Πάντοτε με προβλημάτιζε η Πρωτοχρονιά. Διατηρώ ζωντανές στη μνήμη μου, αμέσως μετά τη θαλπωρή των Χριστουγέννων, τις εικόνες της αναμονής της. Στα περιορισμένα όρια του χωριού μας, ήταν στα παιδικά μάτια μου -έμεινε αργότερα, ώς και σήμερα- ένας ορίζοντας. Ετσι ένιωθα πάντοτε τον εορτασμό της. Σαν ένα ιδιότυπο βίωμα. Μια απορία και μια αναζήτηση.
Αν ξεχάσουμε τη γραφική μορφή του Αη Βασίλη, η Πρωτοχρονιά είναι μια ορθολογική αντίστιξη στη θρησκευτικότητα των Χριστουγέννων. Είναι μια συμβολική επέμβαση στον χρόνο και τη ροή του. Μια προσπάθεια -μάταιη κατά τα άλλα- οργάνωσης του χρόνου μέσα στο χαοτικό σύμπαν της ύπαρξής μας. Μια τομή. Κι όπως κάθε τομή, ευχή ταυτόχρονα και παράλληλα για μια νέα αρχή.
Την κατασκευή μιας διαρκούς νέας αφετηρίας ζητάμε όλοι. Ενα είδος γέννησης, μια αναγέννηση θέλουμε. Ο οργανωμένος χρόνος είναι ένα καλό εύρημα. Ζητάει να ξανατοποθετηθούν τα πράγματα ή τουλάχιστον -με τον τρόπο του- μας καλεί να τα ξαναδούμε. Να ρίξουμε τη ματιά μας στον ορίζοντά τους. Να βρούμε μέσα τους την ορμή των παιδικών ονείρων. Στη διαρκή και ακατάλυτη αναζήτηση του ατομικού και συλλογικού νοήματος.
Η τρέχουσα πολιτική συζήτηση της εποχής στον τόπο μας παραγνωρίζει ή και παρακάμπτει συνειδητά το ενοχλητικό αίτημα του νοήματος και της σημασίας της συλλογικής μας υπόστασης. Αποφεύγει τον τραχύ δρόμο της αναζήτησης επιλέγοντας τις διακηρυκτικές καρικατούρες των ημερών. Η πολιτική, η κεντρική κατευθυντήρια λειτουργία μιας κοινωνίας, που θα μπορούσε να κάνει πραγματικές τομές στον χρόνο και να «ορίσει» στα ανθρώπινα μέτρα τη ροή του, έχει αποδυναμωθεί, υποταγμένη σε τεχνικές κυριαρχίας και πρακτικές εξουσιαστικότητας.
Απομακρυνόμενη από τη θεμελιώδη ανάγκη της διαρκούς αναζήτησης του νοήματος, χάνει τον πραγματικό στόχο της που είναι ο άνθρωπος και οι ανάγκες του. Η πολιτική, αντί να φέρει την ασυμβίβαστη κριτική στάση, έχει καταλήξει να υποτάσσεται στις συνθήκες που διαμορφώνει ο χρόνος, η νομοτέλειά του, ακόμη και η συγκυρία. Ετσι η πολιτική, αντί να είναι παραγωγός νοήματος και ελευθερίας, γίνεται μέρος της μηχανικής κίνησης του χρόνου.
Και αυτή την Πρωτοχρονιά με τις ευχές εξίσου δυνατές και θερμές, με τα φώτα στους δρόμους και την εορταστική λαμπρότητα των ημερών, συμπλήρωμα στην εικονική ευμάρεια, επανέρχεται το αιώνιο ζήτημα του νοήματος.
Θερμές ευχές σε όλους.
* Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας. Διευθύνει την εταιρεία επικοινωνίας «Λέγειν & Πράττειν».