Προχθές το βράδυ παρουσιάσθηκε από το μεγάλο κανάλι της διαπλοκής, μια τηλεφωνική δημοσκόπηση που, αφού κατέγραψε τις γνωστές τάσεις των πολιτών για την πρόθεση ψήφου (με προβάδισμα πάντα Ν.Δ. και Καραμανλή) πρόβαλε την απαισιοδοξία των πολιτών για την πορεία της οικονομίας και απαριθμούσε τα προβλήματα, όπως ιεραρχούνται από την κοινή γνώμη, με πρώτα φυσικά την ανεργία και την ακρίβεια. Γνωστά πράγματα, βέβαια, και απολύτως σωστά, αλλά δεν θα ήταν μάταιη η προσπάθεια να τα φωτίσουμε λίγο περισσότερο.
Οσον αφορά τη «μαυρίλα» των προβλέψεων για την οικονομία, πρέπει να πούμε ότι οι πολίτες εμφανίζονται απαισιόδοξοι, πρώτον και κύριο, γιατί κρίνουν από τις προβλέψεις τους για τα οικονομικά του νοικοκυριού τους. Είναι φυσικό, λοιπόν, όταν τα εισοδήματα έχουν αρχίσει να συρρικνώνονται, αφού οι αυξήσεις, που δίνει το Δημόσιο είναι γλίσχρες, λόγω της ανάγκης να περιορισθούν τα ελλείμματα, όταν η ακρίβεια λόγω πετρελαίου αλλά και κερδοσκοπίας φουντώνει και όταν, τέλος, τα νοικοκυριά υπερχρεώνονται, οι προβλέψεις τους για το μέλλον να γίνονται όλο και πιο σκοτεινές. Και επειδή και όλη η διεθνής οικονομία και ιδιαίτερα η ευρωπαϊκή δεν αποπειράται να βγει από την ύφεση, υπάρχει ένα αρνητικό κλίμα σε όλον τον διεθνή περίγυρό μας, που επηρεάζει και τους Ελληνες.
Από την άλλη πλευρά, δεν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε ότι τα MME, πρωτοστατούντων των καναλιών, κάνουν ό,τι μπορούν για να σκορπίσουν απαισιοδοξία αν όχι πανικό στα νοικοκυριά. Εν ονόματι της τηλεθέασης οι οικονομικές ειδήσεις όταν δεν διαστρεβλώνονται, μεταδίδονται μέσα από τους φακούς της διαπλοκής και υπό μορφή αντικατοπτρισμού οι θετικές πλευρές εξαφανίζονται, ενώ εικονογραφούνται λίμνες απόγνωσης και απελπισίας. Κανείς δεν αμφισβητεί, ότι η οικονομία μας είναι προβληματική -με ευθύνη πρωταρχικά της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ- και η ανόρθωσή της θα στοιχήσει σε εισοδήματα και ευκαιρίες απασχόλησης ακριβά στον λαό. Ομως, αφού όλοι ομολογούμε ότι η οικονομία -που τελικά εκφράζει τη δραστηριότητα όλων των κοινωνικών ομάδων και τάξεων- είναι όχι μόνο μεγέθη αλλά και κλίμα, δεν συγχωρούμεθα όταν καθημερινά η πρώτη μας μέριμνα είναι να αποκρύψουμε ή να υποβαθμίσουμε τα καλά νέα και να μεταδώσουμε υπερμεγεθυμένα τα κακά για να εντυπωσιάσουμε και τελικά να τρομοκρατήσουμε τους πολίτες. Στις οθόνες των τηλεοράσεων η Ελλάδα βυθίζεται κάθε βράδυ στη συμφορά και την επομένη το πρωί -ω του θαύματος- τη βλέπουμε πανστρατιά στους δρόμους και τα εργοστάσια, να μοχθεί για την προκοπή.
Τα MME επιδρούν παραμορφωτικά στον προβληματισμό των πολιτών για την πορεία της οικονομίας και για τα κρίσιμα μέτωπα στα οποία πρέπει να δοθεί η μάχη για την ανόρθωσή της. Π.χ. είναι προφανές ότι οι πολίτες θα αξιολογούσαν ως το πιο δύσκολο πρόβλημα της Οικονομίας την ανεργία και δευτερευόντως την ακρίβεια. Με 500.000 και πλέον επίσημα καταγεγραμμένους ανέργους, εκ των οποίων το 1/3 είναι νέοι κάτω των 25 ετών, η ανεργία είναι ο εφιάλτης της χώρας, ο οποίος δεν καταδικάζει απλώς σε πενία ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, αλλά ταυτόχρονα εξαθλιώνει ηθικά τα θύματά της, τραυματίζοντας θανάσιμα τον ψυχισμό τους και την αξιοπρέπειά τους.
Διερωτώμαι όμως με απορία γιατί η υπερχρέωση της χώρας, αλλά και των νοικοκυριών δεν τίθεται επίσης σε μια από τις πρώτες θέσεις των προβλημάτων που είναι κρίσιμα. Και τη μόνη απάντηση που μπορώ να δώσω είναι ότι η υπερχρέωση επειδή συνδέεται και με συγκεκριμένες ευθύνες κομμάτων εξουσίας, αλλά και επειδή είναι ταυτισμένη με μια κοινή παραδοχή για ένα κράτος που πρέπει να ξοδεύει υπέρ των πολιτών, δεν έχει προβληθεί και δεν έχει αναλυθεί από τα MME, ώστε να συνειδητοποιηθεί από τους πολίτες ο κίνδυνος από την πλευρά αυτή.
Πράγματι, το δημόσιο χρέος που στην περίπτωση της χώρα μας φθάνει ήδη τα 215 δισ. ευρώ προκαλεί ήδη τέτοιες ζημίες στην οικονομία μας που αν τις αξιολογούσαμε θα διαπιστώναμε ότι και η ανεργία και η ακρίβεια σε μεγάλο βαθμό οφείλονται στον αλόγιστο δανεισμό του κράτους που έγινε με πρόσχημα την κοινωνική πολιτική. Σημειώνουμε ότι το υψηλό αυτό δημόσιο χρέος σημαίνει ότι:
– Το 2005 θα πληρώσουμε μόνο για χρεολύσια 22 δισ. ευρώ. Δηλαδή περισσότερα απ’ ό,τι θα πληρώσει το Δημόσιο για όλους τους μισθούς και τις συντάξεις.
– Το 2005 θα πληρώσουμε για τόκους περισσότερα απ’ όσα δίνουμε για όλο το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων.
– Το 2005 θα πληρώσουμε για τόκους περισσότερα απ’ ό,τι δαπανάμε για επιχορηγήσεις όλων των ασφαλιστικών φορέων!