Οι υπουργοί Εξωτερικών των «25» καλούνται να απαντήσουν από το Νιούπορτ της Ουαλλίας, όπου σήμερα αρχίζει η τακτική άτυπη διήμερη σύνοδός τους, στη δήλωση της Τουρκίας ότι δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία – δήλωση με την οποία συνόδευσε την υπογραφή επέκτασης της τελωνειακής ένωσης προς τα νέα μέλη της E.E. Το κλίμα, όπως φάνηκε και κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της επιτροπής των μονίμων αντιπροσώπων των κρατών-μελών της Ενωσης, κάθε άλλο παρά θετικό είναι προς την Αγκυρα. Μοναδική εξαίρεση η βρετανική προεδρία, η οποία επιχείρησε να ρίξει εμφανώς τους τόνους, παρουσιάζοντας ένα σχέδιο δήλωσης το οποίο βρήκε αντίθετη και την ελληνική πλευρά. Αν και εμπεριείχε, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, επισημάνσεις οι οποίες αποτελούν υπενθύμιση στοιχειωδών υποχρεώσεων της γείτονος προς την E.E. που, όμως, εξακολουθούν να αποτελούν ζητούμενο για την υποψήφια προς ένταξη χώρα, δεν απηχεί τις θέσεις σχεδόν του συνόλου των κρατών-μελών.
Η ελληνική πλευρά υποστήριξε ότι το σχέδιο χρειάζεται βελτιώσεις: «H E.E. αποφάσισε ότι θα προβεί σε αντιδήλωση-απάντηση προς την τουρκική μονομερή δήλωση. Είναι ξεκάθαρο ότι το σχέδιο της βρετανικής προεδρίας πρέπει να βελτιωθεί, προκειμένου να καλύψει την ανάγκη μιας σαφούς ευρωπαϊκής απάντησης, η οποία θα ανταποκρίνεται στο γενικό πνεύμα που υπάρχει μεταξύ των κρατών-μελών», δήλωσε μετά το τέλος της χθεσινής συνεδρίασης στις Βρυξέλλες ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών κ. Γ. Κουμουτσάκος.
Είχε προηγηθεί, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, γαλλική παρέμβαση, μέσω της οποίας ζητούνταν πλήρης εφαρμογή του πρωτοκόλλου, παρακολούθηση της σχετικής διαδικασίας, καθώς και να υπάρχει πρόβλεψη για ομαλοποίηση των σχέσεων Τουρκίας – Κυπριακής Δημοκρατίας.
Κατόπιν αυτών, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται σήμερα στη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών, η νέα «βελτιωμένη» πρόταση της Βρετανίας, για τη μορφή της οποίας εκτιμάται ότι καθοριστικός θα είναι ο ρόλος:
Πρώτον, του κλίματος που έχει διαμορφωθεί εντός της E.E., έναντι συγκεκριμένων επιλογών της Αγκυρας.
Δεύτερον, της δήλωσης στην οποία προέβη χθες η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία η Τουρκία «πρέπει να εγγυηθεί την πρόσβαση των κυπριακών πλοίων» στα τουρκικά λιμάνια.
Τρίτον, του περιεχομένου πορίσματος της Νομικής Υπηρεσίας της Κομισιόν, όπου μεταξύ άλλων υπογραμμίζεται πως το γεγονός και μόνο ότι θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με τους «25», «συνιστά ντε φάκτο αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Ο υπουργός Εξωτερικών κ. Π. Μολυβιάτης αναμένεται σήμερα να συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του κ. A. Γκιουλ, ο οποίος μεταβαίνει στην Ουαλλία, ενώ χθες είχε συνομιλίες με τον πρόεδρο της Κύπρου κ. T. Παπαδόπουλο και τον επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας κ. Τζακ Στρο.
Σημειώνεται ότι χθες, ο κ. Γκιουλ έστρεψε τα βέλη του εναντίον της υποψηφίας για την καγκελαρία στη Γερμανία κ. Αγκέλα Μέρκελ, και της Αυστρίας, χαρακτηρίζοντας «ανήθικη» την ιδέα που εκφράζουν για «προνομιακή» και όχι πλήρη σχέση Τουρκίας – E.E.