Στη σημασία της εορτής των Χριστουγέννων ως υπόμνηση του συνταρακτικού γεγονότος της ενανθρωπίσεως του Θεού αναφέρονται στα μηνύματά τους ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος. Σημειώνουν, ωστόσο, πως δεν θα πρέπει οι πιστοί να αντιλαμβάνονται τα Χριστούγεννα σαν μια γιορτή με εμπορικό χαρακτήρα.
«Δυσκολεύεται ο ανθρώπινος νους να κατανοήσει την μεγάλην αλλαγήν την οποίαν έφερεν εις τον κόσμον η Γέννησις του Χριστού», σημειώνει ο κ.κ. Βαρθολομαίος και προσθέτει: «Ο γεννηθείς εις την φάτνην της Βηθλεέμ δεν ήτο εις εκ των ανθρώπων, οι οποίοι γεννώνται καθημερινώς. Είναι ο Δημιουργός του σύμπαντος κόσμου, ο οποίος συγκαταβαίνει διά να αναβιβάσει το πλάσμα του εκεί από όπου έπεσε.
Δι’ αυτό, ουδέποτε και η πλέον τολμηρά ανθρώπινη φαντασία ετόλμησε να θεωρήση ως ενδεχόμενον αυτό το ανέλπιστον γεγονός. Και πράγματι, την νύκτα των Χριστουγέννων αυτό το ανέλπιστον έγινε πραγματικότης. «Θεός επί γης, άνθρωπος εν ουρανώ», ανακράζει θαυμάζων ο Ιερός Χρυσόστομος. Το κοσμοϊστορικόν αυτό γεγονός δεν είναι αδιάφορον διά την ζωήν μας. Ούτε το ενδιαφέρον αυτού δι’ ημάς περιορίζεται εις τας εφημέρους εορταστικάς εκδηλώσεις. Οφείλομεν να αντιμετωπίσωμεν σοβαρώτερον την νέαν κατάστασιν. Η Γέννησις του Χριστού μας δίδει την δυνατότητα να υπερβώμεν την θνητότητά μας, να ανέλθωμεν εις τους ουρανούς, να συζήσωμεν μετά του Χριστού, να καταλλαγώμεν μετά του Θεού, να χαρώμεν την υιοθεσίαν του, να ζήσωμεν εις τους αιώνας εις την ακένωτον χαράν της αγάπης του.
Το συνταρακτικόν γεγονός, όσον αφανώς και ταπεινώς ετελέσθη, τόσον μεγάλην αλλοίωσιν έφερεν εις το Σύμπαν και ιδιαιτέρως εις το μέλλον εκάστου ανθρώπου. Δεν πρέπει να αγνοήσωμεν την σπουδαιότητά του επειδή ετελέσθη μακράν της μεγάλης δημοσιότητος, εις εν ταπεινόν και απέριττον σπήλαιον. Ούτε πρέπει να εορτάσωμεν το γεγονός θορυβωδώς και επιφανειακώς ως μιαν εποχικήν εφήμερον πανήγυριν, χωρίς άλλην επιρροήν εις την ζωήν μας πλην του κοσμικού ξεφαντώματος. Αδελφοί! Χριστός γεννάται, δοξάσατε· Χριστός εξ ουρανών· απαντήσατε· Χριστός επί γης· υψώθητε· Αμήν».
Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος επισημαίνει την ανάγκη να μην αφήσουμε να εκκοσμικευθούν τα Χριστούγεννα. «Τα Χριστούγεννα», σημειώνει, είναι για τους πιστούς αφορμή θαυμασμού, έκπληξης και ευγνωμοσύνης… εδώ ιδιαίτερα, στην ορθόδοξη Ελλάδα, γιορτάζονται αιώνες τώρα θρησκευτικά, οικογενειακά, εκκλησιαστικά, χαρμόσυνα. Τα Χριστούγεννα, όμως, δεν θα πρέπει να αφήσουμε να εκκοσμικευθούν. Τα παιδιά δεν πρέπει να μείνουν στην άγνοια, μη γνωρίζοντας τι γιορτάζουμε. Οι ευχετήριες κάρτες μας δεν θα πρέπει να εικονίζουν άσχετα προς τη Γέννηση τοπία και χιονισμένα δένδρα. Η Γιορτή δεν θα πρέπει να γίνει αφορμή αποκλειστικά για ανάπαυση και σχόλη. Ο κόσμος γύρω μας σπαράζεται. Και πολλοί θα επιθυμούσαν να γίνει ο λαός μας «το ζαλισμένο κοπάδι». Να μην αντιδρά στην ισοπέδωση. Να αποδεχθεί τον ρόλο του ως καταναλωτική μονάδα χωρίς πνευματικότητα, χωρίς ορθόδοξη προοπτική, χωρίς ιστορική συνέπεια, χωρίς τη δυνατότητα αυτοπροσδιορισμού. Και οι γιορτές να εκφυλισθούν σε εποχιακές ευκαιρίες για ανταλλαγή κοινωνικών ευχών και δώρων.
Τα Χριστούγεννα είναι ευκαιρία για την πνευματική μας ανάταξη, για τη συνοχή της οικογένειας, για την αντίσταση στην αχαλίνωτη παγκοσμιοποίηση που ισοπεδώνει και εξαφανίζει τις ηθικές έννοιες, μαζί με τις γεωπολιτικές. Είναι ευκαιρία για υπέρβαση της πεζής καθημερινότητος, για βίωση του μυστηρίου της αγάπης, για κατοχύρωση του έκπαλαι συνειδησιακού βηματισμού μας».