«Πρώτα μας έδεσαν τα χέρια και τώρα πρόκειται να μας δέσουν τα πόδια». Με αυτά τα λόγια συνόψισε Τούρκος αξιωματούχος την κατήφεια που επικρατεί στην Αγκυρα, καθώς οι ηγέτες της Ε.Ε. ετοιμάζονται για τη σύνοδο κορυφής που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες, όπου αναμένεται για άλλη μια φορά να διαφωνήσουν για το θέμα της Τουρκίας. Οποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, οι πιθανότητες να αποτελέσει η Τουρκία την πρώτη κατ’ εξοχήν μουσουλμανική χώρα που εντάσσεται στην Ε.Ε. μοιάζουν πιο περιορισμένες από ποτέ.
Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας άρχισαν με μεγάλη καθυστέρηση πριν από περίπου 15 μήνες εν μέσω μεγάλου θορύβου. Σύντομα όμως άρχισαν τα προβλήματα με την άρνηση της Τουρκίας να συμμορφωθεί στο αίτημα της Ε.Ε. να εκπληρώσει τις νομικές της υποχρεώσεις και να ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της στην Κύπρο. Οι Τούρκοι αγνόησαν την προθεσμία της 6ης Δεκεμβρίου, εμμένοντας στη θέση τους ότι δεν πρόκειται να εκπληρώσουν την υπόσχεσή τους μέχρις ότου οι Ευρωπαίοι θέσουν τέλος στο εμπάργκο που έχουν επιβάλει στην κατεχόμενη βόρεια Κύπρο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε το «πάγωμα» των οκτώ από τα 35 κεφάλαια των ενταξιακών συνομιλιών. Αυτή την εβδομάδα ο Γάλλος πρόεδρος, Ζακ Σιράκ, και η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, ενέκριναν αυτό το σχέδιο και ζήτησαν την πλήρη επανεξέταση της προόδου της Τουρκίας στις αρχές του 2009. Στα τέλη της εβδομάδας οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν υπό την φινλανδική προεδρία της Ε.Ε. Η πρόταση της Τουρκίας να ανοίξει ένα λιμάνι και ένα αεροδρόμιο στην Κύπρο δεν αναμένεται να αποδώσει καρπούς, καθώς εξαρτάται από την αμοιβαία πρόταση των Ελληνοκυπρίων.
Οι Αμερικανοί
Οι ελπίδες της Τουρκίας επαφίενται στους Αμερικανούς. Ο πρόεδρος Μπους αναμένεται να ξεκινήσει μια σειρά διπλωματικών τηλεφωνικών επαφών αυτή την εβδομάδα και ενδέχεται να εξασφαλίσει τη μείωση του αριθμού των «παγωμένων» κεφαλαίων. Ωστόσο, τα «παγωμένα» κεφάλαια μπορούν να ανοιχθούν μόνο με την ομόφωνη απόφαση όλων των μελών της Ε.Ε. Αυτό «αφήνει ανοιχτή την πόρτα για την επιβολή επιπλέον απαράδεκτων για μας όρων», σχολιάζει ο Τούρκος διπλωμάτης.
Οι περισσότεροι Τούρκοι θεωρούν ότι οι αντίπαλοι της Τουρκίας προσπαθούν να την εξαναγκάσουν σε αποχώρηση. «Η άσκηση πιέσεων στην Τουρκία προκειμένου να εγκαταλείψει τις διαπραγματεύσεις συνιστά τεράστιο λάθος. Η Ευρώπη θα βγει χαμένη και όχι η Τουρκία», τόνισε ο Τούρκος πρωθυπουργός, ο οποίος συμπλήρωσε ότι η Τουρκία θα κυνηγήσει με αποφασιστικότητα την ένταξη, καθώς διαθέτει εναλλακτικό σχέδιο Β και Γ.
Αντίθετα, η Τουρκία θα προσπαθήσει να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, οι οποίες παραμένουν τεταμένες σχετικά με το ζήτημα της αυτονομία των Κούρδων του Ιράκ.
Στο εσωτερικό
Ο εμπαιγμός των Ευρωπαίων ενδέχεται να αποφέρει περισσότερες ψήφους στο κυβερνών κόμμα του κ. Ερντογάν στις εκλογές του Νοεμβρίου. Κρίσιμη θα είναι και η ενδεχόμενη απόφαση του κ. Ερντογάν να διεκδικήσει την προεδρία μετά την αποχώρηση του προέδρου Νετσέτ Σεζέρ τον Μάιο, καθώς οι στρατηγοί αναμένεται να αντιδράσουν έντονα στο ενδεχόμενο ελέγχου και της κυβέρνησης και της προεδρίας από τους Ισλαμιστές. Οι ενταξιακές συνομιλίες αποτελούσαν ώς τώρα το αποτελεσματικότερο μέσο ελέγχου των στρατηγών. Οι ισχυρισμοί του κ. Ερντογάν, σύμφωνα με τους οποίους ενδεχόμενη απόρριψη της Τουρκίας θα προκαλέσει «σύγκρουση των πολιτισμών», καθώς θα αποδείξει στον μουσουλμανικό κόσμο ότι η Ε.Ε. είναι χριστιανικό κλαμπ, είναι υπερβολικοί.
Δικαίως η Τουρκία αισθάνεται εξαπατημένη στο θέμα της Κύπρου, καθώς η ελληνοκυπριακή πλευρά εντάχθηκε στην Ε.Ε. παρά το γεγονός ότι απέρριψε τον Απρίλιο του 2004 το σχέδιο Ανάν για την επανένωση της νήσου, ενώ οι Τουρκοκύπριοι παραμένουν απομονωμένοι, αν και ψήφισαν υπέρ του σχεδίου. Πρέπει όμως να αποδείξει ότι προτίθεται να προωθήσει τις επιβεβλημένες από την Ε.Ε. μεταρρυθμίσεις. Εάν η Ε.Ε. επιθυμεί να κερδίσει την αποδοχή των εκατομμυρίων Τούρκων, οι οποίοι θέλουν να αποκτήσουν ένα απόλυτα δημοκρατικό καθεστώς, θα πρέπει να δείξει ότι προτίθεται να δεχθεί την Τουρκία στους κόλπους της.