Οι παρενέργειες της κρίσης στην οποία έχει περιέλθει η Δικαιοσύνη τον τελευταίο χρόνο, λόγω των αποκαλύψεων για τη δράση παραδικαστικών κυκλωμάτων, με διαπλεκόμενους δικαστικούς λειτουργούς και δικηγόρους, οι οποίοι «διαπραγματεύονταν» με το αζημίωτο, ευνοϊκές αποφάσεις για τους πελάτες τους, ήταν το αντικείμενο προβληματισμού και ευρείας συζήτησης στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, μεταξύ τεσσάρων προέδρων δικαστικών Ενώσεων, του προέδρου του ΔΣΑ και ενός πρώην προέδρου των δικηγόρων.
Ακραίες ποινές
Κοινός παράγοντας των θέσεων που αναπτύχθηκαν από τους ομιλητές, ήταν οι δυσμενείς για τον πολίτη συνέπειες από τη συλλήβδην ενοχοποίηση της Δικαιοσύνης. «Είναι ήδη, ορατός», είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΔΣΑ κ. Δημ. Παξινός, «ο φόβος και η ανασφάλεια που διακατέχει τους δικαστές, με εμφανή τα σημάδια, στις επιβαλλόμενες ποινές που είναι πολύ αυστηρές και ακραίες». Σμιλεύοντας το κοινωνικό προφίλ των λειτουργών της Θέμιδος, μετά τις αποκαλύψεις, ο κ. Παξινός ανέφερε ότι «καταλήφθηκαν από φόβο, άρχισαν να ερευνούν τις υποθέσεις τους και τις πιθανές διασυνδέσεις και να αποφεύγουν τις κοινωνικές σχέσεις, αλλά και τις τηλεφωνικές συνομιλίες».
Από τον πρόεδρο της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων κ. Παν. Αθανασόπουλο «επικυρώθηκε» η διάσταση αυτή, με τη φράση ότι «οι δικαστές ζουν σε καθεστώς ανασφάλειας και φοβίας, ιδιαιτέρως μετά την άσκηση ποινικών διώξεων για παράλειψη υποβολής πόθεν έσχες». Ηδη, τα αρμόδια δικαστικά όργανα έχουν κατακλυστεί από χιλιάδες αναφορές πολιτών, περί τις 3.000, κατά δικαστικών αποφάσεων και σε βάρος των δικαστών που τις εξέδωσαν, αποκάλυψε ο κ. Αθανασόπουλος. «Επικρατεί η γενική εντύπωση ότι στο δικαστήριο δεν βρίσκεις πάντα το δίκιο σου αν δεν έχεις πρόσβαση σε κάποιο από αυτά τα παραδικαστικά κυκλώματα και δεν διαθέτεις κάποιον επώνυμο μεγαλοδικηγόρο, ή τον δικηγόρο-κλειδί που σχετίζεται με αυτά», υπογράμμισε με τη σειρά της η πρόεδρος της Ενωσης Διοικητικών Δικαστών κ. Ειρήνη Γιανναδάκη.
Η κ. Γιανναδάκη δέχθηκε ότι «πράγματι υπάρχει διαφθορά», αλλά τόνισε πως η Δικαιοσύνη «είναι το λιγότερο διεφθαρμένο τμήμα του κρατικού μηχανισμού». «Το κράτος των δικαστών», όπως το αποκαλούν, ανέφερε η κ. Γιανναδάκη, είναι πολύ λιγότερο διεφθαρμένο από το υπόλοιπο κράτος της διοίκησης, δηλαδή από τις εφορίες, τις πολεοδομίες, τις υπηρεσίες υγείας (νοσοκομεία), τις επιθεωρήσεις εργασίας, τις ΔΕΚΟ ή τον στρατό και την Αστυνομία».
Ο πρώην πρόεδρος του ΔΣΑ κ. Αντ. Ρουπακιώτης εκτίμησε ως βασική αιτία διαφθοράς της Δικαιοσύνης, την έκταση που έχει λάβει το φαινόμενο στην κοινωνία και την επιβάρυνσή της από τις άλλες εξουσίες. Ο κ. Ρουπακιώτης κατελόγισε ευθύνες για το φαινόμενο της διαφθοράς και στα θεσμικά όργανα λειτουργίας της δικαιοσύνης, ενώ θεωρεί επιβεβλημένο για να συντελεστεί η κάθαρση, «να κοπούν οι εξωθεσμικοί δίαυλοι επικοινωνίας με την πολιτική εξουσία, τα οικονομικά κέντρα, συγκροτήματα ΜΜΕ, αλλά και την εκκλησιαστική εξουσία».
Η «κρυφή κάμερα»
Ο ρόλος των ΜΜΕ, τα ηθικά όρια στα μέσα που χρησιμοποιεί η δημοσιογραφική έρευνα και η κρυφή κάμερα, ήταν η δεύτερη ενότητα της συζήτησης, η οποία προκάλεσε έντονο προβληματισμό.
«Υπάρχουν -και πρέπει να υπάρχουν- νομικά και ηθικά όρια που συμποσούνται στο απαραβίαστο της προσωπικότητας του ατόμου, αλλά και στη διαφύλαξη του κύρους των θεσμών της δημοκρατίας», τόνισε ο πρόεδρος της Ενωσης Εισαγγελέων Ελλάδος κ. Σωτ. Μπάγιας. Από την άλλη πλευρά, γίνεται επίκληση της αποκάλυψης εγκλημάτων που χωρίς τη χρήση συγκεκριμένων μέσων, θα παρέμεναν στο σκοτάδι. «Επιχείρημα που, όταν είναι βάσιμο, πράγματι δημιουργεί έδαφος για συζήτηση και προβληματισμό», είπε ο κ. Μπάγιας, επισημαίνοντας ότι «υπάρχει άμεση ανάγκη αυστηρού καθορισμού του σημείου ισορρόπησης». Γεγονός είναι, όπως υπογράμμισε, ότι «η ανεξέλεγκτη εισβολή των οπτικοακουστικών μέσων στην προσωπική ζωή του ατόμου -από οπουδήποτε και αν προέρχεται- οδηγεί ευθέως στην κοινωνία του “Μεγάλου Αδερφού”».
Η ιλιγγιώδης τεχνολογική πρόοδος έχει αναδείξει την κρυφή κάμερα σε βασικό μέσο της τηλεοπτικής δημοσιογραφικής έρευνας και την έχει καταστήσει την κορωνίδα των παρακολουθήσεων, επισήμανε από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ενωσης Δικαστικών Λειτουργών του ΣτΕ κ. Κ. Κουσούλης. Αποτυπώνοντας τη σημερινή πραγματικότητα ο κ. Κουσούλης ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «αφήνουμε παντού ίχνη». «Με κρυμμένες μίνι κάμερες μπορούν να ληφθούν ευκρινέστατες εικόνες και μέσω της τηλεόρασης ερχόμαστε κάθε μέρα σε επαφή με τις πιο προσωπικές στιγμές ανθρώπων που δεν γνωρίζουμε», επισήμανε ο πρόεδρος της Ενωσης λέγοντας ξεκάθαρα ότι «η χρήση κρυφής κάμερας προσβάλλει το άσυλο της κατοικίας και τον ιδιωτικό βίο». Συμπερασματικά, ο κ. Κουσούλης θεώρησε αναγκαία τη θέσπιση μιας επίσημης διαδικασίας πληροφόρησης, «που θα διασφάλιζε περισσότερο τα διακυκευόμενα αγαθά, αντί της σημερινής αρρύθμιστης κατάστασης».
Στη συζήτηση κατέθεσαν τις απόψεις τους και δύο δημοσιογράφοι, ο κ. Γιάννης Πολίτης και η κ. Γιάννα Παπαδάκου.