Το διεθνές ενδιαφέρον για το σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων που εξελίσσεται στη χώρα μας εντείνεται, καθώς η υπόθεση μετατρέπεται σε case study για τις συνέπειες από την ανεξέλεγκτη διάθεση καινοτομικών χρηματοοικονομικών προϊόντων και του κυνηγιού των υψηλότερων προμηθειών από τις τράπεζες με αποτέλεσμα τη δημιουργία ευκαιριών για μεγάλες απάτες.
Καθώς ο ανταγωνισμός μειώνει τα περιθώρια στους παραδοσιακούς τίτλους, οι τράπεζες προωθούν συνεχώς νέα προϊόντα που «δικαιολογούν» μεγαλύτερες προμήθειες, αλλά αφήνουν παράλληλα πολύ έδαφος για δράση στους πονηρούς. Τα κρατικά δομημένα είχαν γίνει μόδα στην Ελλάδα -μόνο η Ιταλία και η Αυστρία είχαν ανάλογη προτίμηση σε τόσο ειδικά προϊόντα- συνεπώς η εμπειρία από τα προβλήματα που ανέκυψαν εδώ θα χρησιμοποιηθεί για την προστασία των επενδυτών σε άλλα μέρη.
Η εμπλοκή της βρετανικής Αρχής Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών (FSA) και της αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (SEC) ήταν υποχρεωτική αφού προσέφυγαν σε αυτές η ΑΔΕΔΥ και η ΓΣΕΕ. Μάλιστα παρατηρητές της διεθνούς αγοράς σχολίαζαν την υψηλή ποιότητα των τριών διαδοχικών υπομνημάτων που κατέθεσαν οι συνδικαλιστικές ενώσεις στη FSA με κοινοποίηση και στη SEC. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες θα κατατεθεί σύντομα και υπόμνημα στη SEC στη βάση των υποχρεώσεων που προβλέπει η νομοθεσία Σαρμπάνης – Oxley των ΗΠΑ. Οι έρευνες των βρετανικών και αμερικανικών αρχών αναμένεται να βοηθήσουν σημαντικά στην αποκάλυψη του τι συνέβη λόγω της τεχνογνωσίας που διαθέτουν, αλλά και της εξουσίας να ελέγξουν οργανισμούς που βρίσκονται κάτω από την εποπτεία τους.
Εσωτερικός έλεγχος
Υποχρεωτική ήταν και η διενέργεια εσωτερικού ελέγχου από την J.P. Morgan ενώ ενδέχεται να έχει ξεκινήσει προληπτικά, αλλά αθόρυβα αντίστοιχη διαδικασία και σε άλλες ξένες τράπεζες που έχουν αναλάβει την αναδοχή δομημένων ομολόγων για το ελληνικό Δημόσιο. Σε μείζον θέμα για τον εσωτερικό έλεγχο της J.P. Morgan έχει εξελιχθεί το ζήτημα αν γνώριζε σε υψηλό επίπεδο ότι η North Asset Management του κ. Γιώργου Παπαμαρκάκη δεν θα διακρατούσε αλλά θα μεταπωλούσε τον τίτλο. Πρόκειται για ένα ζήτημα που από μια άποψη αποτελεί λεπτομέρεια αλλά έχει σημασία για τις εσωτερικές διαδικασίες της J.P. Morgan. Πάντως, τόσο ο κ. Παπαμαρκάκης όσο και το πρώην στέλεχος της J.P. Morgan κ. Μάκης Σαββίδης διαψεύδουν την τράπεζα, επικαλούμενοι την ηλεκτρονική αλληλογραφία.
Παράλληλα πληθαίνουν τα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου με ιδιαίτερα έντονο το ενδιαφέρον της βρετανικής εφημερίδας Financial Times, αλλά πλέον και του πρακτορείου Bloomberg καθώς και εξειδικευμένων εκδόσεων της αγοράς, όπως το Euroweek. Εχει γίνει εκτενής αναφορά κυρίως στο δομημένο που εξέδωσε η J.P. Morgan και δευτερευόντως σε αυτό που κατέληξε στο ταμείο των δημοσιογράφων ΤΣΠΕΑΘ (από την Emporiki/Calyon) και τα υπόλοιπα δομημένα. Μάλιστα η κατάσταση έχει σκιάσει την εικόνα της χώρας και της κυβέρνησης στο εξωτερικό. Δεν είναι συμπτωματικό ότι η άρση της επιτήρησης, που είχε προκαλέσει η «δημοσιονομική απογραφή», δεν κατάφερε να αποσπάσει σημαντικά ευνοϊκά σχόλια από τον διεθνή Τύπο.
Αλλη μια ένδειξη του ενδιαφέροντος της διεθνούς κοινής γνώμης είναι ότι η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ΣΕΣ), με εισήγηση της ΓΣΕΕ, εξέφρασε την ανησυχία της για τις εξελίξεις με επείγον ψήφισμα στο συνέδριό της που έγινε στη Σεβίλλη στο τέλος Μαΐου.
Φαίνεται ότι ο συνδυασμός της έρευνας των ξένων εποπτικών αρχών, του διεθνούς Τύπου και του εσωτερικού ελέγχου της J.P. Morgan θα κρατήσει ψηλά για μεγάλο διάστημα ακόμη το ενδιαφέρον για τα ελληνικά δομημένα ομόλογα και σε διεθνές επίπεδο.