Στο περιθώριο του άτυπου Ecofin υπό την προεδρία του Βρετανού υπουργού κ. Γκόρντον Μπράουν, που έγινε το περασμένο Σάββατο στο Μάντσεστερ, ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γιώργος Αλογοσκούφης είχε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον επίτροπο επί των Οικονομικών τον κ. Χοακίμ Αλμούνια, ο οποίος, ως γνωστόν, στο πλαίσιο του καθεστώτος επιτήρησης της οικονομίας μας είναι ουσιαστικά ο μεγάλος επόπτης και ελεγκτής της κυβέρνησης και της πολιτικής της. H αλήθεια είναι ότι ο Ισπανός επίτροπος θέλει να βοηθήσει τη χώρα μας γιατί είναι πεπεισμένος ότι η σημερινή κυβέρνηση επιθυμεί διακαώς να νοικοκυρέψει τα δημόσια οικονομικά και να μειώσει τα ελλείμματα κάτω από το 3% του ΑΕΠ, όπως προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας και για πρώτη φορά διαπιστώνει ότι ο Ελληνας υπουργός και οι συνεργάτες του παρουσιάζουν ακριβή στοιχεία, είναι ειλικρινείς και δεν επιχειρούν να κοροϊδέψουν τους «κουτόφραγκους» των Βρυξελλών. Από την άλλη πλευρά όμως, ο Αλμούνια έχοντας χρεωθεί για λογαριασμό της Επιτροπής αρκετές χώρες, που παραβιάζουν το Σύμφωνο Σταθερότητος (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Πορτογαλία και Ελλάδα) και στερούμενος ως τεχνοκράτης των «ευαισθησιών» ενός πολιτικού δεν κρύβει την αδημονία του να προχωρήσει η δημοσιονομική προσαρμογή με ταχύτερους ρυθμούς και συγκεκριμένα με την επιβολή νέων φόρων που θα αυξήσουν τα δημόσια έσοδα.
Οχι άλλοι φόροι το 2006
Οι πληροφορίες μου αναφέρουν ότι στη μακρά συζήτηση, στο Μάντσεστερ, ο κ. Αλογοσκούφης ξεκαθάρισε στον κ. Αλμούνια: «Μην περιμένεις άλλους φόρους για το 2006. H κυβέρνησή μας έχει δεσμευθεί ότι δεν θα επιβάλει νέα βάρη», για να του εξηγήσει στη συνέχεια ότι και η αύξηση του ΦΠΑ από 18% στο 19% δεν απέδωσε, διότι η οικονομία αντιδρά σε κάθε νέο φόρο με συρρίκνωση κατανάλωσης, αλλά και δραστηριότητας. Και όταν ο Ισπανός επίτροπος ρώτησε τον Ελληνα υπουργό πώς θα επιτύχει να μειώσει το έλλειμμα σε επίπεδα κάτω από το 3% στα τέλη του 2006, η απάντηση Αλογοσκούφη ήταν ότι η κυβέρνηση Καραμανλή και ειδικά ο ίδιος προσωπικά έχουν τάξει δύο στοιχήματα, που είναι αποφασισμένοι να κερδίσουν. Το πρώτο είναι η περιστολή της προκλητικής φοροδιαφυγής, και το δεύτερο, η δραστική περικοπή των δημοσίων δαπανών.
Βέβαια, και οι προκάτοχοι του κ. Αλογοσκούφη είχαν μιλήσει και δεσμευθεί στο δίδυμο αυτό στοίχημα και, τελικά, απέτυχαν. Αυτήν τη φορά όμως υπάρχουν ελπίδες να κερδηθεί το στοίχημα, πρώτον, γιατί ο πρωθυπουργός κ. Κων. Καραμανλής με την αυστηρή ομιλία του στη Θεσσαλονίκη ακύρωσε όλες τις λαϊκίστικες πρακτικές του παρελθόντος και, δεύτερον, γιατί στη σημερινή συγκυρία όλες οι γέφυρες επιστροφής στο αμαρτωλό παρελθόν έχουν καεί!
Μαθαίνω ότι προχθές ήλθαν τα νέα αναθεωρημένα στοιχεία από τη Eurostat για τα ελλείμματα της περιόδου 2001-2004, της τετραετίας, δηλαδή, που ο κ. Κων. Σημίτης ισχυριζόταν ότι δέσποζε στην Ευρώπη η ισχυρή ελληνική οικονομία! Τα στοιχεία, λοιπόν, είναι κυριολεκτικά ανατριχιαστικά, καθώς το 2001 για το οποίο ο «μεγάλος» Γιάννος (που τώρα περιοδεύει στην Ευρώπη) έδινε πλεόνασμα η Επιτροπή καταλογίζει έλλειμμα 6,1% του ΑΕΠ(!), το 2002 το έλλειμμα έπεσε ελαφρά στο 4,9%, το 2003 λόγω επικείμενων εκλογών ανέβηκε στο 5,7% και το 2004, προστιθεμένων και των λαθών της άπειρης Νέας Δημοκρατίας ανέβηκε στα τριτοκοσμικά επίπεδα του 6,6%!
Πρέπει να κάνουν θαύματα
Ο κ. Κων. Καραμανλής, λοιπόν, και η κυβέρνησή του πρέπει όχι απλώς να κερδίσουν στοιχήματα, αλλά να επιτελέσουν θαύματα για να μειώσουν το εξωφρενικό έλλειμμα του 6,6% το 2004 σε 3,6% εφέτος και σε 2,8% το 2006 για να βγει η Ελλάδα από το καθεστώς ντροπής της επιτήρησης. O κ. Γ. Αλογοσκούφης πάντως πιστεύει στα θαύματα και επικαλείται: πρώτον τη μάχη κατά της φοροδιαφυγής που οργανώνεται συστηματικά (κάθε απόγευμα έχει σύσκεψη με στελέχη του υπουργείου Οικονομικών με επικεφαλής τον υφυπουργό κ. Αδάμ Ρεγκούζα), ενώ οι ελεγκτές που αξιοποιούν τα ευρήματα από τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις των 4.000 μεγάλων εταιρειών, εντοπίζουν μεγάλες αποκρύψεις οφειλόμενων φόρων. Σύντομα υπόσχεται ο κ. Γ. Αλογοσκούφης θα επιβληθούν τσουχτερά πρόστιμα σε επωνύμους, που θα στείλουν το μήνυμα ότι «ουδείς είναι υπεράνω του νόμου» και θα αρχίσει βαθμηδόν να επανέρχεται στην αγορά η φορολογική συνείδηση.
Στο προσχέδιο προϋπολογισμού του 2006 που θα καταθέσει στη Βουλή στις 4 Οκτωβρίου ο υπουργός, τα έσοδα θα προβλέπονται στα 46.928 εκατ. ευρώ έναντι 43.437 εφέτος και οι δαπάνες σε 50.000 εκατ. ευρώ έναντι 48.082 εφέτος. Δηλαδή στις πρωτογενείς δαπάνες η αύξηση περιορίζεται από 7% εφέτος σε 5% το 2006, ενώ στα έσοδα υπάρχει μια ρεαλιστική πρόβλεψη για αύξηση γύρω στο 7% έναντι της εξωπραγματικής 12% εφέτος.
Για να επιτύχει όμως ο εφετινός προϋπολογισμός και κυρίως εκείνος του 2006 η κυβέρνηση έχει άλλα δύο κρίσιμα στοιχήματα να κερδίσει, πρώτον να επιταχυνθεί η ανάπτυξη και δεύτερον να προωθηθούν οι αποκρατικοποιήσεις που και έσοδα θα φέρουν για να μειωθεί το δημόσιο χρέος, αλλά και τις διαρθρωτικές αλλαγές θα προωθήσουν.
Το «χαρτί» της Εμπορικής
Στο προσχέδιο προϋπολογισμού θα προβλέπεται ότι ο ρυθμός ανάπτυξης από 3,6% θα ανεβεί, παρά την πετρελαϊακή κρίση, στο 3,8% για να φθάσει στο 4,2% το 2007, ενώ τα αναμενόμενα έσοδα από το πρόγραμμα αποκρατικοποίησης θα είναι όσα περίπου και εφέτος, δηλαδή γύρω στα 2 δισ. ευρώ. Στις αποκρατικοποιήσεις όμως της επόμενης χρονιάς ο κ. Γ. Αλογοσκούφης κρατά στα χέρια του ένα ισχυρό χαρτί που άμα το παίξει σωστά δεν θα προσπορίσει απλώς στο Δημόσιο πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, αλλά θα γίνει και η θρυαλλίδα που θα πυροδοτήσει θεαματικές αλλαγές στο τραπεζικό σύστημα με στόχο την ένταση του ανταγωνισμού και την ωφέλεια των πολιτών που είναι καταθέτες ή δανειολήπτες. Πρόκειται για την Εμπορική Τράπεζα που μετά την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου που θα έχει ολοκληρωθεί στο τέλος Οκτωβρίου (κατά 350 εκατ. ευρώ περίπου) οδεύει πλησίστια προς την ιδιωτικοποίηση.
Ο πρόεδρος της Εμπορικής, ο καθηγητής κ. Γ. Προβόπουλος μέσα σε ενάμιση χρόνο έδωσε ένα νέο πρόσωπο στην υπό κρατικό έλεγχο τράπεζα, από το καθεστώς της αδιαφάνειας και των ζημιών, την επανέφερε δυναμικά στην αγορά με τέσσερις αποφασιστικές κινήσεις (μείωση του προσωπικού, συγχώνευση ή κλείσιμο θυγατρικών, αναδιάταξη δικτύου εξωτερικού και προπαντός με την αντιμετώπιση του ασφαλιστικού που σωστά προέβλεπε ότι θα ήταν ο καταλύτης για ενδοτραπεζικές διαδικασίες που θα άνοιγαν ένα νέο μέλλον, κερδοφόρο, για την τράπεζα) και τώρα εν όψει της ιδιωτικοποίησης σε πλήρη συνεργασία με τον κ. Γ. Αλογοσκούφη εξετάζουν όλα τα σενάρια με στόχο όπως ελέχθη να ισχυροποιηθεί και η τράπεζα, αλλά να ανασχηματισθεί και όλο το τραπεζικό τοπίο επ’ ωφελεία της εθνικής οικονομίας, αλλά και των καταναλωτών.
Τι θα κάνουν οι Γάλλοι
Ο κ. Γ. Αλογοσκούφης που δεν κρύβει την επιθυμία του η ιδιωτικοποίηση της Εμπορικής να συνδυασθεί με ανάληψη του μάνατζμεντ από μια μεγάλη ξένη τράπεζα ώστε και ξένα κεφάλαια να επενδυθούν, αλλά και τάσεις καρτελοποίησης της αγοράς να αναστραφούν, θα προτιμούσε η γαλλική Credit Agricole να κάνει χρήση του προτιμησιακού της δικαιώματος και συμμετέχοντας στην αύξηση του κεφαλαίου να αγοράσει επιπλέον το 9,5% των μετοχών που έχει η ΔΕΚΑ και ένα άλλο 10% που επίσης ελέγχει το κράτος μέσω ΟΓΑ και ΟΑΕΔ, όπερ σημαίνει ότι με το 9% που έχει σήμερα, θα αποκτήσει γύρω στο 30% που εύκολα μπορεί να της δώσει το 50% και τον πλήρη έλεγχο της Τραπέζης.
Οι Γάλλοι, όμως, «κακομαθημένοι» από τις δουλοπρεπείς τακτικές της προηγούμενης κυβέρνησης και διοίκησης της Εμπορικής, «το παίζουν ελαφρώς αδιάφοροι», ισχυριζόμενοι ότι η τιμή της Εμπορικής είναι ακριβή. Αστεία δικαιολογία, αφού είχαν αγοράσει το 9,5% με 48 ευρώ τη μετοχή που σήμερα έχει γύρω στα 26 ευρώ. O κ. Γ. Αλογοσκούφης, πάντως, ξεκαθάρισε προ μηνών στους Γάλλους ότι «ή θα είστε αγοραστές ή πωλητές», όπερ σημαίνει αν δεν θέλετε, ξεκουμπιστείτε και έχουμε και άλλες εναλλακτικές λύσεις.
Αλλη ελληνική τράπεζα
Πράγματι, όπως εξηγεί ο κ. Γ. Προβόπουλος, το 20% που διαθέτει το κράτος τού δίνει την άνεση ή να το πουλήσει σε έναν ξένο στρατηγικό επενδυτή ή να το διαθέσει σε ξένους και εγχώριους θεσμικούς, καθιστώντας την Εμπορική ιδιωτική κατά το παράδειγμα της Εθνικής, με πολυμετοχική σύνθεση. H Εμπορική, όμως, με ένα μέγεθος αγοράς 10-12%, είναι η τελευταία μεγάλη τράπεζα που μπορεί να αγορασθεί από μια άλλη ελληνική τράπεζα, αλλάζοντας από τη μια μέρα στην άλλη, όλο το σκηνικό της αγοράς. Αν, για παράδειγμα, η Eurobank που είναι γνωστή για την επεκτατική της ορμή την αγοράσει, γίνεται η πρώτη ελληνική τράπεζα με δεύτερη την Εθνική και τρίτη στη γωνία την Alpha. Αν, αντίθετα, την αγοράσει η Alpha γίνεται αυτή πρώτη τράπεζα με δεύτερη την Εθνική και περιθωριοποιημένη τη Eurobank. Αν την αγοράσει η Πειραιώς, από την τελευταία ανεβαίνει στην πρώτη θέση. Ολα αυτά τα σενάρια, φυσικά, σημαίνουν μεγάλες ανακατατάξεις, μεταφορές κεφαλαίων, για να αποδειχθεί έτσι ότι η λύση του ασφαλιστικού στις τράπεζες που την χλεύαζαν ορισμένοι, αποδεικνύεται μια μεγάλη διαρθρωτική αλλαγή, όπως άλλωστε την είχε εκθειάσει στην κυβέρνηση ο κ. Γ. Προβόπουλος.