Υπό καθεστώς χαλαρής επιτήρησης σε ό, τι αφορά την υποχρέωσή της να ανοίξει λιμάνια και αεροδρόμια στο κυπριακό εμπόριο έθεσε χθες η Ε. Ε. την Τουρκία, με απόφαση που ελήφθη στις Βρυξέλλες ύστερα από δέκα ώρες συχνά εντόνων συζητήσεων στο συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων.
Με την απόφαση, την οποία τόσο η υπουργός Εξωτερικών κ. Ντόρα Μπακογιάννη όσο και ο Κύπριος ομόλογός της κ. Γ. Λιλλήκας χαρακτήρισαν ικανοποιητική, κάθε χρόνο, το συμβούλιο υπουργών θα κρίνει το κατά πόσον η Τουρκία έχει συμμορφωθεί με την υποχρέωσή της αυτή, με βάση τις ετήσιες φθινοπωρινές εκθέσεις προόδου που παρουσιάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αν και καταληκτική ημερομηνία συμμορφώσεως της Αγκυρας δεν επεβλήθη τελικά από τους υπουργούς, στο κείμενο Συμπερασμάτων της χθεσινής υπουργικής συνόδου, αναφέρεται ότι η ετήσια αξιολόγηση θα διεξαχθεί «ειδικότερα το 2007, το 2008 και το 2009». Θεσπίζεται έτσι ένα είδος χρονοδιαγράμματος, που δεν είναι μεν απόλυτα δεσμευτικό, όμως εν τέλει προσδιορίζει χρονικά τα περιθώρια συμμορφώσεως της Τουρκίας και καλύπτει τις συγκεκριμένες εκλογικές ανάγκες της κυβέρνησης Ερντογάν.
Σημειώνεται δε ότι η επανεξέταση αυτή δεν καλύπτει απλώς το θέμα λιμένων και αεροδρομίων, αλλά όλα όσα περιλαμβάνει η λεγόμενη ευρωπαϊκή «αντιδήλωση» της 21ης Σεπτεμβρίου 2005, μεταξύ των οποίων και η ομαλοποίηση των σχέσεων της Αγκυρας με την Κυπριακή Δημοκρατία. Δεν είναι δε εν τέλει σε τίποτα λιγότερο δεσμευτικό από την αντίστοιχη πρόνοια επανεξέτασης της προόδου της Τουρκίας στο θέμα αυτό το 2006, που οδήγησε στην κρίση που επελύθη με τη χθεσινή συνεδρίαση των υπουργών.
Σε ό, τι αφορά το ζήτημα της επιβράδυνσης της καθ’ αυτώ διαπραγματευτικής διαδικασίας, που είναι και η «ποινή» που επιβάλλεται στην Αγκυρα, με την απόφαση προβλέπεται ότι, όπως είχε προτείνει εξαρχής η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα «παγώσει» η διαπραγμάτευση οκτώ κεφαλαίων από τα 35 που συνθέτουν τη διαπραγματευτική διαδικασία. Τα κεφάλαια αυτά είναι τα περί ελεύθερης διακίνησης αγαθών, ελευθερίας εγκατάστασης και παροχής υπηρεσιών, οικονομικών υπηρεσιών, γεωργίας, αλιείας, μεταφορών Τελωνειακής Ενωσης και Εξωτερικών Σχέσεων. Για τα υπόλοιπα από τα 34 που παραμένουν εκκρεμή, προβλέπεται πως θα ανοίγουν μεν με τη συνήθη διαδικασία, που περιλαμβάνει την υποχρεωτική ομόφωνη λήψη της σχετικής απόφασης από τις 25 κυβερνήσεις και δεν θα κλείνουν παρά μόνον όταν θεωρηθεί ότι η Αγκυρα έχει συμμορφωθεί με την υποχρέωσή της σχετικά με την Κύπρο.
Δύο άλλα θέματα που ετέθησαν κατά τη διάρκεια της χθεσινής «ιδιαίτερα σύνθετης και πολύπλοκης διαπραγματευτικής διελκυστίνδας», όπως περιέγραψε το Συμβούλιο η κ. Μπακογιάννη, ήταν εκείνο μιας ενδεχόμενης αναφοράς στην επανεκκίνηση των συνομιλιών για τη συνολική επίλυση του κυπριακού και του επί διετίαν εκκρεμούντος κοινοτικού κανονισμού περί έναρξης απ’ ευθείας εμπορικών συναλλαγών κατεχομένων Ε. Ε., τα οποία επ’ ουδενί επιθυμούσε η Κύπρος να λάβουν επίσημη μορφή ως αιτήματα ή παραινέσεις του Συμβουλίου. Αντ’ αυτού, το μεν θέμα της επίλυσης του κυπριακού θα καλυφθεί με μονομερή δήλωση της φινλανδικής προεδρίας της Ε. Ε. Το δε θέμα του εμπορικού κανονισμού θα εξετασθεί στην επόμενη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών τον Ιανουάριο, όπου σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, θα υπάρξει, όπως ειπώθηκε «ευχή» για την έγκρισή του, χωρίς και πάλι κάποιο αυστηρό χρονοδιάγραμμα.
Σε δηλώσεις της μετά το πέρας της συνεδρίασης η κ. Μπακογιάννη επεσήμανε ότι στην Αγκυρα αποστέλλεται σαφές μήνυμα για την ανάγκη πλήρους τήρησης των δεσμεύσεων και υποχρεώσεών της, με επίσης σαφή τη διευκρίνιση ότι η πλήρης εκπλήρωση των υποχρεώσεων οδηγεί στην πλήρη ένταξή της, όποτε και αν συμβεί αυτό. Η ελληνική πλευρά είναι επίσης ικανοποιημένη από την αναφορά στα συμπρεάσματα της συνόδου όλων των θεμάτων που αφορούν τις διμερείς σχέσεις με την Τουρκία.
Ο κ. Λιλλήκας επεσήμανε ότι με την απόφαση δεν πέρασε η διασύνδεση που επιχείρησαν ορισμένες πλευρές της υπόθεσης της Τελωνειακής Ένωσης με το Κυπριακό και επιβεβαιώθηκε η ομόφωνη λήψη απόφασης για το άνοιγμα κεφαλαίων (άλλωστε η Κύπρος έχει ήδη θέσει βέτο στο άνοιγμα επτά κεφαλαίων, εν όψει ακριβώς της χθεσινής συνεδρίασης). Τόνισε δε ότι αν το 2009 η Τουρκία δεν έχει ακόμα συμμορφωθεί τότε τα πράγματα γι’ αυτήν θα είναι «ακόμα χειρότερα» από ό, τι είναι σήμερα.