H συγκυρία, ασφαλώς, δεν είναι και ό,τι το καλύτερο για την άσκηση αυτών των επιτελικών καθηκόντων προεδρεύουσας χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Και στη Φινλανδία, που θα αναλάβει τον ρόλο αυτό από την 1η Ιουλίου, το γνωρίζουν καλά: υπάρχουν ανοιχτά ζητήματα, ο χειρισμός των οποίων ακόμα και σε επίπεδο «απλής διαχείρισης» χαρακτηρίζεται ως εξαιρετικά δύσκολος.
Η ατζέντα είναι γεμάτη από δύσκολες υποθέσεις. Το ειδικού φινλανδικού ενδιαφέροντος θέμα των σχέσεων της Ενωσης με τη γειτονική Ρωσία, υπό το πρίσμα της ενεργειακής πολιτικής – θέμα το οποίο, ως γνωστόν, έχει ήδη προκαλέσει εντάσεις μεταξύ Μόσχας και Δύσης, είναι μεταξύ εκείνων που χρήζουν ιδιαίτερων χειρισμών. H διεύρυνση της E.E., εν όψει μάλιστα του προσεχούς Οκτωβρίου, όταν και αναμένεται να κριθεί η περίπτωση της Τουρκίας, απασχολεί εντονότατα το Ελσίνκι, μαζί μ’ εκείνα της εμβάθυνσης της Ενωσης, όπου κυριαρχεί το θέμα της προώθησης του Ευρωσυντάγματος, της επίλυσης του προβλήματος με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, τη Μέση Ανατολή και τα Δυτικά Βαλκάνια.
Παράλληλα, όπως αναφέρουν κοινοτικές διπλωματικές πηγές στη φινλανδική πρωτεύουσα, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας βάσει του σχεδιασμού της Στρατηγικής της Λισσαβώνας, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της εσωτερικής αγοράς, η προώθηση της γνώσης και της καινοτομίας, η κατάργηση των περιορισμών της μετακίνησης του εργατικού δυναμικού από τις νέες προς τις παλιές χώρες, η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της E.E. στις εξωτερικές της σχέσεις, η περαιτέρω ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας και Αμυνας, αποτελούν τομείς όπου θα δραστηριοποιηθεί το προσεχές εξάμηνο η Φινλανδία ως προεδρεύουσα της Ενωσης χώρα.
Ολο το φάσμα των θεμάτων αυτών, συζητήθηκε το πρωί της Δευτέρας στο Ελσίνκι από τον επικεφαλής της φινλανδικής διπλωματίας κ. Ερκι Τουομιόγια, και την υπουργό Εξωτερικών κ. Ντόρα Μπακογιάννη.
Η ένταξη
Ειδικότερα ως προς την Τουρκία, σε μεγάλο βαθμό αποκαλυπτική των σκέψεων και των προβληματισμών του Ελσίνκι ήταν ομιλία του κ. Τουομιόγια κατά τη διάρκεια ειδικού σεμιναρίου φινλανδικού Πανεπιστημίου, σχετικά με την προοπτική των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Αγκυρας με την E.E.
O επικεφαλής της φινλανδικής διπλωματίας με την ομιλία του εκείνη στάθηκε ιδιαίτερα σε ορισμένα από τα «μέτωπα», στα οποία η Τουρκία θα έπρεπε να σημειώσει ουσιαστική πρόοδο, προκειμένου να διαμορφωθούν εκείνες οι συνθήκες που θα επέτρεπαν στη γειτονική της Ελλάδας χώρα να ανταποκριθεί στα κριτήρια και στις αρχές που διέπουν την Ενωση. Στο πλαίσιο αυτό, και αφού σημείωσε ότι παρά την πρόοδο που έχει επιτύχει γενικώς η τουρκική πλευρά, υπάρχουν πολλά τα οποία πρέπει να γίνουν ακόμα, έκανε ιδιαίτερο λόγο μεταξύ άλλων για την υποχρέωση απόλυτου σεβασμού των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, με ειδική μνεία στους Κούρδους, όπως και για την ανάγκη τερματισμού της καταγραφόμενης μεγάλης επιρροής των στρατιωτικών στη χάραξη πολιτικής, εσωτερικής και εξωτερικής, στην Τουρκία.
Ο κ. Τουομιόγια είχε, επιπροσθέτως, υπογραμμίσει ότι είναι σημαντικό μεν να υπάρχει σεβασμός προς τις θρησκευτικές ελευθερίες, αλλά και ταυτόχρονα να διαφυλάσσεται ο κοσμικός χαρακτήρας του (τουρκικού) κράτους.
Η ομιλία είχε δοθεί πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, αλλά οι τελευταίες εξελίξεις στην Τουρκία, όπως και το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκού προσανατολισμού μεταρρυθμίσεις στη χώρα αυτή έκτοτε, όπως εκτιμάται από τους Ευρωπαίους, έχουν μάλλον ατονήσει, την καθιστούν περισσότερο από επίκαιρη.