοιους όρους δεν κερδίζονται εκλογές. Φοβάμαι ότι η ζυγαριά έχει γείρει πιο πολύ και κυρίως πιο αποφασιστικά». Η εκτίμηση ανήκει σε παλαιό κοινοβουλευτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και φαίνεται να μην είναι καθόλου μειοψηφική σ’ αυτό τον χώρο, παρά το γεγονός ότι για προφανείς λόγους η επίσημη ρητορική είναι διαφορετική.

Διπλό κόστος

Η τηλεοπτική αναμέτρηση είχε διπλό κόστος για τον Γ. Παπανδρέου. Η υπαναχώρηση από την αρχική απόφασή του προκάλεσε για δεύτερη φορά (μετά τις μεταγραφές) σύγχυση στο στρατόπεδο του ΠΑΣΟΚ και μείωσε τη μαχητική του ικανότητα, δηλαδή την εκλογική του αποτελεσματικότητα. Οι «πράσινοι» που ανά την επικράτεια δικαιολογούσαν τον αποκλεισμό των μικρών κομμάτων με το επιχείρημα του Ν. Αθανασάκη για την ανάγκη αντιπαράθεσης των δύο υποψηφίων πρωθυπουργών, βρέθηκαν εκτεθειμένοι.

Στο επιτελείο της Μαυρομιχάλη υπήρχε εξ αρχής ένας φόβος για την αντιπαράθεση με τον προπονημένο Κ. Καραμανλή. Λόγω και της παράδοσης του 1996 και του 2000, αρνήθηκαν τη συμμετοχή και των άλλων πολιτικών αρχηγών με την πρόχειρη εκτίμηση ότι ο Γ. Παπανδρέου θα είχε να αντιμετωπίσει τα πυρά τεσσάρων. Ο αποκλεισμός τους, όμως, προκάλεσε αντιδράσεις, που προσέλαβαν διαστάσεις, λόγω του γεγονότος ότι ο πρόεδρος της Ν.Δ. εμφανίσθηκε σαν προστάτης των «μικρών». Γι’ αυτόν ήταν μία ανέξοδη επίδειξη δημοκρατικότητας και ταυτοχρόνως μία συμφέρουσα τακτική κίνηση, αφού η ενίσχυση του ΚΚΕ, του Συνασπισμού και του ΔΗΚΚΙ αποδυναμώνει το ΠΑΣΟΚ.

Οταν οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι οι αριστερής προέλευσης ψηφοφόροι, που βρίσκονται στο εκλογικό στόχαστρο των «πρασίνων», ήταν ενοχλημένοι από τον αποκλεισμό, στο επιτελείο της Μαυρομιχάλη έγιναν δεύτερες σκέψεις. Θεώρησαν ότι με την παρουσία των πέντε και με την «αποστειρωμένη» διαδικασία των παράλληλων μονολόγων μειωνόταν ο κίνδυνος να χάσει ο Γ. Παπανδρέου κατά κράτος τη μάχη των εντυπώσεων. Ετσι προέκυψε η στροφή το βράδυ της περασμένης Τρίτης. Ολα αυτά, όμως, ήταν προφανή και έπρεπε να τα έχουν σκεφθεί νωρίτερα. Αλλά όπως ειπώθηκε από πηγή που είναι σε θέση να γνωρίζει, «στο Καστρί υποδύονται τους Κένεντι και η Μαυρομιχάλη θυμίζει Αυλή χωρισμένη σε φατρίες».

Αβέβαιος λόγος

Το κακό για το ΠΑΣΟΚ, πάντως, δεν σταμάτησε εκεί. Η ίδια η τηλεοπτική αναμέτρηση άφησε μια πικρή γεύση ακόμα και σε ένθερμους ψηφοφόρους του. Ο αρχηγός τους ήταν συμπαθής, είχε μία καλή σκηνική παρουσία, αλλά ο λόγος του ήταν αβέβαιος και συχνά ασαφής. Και είναι ακριβώς αυτό που προκάλεσε προβληματισμό για την ικανότητά του να κυβερνήσει ακόμα και σε φίλια περιβάλλοντα, που ασκούν γενικότερη επιρροή στον δημόσιο βίο. Παράγοντες που αρχικά είχαν δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για τις μετανεωτερικές προθέσεις του Γ. Παπανδρέου, τώρα εμφανίζονται πιο επιφυλακτικοί, θεωρώντας ότι οι απόψεις του είναι ακόμα θολές και χρήζουν πολιτικής επεξεργασίας.

Ο Κ. Καραμανλής ήταν την περασμένη Πέμπτη σαφής και στακάτος στον λόγο του, αλλά πολιτικά άτολμος. Εάν το επιχειρούσε, θα μπορούσε άνετα να «σκοράρει». Ο φόβος του λάθους και το γεγονός ότι η Ν.Δ. διατηρεί ένα σταθερό προβάδισμα, τον ώθησαν να περιορισθεί σε «παιχνίδι κέντρου». Κατά τα άλλα, κανένας από τους δύο δεν διέπραξε τη μεγάλη γκάφα, που θα επηρέαζε καθοριστικά τις εκλογικές προτιμήσεις των πολιτών. Και ήταν ακριβώς η προσπάθεια να μην διαπράξουν σφάλματα που ώθησε τους πάντες σ’ έναν «στρογγυλεμένο» χωρίς αιχμές λόγο. Οι «μικροί» ήταν πανευτυχείς που τελικώς συμμετείχαν στον «πάρτι» των «μεγάλων» και απέφυγαν επιμελώς να ταράξουν τα νερά. Είναι ενδεικτικό ότι δεν ακούσθηκε ούτε μία καλή ατάκα. Με άλλα λόγια, το περιβόητο «ντιμπέιτ» ήταν η αποθέωση ενός αφόρητου καθωσπρεπισμού.

Αντιδεξιά ρητορική

Κι όλα αυτά, όταν κατά τα άλλα οι τόνοι έχουν υψωθεί. Ακόμα κι ο μετριοπαθής Γ. Παπανδρέου υιοθέτησε τις τελευταίες ημέρες μία οξύτατη αντιδεξιά ρητορική. H επιχειρηματολογία του άγγιξε τα όρια της κινδυνολογίας, καθώς προεξόφλησε δεινά για τον τόπο εάν η Ν.Δ. κερδίσει τις εκλογές. Στην προσπάθειά του να καλλιεργήσει την πόλωση, μάλιστα, επιστράτευσε όρους, όπως «ρεβανσισμός» και «δεξιά παλινόρθωση»! Οσοι του γράφουν τους λόγους θα πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί, γιατί τέτοιες εκφράσεις είναι μία εξ αντιδιαστολής ομολογία της ύπαρξης «πράσινου» καθεστώτος. Στην προσπάθειά του να ενισχύσει τη συσπείρωση του χώρου, ο Γ. Παπανδρέου προσπαθεί να μιμηθεί και το στυλ του πατέρα του. Το ίδιο, άλλωστε, είχε συμβεί και με τον Κ. Σημίτη στις παραμονές των εκλογών του 1996 και 2000. Ο «εκσυγχρονισμός» και ο «μεταμοντερνισμός» τοποθετούνται στο ράφι και επιστρατεύεται σαν άλλος Ελ Σιντ ο Ανδρέας Παπανδρέου!

Ο Κ. Καραμανλής αποφεύγει την επίθεση εναντίον του ΠΑΣΟΚ, επειδή προσπαθεί να προσελκύσει δυσαρεστημένους ψηφοφόρους του κεντροαριστερού χώρου. Επιτίθεται, όμως, εναντίον του Γ. Παπανδρέου και των επιλογών του. Στόχος του είναι να αποδομήσει το νεωτερικό προφίλ του αντιπάλου του και κυρίως να ακυρώσει τη διεισδυτικότητά του και στον κεντροδεξιό χώρο. Η Ρηγίλλης, όμως, έχει περιορισθεί σ’ ένα κατά βάση αμυντικό παιχνίδι. Ακολουθεί συντηρητική τακτική. Αποφεύγει επιμελώς οτιδήποτε θα μπορούσε να της προκαλέσει εκλογικό κόστος και να απειλήσει το προβάδισμά της.

Υπενθυμίζουμε ότι οι τελευταίες δημοσκοπήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας έδειξαν ότι η διαφορά κινείται πάνω από τις τρεις μονάδες. Από τότε δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία, αλλά σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες η όποια διαφοροποίηση από τότε δεν είναι προς όφελος του ΠΑΣΟΚ. Δεν υπήρξαν, άλλωστε, και πολιτικά γεγονότα, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αντίθετη εκτίμηση.

Οι «σκοτεινές» περιοχές

Στη Μαυρομιχάλη θεωρούν ότι οι δημοσκοπήσεις δεν έχουν συνυπολογίσει ορισμένους παράγοντες, οι οποίοι διαφοροποιούν την εικόνα για τον εκλογικό συσχετισμό δυνάμεων. Πιο συγκεκριμένα, επικαλούνται το γεγονός ότι ο Γ. Παπανδρέου, λόγω του φιλελεύθερου προφίλ και ορισμένων απόψεών του, θα αποσπάσει συντριπτικό ποσοστό σε ειδικές ομάδες του πληθυσμού, που οι δημοσκοπήσεις δεν μετράνε ή μετράνε ατελώς. Τέτοιες ομάδες είναι οι απόδημοι, οι μουσουλμάνοι, οι αθίγγανοι, οι Ελληνοπόντιοι, οι τοξικομανείς, οι νέοι ψηφοφόροι κ.α. Με βάση αυτό το επιχείρημα ισχυρίζονται ότι η διαφορά είναι μικρότερη απ’ αυτήν που εμφανίζεται.

Πράγματι, αυτές οι περισσότερο ή λιγότερο «σκοτεινές περιοχές» του εκλογικού σώματος διαφοροποιούν την εικόνα που δίνουν οι δημοσκοπήσεις, αλλά δεν την ανατρέπουν. Ο Γ. Παπανδρέου θα αποσπάσει τη μερίδα του λέοντος των ψήφων των μουσουλμάνων, αλλά στις άλλες κατηγορίες έχει απλώς ένα μεγαλύτερο ή μικρότερο συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι της Ν.Δ.. Αθροιστικά όλα αυτά δεν μπορούν να ξεπεράσουν τη μιάμιση μονάδα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι για να λειτουργήσουν σαν μοχλός ανατροπής, πρέπει το καταγραφόμενο προβάδισμα της Ν.Δ. να πέσει κάτω από τις δύο μονάδες.

Το ενδεχόμενο αυτό θεωρητικά δεν μπορεί να αποκλεισθεί, αλλά οι πιθανότητες είναι αμελητέες. Πρώτον, γιατί η υπόθεση του «ντιμπέιτ» ώθησε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Δεύτερον, επειδή ο χρόνος δουλεύει υπέρ της Ν.Δ.. Οσο πλησιάζουμε στο νήμα τόσο ενισχύεται η εντύπωση πως νικητές θα είναι οι «γαλάζιοι», γεγονός που με τη σειρά του τροφοδοτεί το προβάδισμά τους.

Επιστράτευση Σημίτη

Είναι αξιοσημείωτο ότι τις τελευταίες ημέρες ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται περισσότερο ως συνέχεια του Κ. Σημίτη και λιγότερο ως τομή. Αυτό φάνηκε καθαρά στη Θεσσαλονίκη, όπου του ζήτησε να βγει μαζί του στο μπαλκόνι. Υποτίθεται ότι στόχος είναι να περιορισθούν οι διαρροές προς τη Ν.Δ.! Το πόσο αυθαίρετη είναι αυτή η εκτίμηση αποδεικνύεται από το γεγονός ότι οι διαρροές ήταν ακόμα μεγαλύτερες πριν δρομολογηθεί η αλλαγή ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ. Οι κεντροαριστερής προέλευσης δυσαρεστημένοι ψηφοφόροι που μετακινούνται προς τα δεξιά αναζητούν γενικά αλλαγή κυβέρνησης και έλκονται από τη φιλολαϊκή ρητορική του Κ. Καραμανλή. Στην πραγματικότητα, η εν λόγω στροφή αντανακλά περισσότερο την πολιτικοψυχολογική ανάγκη του Γ. Παπανδρέου να βρει σημείο στήριξης και λιγότερο εκλογική σκοπιμότητα.

Είναι αξιοσημείωτο ότι στο Μέγαρο Μαξίμου μετά δυσκολίας κρύβουν την ικανοποίησή τους για την τροπή που έχουν πάρει οι εξελίξεις. Ο ίδιος ο Κ. Σημίτης θεωρεί ότι στην επόμενη περίοδο θα αποτελέσει σημείο αναφοράς στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ και ο ρόλος του θα είναι κατά πολύ σημαντικότερος απ’ αυτόν που ο Κ. Μητσοτάκης έπαιξε την προηγούμενη οκταετία στη Ν.Δ..

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή