Ριζικές αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης των σπουδών στα πανεπιστήμια εξετάζει το υπουργείο Παιδείας. Με στόχο την ορθολογικότερη οργάνωση των σπουδών και ευρύτερα της λειτουργίας των ΑΕΙ η ηγεσία του υπουργείου προσανατολίζεται στην καθιέρωση προαπαιτούμενων, όπως λέγονται, μαθημάτων για τους φοιτητές σε κάθε ακαδημαϊκό έτος. Η επιτυχία σε κάθε ένα από αυτά θα είναι απαραίτητη προϋπόθεση, ώστε ο φοιτητής να μπορεί να παρακολουθεί συγκεκριμένα μαθήματα των επόμενων ετών. Από την άλλη, βέβαια, στον σχεδιασμό περιλαμβάνεται η καθιέρωση επιπλέον εμβόλιμων εξετάσεων, ώστε οι φοιτητές να έχουν περισσότερες ευκαιρίες να «περάσουν» το προαπαιτούμενο μάθημα, και να μην «κολλήσουν» σε κάποιο έτος. Πόσω μάλλον που πλέον θα ορισθεί ανώτατος χρόνος διάρκειας των σπουδών, κατά 2 ή 3 χρόνια επιπλέον, ανάλογα με τον ελάχιστο χρόνο ολοκλήρωσης των σπουδών, (για την πλειονότητα των σχολών είναι 4 χρόνια, πλην των πολυτεχνικών, ιατρικών και γεωπονικών σχολών στα 5 ή 6 χρόνια) πέραν των οποίων οι φοιτητές θα χάνουν τη φοιτητική τους ιδιότητα. Οι αλλαγές θα ενταχθούν στο νέο νόμο πλαίσιο για τη λειτουργία της πανεπιστημίων, ο οποίος θα δημοσιοποιηθεί έως τον Ιούλιο. Βέβαια, με δεδομένο ότι τα πανεπιστήμια θα κληθούν να οργανώσουν τα προγράμματα σπουδών τους υπό την μορφή «αλυσίδας» των μαθημάτων, θεωρείται δύσκολη η εφαρμογή του μέτρου από τον επόμενο Σεπτέμβριο.
Ειδικότερα, το μέτρο των προαπαιτούμενων μαθημάτων υπάρχει ήδη στον ισχύοντα νόμο – πλαίσιο 1268/1982. Μόνο που είναι στη διακριτική ευχέρεια των ιδρυμάτων μέσω του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας τους να ορίσουν προαπαιτούμενα μαθήματα. Ετσι, το μέτρο υιοθετήθηκε από ελάχιστα τμήματα, κυρίως στο ΕΜΠ. Αντίθετα, σε όλες τις σχολές υπάρχουν «υποχρεωτικά μαθήματα». Μεταξύ αυτών η διάκριση είναι η ακόλουθη:
– Το «προαπαιτούμενο μάθημα» ο φοιτητής πρέπει να το έχει διδαχθεί και να έχει επιτύχει στις εξετάσεις του για να περάσει σε κάποιο άλλο, πιο εξειδικευμένο το οποίο διδάσκεται σε μεγαλύτερο εξάμηνο (π.χ. για έναν φοιτητή Νομικής Σχολής οι Γενικές Αρχές Δικαίου και το Κληρονομικό Δίκαιο).
– Το «υποχρεωτικό μάθημα» πρέπει να το διδαχθεί με επιτυχία για να πάρει πτυχίο. Μπορεί, λοιπόν (όπως και συμβαίνει πολλές φορές), ένας φοιτητής να περάσει πρώτα το εξειδικευμένο Κληρονομικό Δίκαιο και μετά τις Γενικές Αρχές Δικαίου.
Η ισχύουσα κατάσταση δημιουργεί ένα χρονικό «κομφούζιο» στις γνώσεις των φοιτητών, ενώ ενισχύει τις μεταφορές μαθημάτων, στα οποία ο φοιτητής έχει αποτύχει, από εξάμηνο σε εξάμηνο. Μάλιστα, το υπουργείο Παιδείας εξετάζει στον νόμο πλαίσιο να ορίσει και το ποσοστό των προαπαιτούμενων μαθημάτων κάθε έτους. Ταυτόχρονα, τα ιδρύματα θα πρέπει να καταρτίσουν Εσωτερικούς Κανονισμούς Λειτουργίας.
Από την άλλη, εξετάζεται να δημιουργηθούν εμβόλιμες εξεταστικές μεταξύ αυτών του Φεβρουαρίου,του Ιουνίου και του Σεπτεμβρίου, ώστε οι φοιτητές να μην «κολλούν» σε κάποιο ή κάποια μαθήματα, γεγονός που θα ενέτεινε τον κίνδυνο της επιμήκυνσης του χρόνου αποφοίτησης με δεδομένο, μάλιστα, ότι πλέον θα ορισθεί ανώτατος χρόνος σπουδών σε κάθε σχολή. Το συγκεκριμένο μέτρο συνδυάζεται με την πρόταση Βερέμη για θεσμοθέτηση επιτροπής στην οποία θα μπορούν να καταφεύγουν οι φοιτητές, που έχουν αποτύχει τρεις φορές στο ίδιο μάθημα, ενώ επίσης εξετάζεται η αποβολή του φοιτητή εάν το μάθημα θεωρείται βασικό.
Το μέτρο, πάντως, των προαπαιτούμενων μαθημάτων είναι η δεύτερη φορά που επιχειρείται να υιοθετηθεί. Η πρώτη ήταν το 1992 επί υπουργίας Γεωργίου Σουφλιά, όταν η πρόταση συνάντησε τις σφοδρότατες αντιδράσεις των φοιτητών και τελικά δεν εφαρμόσθηκε…
Κινητοποιήσεις από πανεπιστημιακούς και φοιτητές
Πορεία διαμαρτυρίας κατά της πρότασης για θεσμοθέτηση μη κρατικών πανεπιστημίων, αλλά και κατά των προωθούμενων αλλαγών στο πλαίσιο λειτουργίας των πανεπιστημίων έχουν προγραμματίσει για σήμερα προς το υπουργείο Παιδείας (προσυγκέντρωση στα Προπύλαια στις 11 π.μ.) φοιτητικοί σύλλογοι προσκείμενοι στην Αριστερά. Στην πορεία θα συμμετάσχει και η ομοσπονδία των πανεπιστημιακών (ΠΟΣΔΕΠ), η διοικούσα επιτροπή της οποίας λίγο αργότερα (4 μ.μ.) θα συνεδριάσει με θέμα την κλιμάκωση των κινητοποιήσεών της εντός της εξεταστικής περιόδου. Βέβαια, πολλά θα κριθούν και από τις προθέσεις των φοιτητικών συλλόγων να συνεχίσουν τις καταλήψεις σχολών. Μάλιστα, χθες ομάδα φοιτητών της ΠΑΣΠ, που διαφοροποιείται και από την πρόταση του Γ. Α. Παπανδρέου για μη κρατικά ΑΕΙ, κατέλαβε συμβολικά τα γραφεία του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας.
Εν τω μεταξύ, σήμερα λήγει η τριήμερη αποχή των πανεπιστημιακών από τα διδακτικά καθήκοντα. Τέλος, αύριο θα απεργήσουν οι διδάσκοντες στα ΤΕΙ με οικονομικά αιτήματα.