Ρωτούν οι:
Θεοδότα Νάντσου
Συντονίστρια δράσεων Πολιτικής της WWF Ελλάς
1. Θεωρείτε αναγκαία τη λήψη άμεσων μέτρων προστασίας της χώρας από την αλλαγή του κλίματος, στηρίζοντας λ.χ. δημόσια την ανάγκη για δραστικό περιορισμό της χρήσης του ρυπογόνου λιγνίτη για παραγωγή ηλεκτρισμού; Δεσμεύεται το κόμμα σας να τις προωθήσει;
Δημήτρης Δημητράκος
Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Αθηνών
2. Είναι γεγονός ότι η κοινωνία πολιτών είναι καχεκτική στη χώρα μας, με αποτέλεσμα ο πολίτης να είναι ανίσχυρος μπροστά στο κράτος κι εσάς τους πολιτικούς. Και τα δύο μεγάλα κόμματα έχουν τοποθετηθεί υπέρ της ενίσχυσης και προώθησης της κοινωνίας πολιτών στην Ελλάδα. Θα υποστηρίζατε οποιαδήποτε νομοθετική πρωτοβουλία προς αυτήν την κατεύθυνση;
Γιώργος Ρωμανιάς
Επιστημονικός Σύμβουλος Ινστιτούτου Εργασίας (ΓΣΕΕ – ΑΔΕΔΥ)
3. Με δεδομένο ότι όλες οι αναλογιστικές προσεγγίσεις εκτιμούν την παρούσα αξία της περιουσίας του συνολικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης της χώρας μας σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα των απαιτούμενων, διαπιστώνουν την απουσία επαρκών αποθεματικών και καταγράφουν τεράστια αναλογιστικά ελλείμματα, ερωτώ αν έχετε εντοπίσει συγκεκριμένες πηγές άντλησης των αναγκαίων εσόδων για την ενίσχυση του συστήματος και την αποκατάσταση του αποθεματικού του.
Θάνος Βερέμης
Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας
4. Κάθε μεταρρύθμιση στη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση βρίσκει σθεναρή αντίσταση από τις κομματικές φοιτητικές παρατάξεις και τους βολεμένους στο ισχύον σύστημα ΔΕΠ (Διδακτικό Επιστημονικό Προσωπικό). Με ποιες πρόσθετες θεσμικές αλλαγές θεωρείτε ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν αυτά τα εμπόδια;
5. Ολοι συμφωνούν ότι ο «παπαγαλισμός» που μαστίζει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στερεί τον μαθητή από κάθε δημιουργικότητα. Οι χαμηλές μας επιδόσεις στις εξετάσεις της Πίζας, άλλωστε, το πιστοποιούν. Ομως ο παπαγαλισμός βολεύει και τους εξεταστές και τους εξεταζόμενους. Τι προτείνετε για να ξεβολευτούν;
Κώστας Μπακούρης
Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάς
6. Ελάχιστα νοσοκομεία ή μονάδες της χώρας που συμμετέχουν στο ΕΣΥ χρησιμοποιούν διπλογραφικό λογιστικό σύστημα και αυτά χωρίς να εφαρμόζουν την αναλυτική λογιστική. Η συντριπτική πλειοψηφία δεν χρησιμοποιεί ούτε καν διπλογραφικό σύστημα. Αυτό δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στη συνολική οικονομική διαχείριση (πληρωμές, χρεώσεις, κοστολόγηση υπηρεσιών, προμήθειες κ.λπ.) στον οικονομικό απολογισμό τόσο της κάθε μονάδας ξεχωριστά αλλά και του συνόλου. Δεν υπάρχει δυνατότητα καταλογισμού ευθυνών, η λογοδοσία των υπευθύνων είναι αδύνατη και η χρηματοδότηση του συστήματος αδιαφανής με άμεσο αποτέλεσμα να κατασπαταλιούνται πολύτιμοι πόροι. Παρόλο που αποσπασματικά έχουν προκηρυχθεί κάποια έργα δεν υπάρχει σαφής προγραμματισμός για την ανάθεση ενός συνολικού έργου για την πλήρη μηχανογραφική λογιστική παρακολούθηση. Θεωρείτε αναγκαίο να προχωρήσει η προκήρυξη ενός τέτοιου έργου και πότε;
7. Το «φακελάκι» (είτε με τη μορφή χρηματισμού είτε με τη μορφή παρέμβασης) έχει δυστυχώς καθιερωθεί ως βασικό μέσο για την εξυπηρέτηση των ασθενών μέσα από το ΕΣΥ. Το μεγάλο όμως πρόβλημα προκύπτει όταν χρησιμοποιείται για τον καθορισμό προτεραιοτήτων για την εισαγωγή, την απόφαση για χειρουργική επέμβαση, την αλλαγή σειράς για μεταμοσχεύσεις και άλλες σημαντικές ιατρικές πράξεις. Η διαφάνεια απουσιάζει από αυτή την σημαντική κοινωνική διαδικασία. Καθώς η πρακτική αυτή πλήττει άμεσα τις οικονομικά και κοινωνικά ασθενέστερες τάξεις, τι σκοπεύετε να κάνετε στο άμεσο μέλλον;
Δημήτρης Αβραμόπουλος
Προτεραιότητα σε νέες μορφές ενέργειας
1. Αυτονόητη η πολιτική για την προστασία του περιβάλλοντος και ιστορική η ευθύνη για τις γενιές που έρχονται. Η Ελλάδα έχει αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση, να μειώσει τις εκπομπές που παράγονται στη χώρα μας και οι οποίες προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Από εκεί και πέρα, όμως, ο στόχος αυτός θα μπορούσε να γίνει ακόμα πιο φιλόδοξος, με μια επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως της αιολικής ενέργειας, των φωτοβολταϊκών, της ενέργειας από τα κύματα της θάλασσας. Πρέπει, λοιπόν, να δοθεί προτεραιότητα, χρησιμοποιούμενων και των πόρων από τα ταμεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τα οποία μας επιτρέπουν να χρησιμοποιήσουμε τις νέες μορφές ενέργειας, εις βάρος των συμβατικών, που είναι το πετρέλαιο και ο λιγνίτης. Η χρήση του λιγνίτη, στην οποία αναφέρεστε, παρά το ότι θεωρείται ρυπογόνος, έχει το πλεονέκτημα ότι περιορίζει την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από το πετρέλαιο, που εξαρτάται και από γεωπολιτικούς παράγοντες. Η χρησιμοποίηση βέβαια του λιγνίτη θα πρέπει να γίνεται με νέες μεθόδους και με νέα φίλτρα, τα οποία επιτρέπουν τη μείωση των εκπομπών στο έπακρο.
Να πάρουν πρωτοβουλίες οι πολίτες
2. Το μέλλον της Δημοκρατίας θα έχει ως βασικό πυλώνα της την «Κοινωνία των Πολιτών». Και το θεσμικό μας σύστημα οφείλει να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα. Η «Κοινωνία των Πολιτών» εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη βούληση των ίδιων των πολιτών. Από αυτούς εξαρτάται να πάρουν πρωτοβουλίες και να δημιουργήσουν ένα κίνημα ιδεών και θέσεων, για να επηρεάσουν τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Η πολιτεία από την πλευρά της, η κυβέρνησή μας, με απόφαση του πρωθυπουργού, δημιούργησε την «Εργο Πολιτών», στο πλαίσιο της οποίας ο εθελοντισμός, συνεκτικό στοιχείο της κοινωνίας των πολιτών, βρίσκει στέγη, χωρίς καμία εξάρτηση, απολύτως ελεύθερα. Αλλά και στο υπουργείο Υγείας δημιουργήσαμε ένα εθελοντικό κίνημα, την «Εθελοντών Κοινωνία», που δραστηριοποιείται αποκλειστικά στον χώρο της υγείας και της κοινωνικής αλληλεγγύης, καθιερώνοντας πόρους για τη χρηματοδότηση των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, διευθετώντας εκκρεμή ζητήματα, όπως η ασφαλιστική κάλυψη των εθελοντών κ.ά. Οι πολίτες παίρνουν την πρωτοβουλία, η πολιτεία είναι αρωγός.
Απαιτείται εξορθολογισμός του ασφαλιστικού
3. Γενικότερα για το θέμα αυτό, θα σας έλεγα ότι απαιτείται ένας εξορθολογισμός του ασφαλιστικού, με συγχώνευση ταμείων, με εκσυγχρονισμό των υποδομών και με αξιοποίηση των νέων μέσων της ηλεκτρονικής εποχής. Στην Ελλάδα καμιά φορά ανακαλύπτουμε την πυρίτιδα. Πρέπει να δούμε τι γίνεται σε άλλες χώρες και πώς έχουν επιλύσει το ασφαλιστικό τους εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Εμείς το κληρονομήσαμε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις και θα βρει αυτό το θέμα τη λύση του.
Να δούμε πώς θα λειτουργήσει ο νέος νόμος
4. Εδώ θα πρέπει να δούμε κατ’ αρχήν, πώς ο νέος νόμος περί ανώτατης εκπαίδευσης θα λειτουργήσει, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές με βάση την εμπειρία, η οποία θα έχει αποκτηθεί. Είναι ώρα η χώρα μας να αποκτήσει ανώτατη παιδεία εφάμιλλη της ευρωπαϊκής.
Να μαθαίνουμε τα παιδιά πώς να μαθαίνουν
5. Ο «παπαγαλισμός» στον οποίον αναφέρεστε, δεν είναι ένα θέμα που απασχολεί μόνο την Ελλάδα αλλά και άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως η Γαλλία. Μην ξεχνάτε ότι η αποστήθιση ή η εμπέδωση κάποιων εννοιών, όταν γίνεται κατά τρόπο ουσιαστικό και εποικοδομητικό, δεν είναι κατ’ ανάγκην κάτι αρνητικό. Δεν μπορείς να θυμάσαι κάτι, εάν δεν το κατανοείς. Αυτό που προέχει είναι να μαθαίνουμε τα παιδιά μας πώς να μαθαίνουν. Και η γνώση να μην τα απωθεί. Το σύστημα δεν πρέπει να κουράζει αλλά να εμπνέει, να εξηγεί, να πείθει. Η ανταγωνιστικότητα απαιτεί εφόδια, γνώσεις, κρίσεις και επιλογές να γίνονται συνειδητά. Και το σύστημα οφείλει να βοηθά σε αυτό. Ο δε συνδυασμός παιδεία, απασχόληση, προοπτική στο παγκόσμιο τοπίο δείχνει τον δρόμο της πολιτικής για την οικονομία, την κοινωνία, τον πολιτισμό.
Διπλογραφικό σύστημα σε όλα τα νοσοκομεία
6. Πράγματι αυτή ήταν η κατάσταση που βρήκε η κυβέρνησή μας. Από την πρώτη κιόλας στιγμή δόθηκαν οδηγίες σ’ ένα χρόνο μέσα, να καταρτίσουν όλα τα νοσοκομεία της χώρας ισολογισμούς και να εισαγάγουν το διπλογραφικό σύστημα. Αλλά το νοικοκύρεμα, που είχα εξαγγείλει, εστιάζεται κυρίως στον τομέα των προμηθειών, όπου κυριαρχούσε η ακαταστασία, η αδιαφάνεια, η σπατάλη. Στόχος μας είναι η εμπέδωση της διαφάνειας και της χρηστής διαχείρισης στον χώρο της Υγείας. Το νέο νομοσχέδιο για τις προμήθειες θέτει τα θεμέλια μιας διάφανης διαχείρισης των οικονομικών της Υγείας και δεν σας κρύβω ότι είμαι υπερήφανος, που αυτό σφραγίζεται με την περίοδο που μου έχει ανατεθεί αυτός ο τομέας. Μεταξύ των άλλων μέτρων που έχουμε λάβει, είναι και η εφαρμογή του διπλογραφικού λογιστικού συστήματος σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας. Μέτρο, το οποίο ήδη εφαρμόζεται, στα περισσότερα νοσοκομειακά ιδρύματα τον τελευταίο χρόνο. Με αυτόν τον τρόπο θα πάψουν τα φαινόμενα στα οποία αναφέρεστε, θα σταματήσει η κατασπατάληση πολύτιμων οικονομικών πόρων και θα εξοικονομηθούν κεφάλαια, τα οποία θα διατεθούν στο ίδιο το σύστημα και στους λειτουργούς του. Αξίζει να σημειώσουμε ότι τα δύο τελευταία χρόνια έχει διπλασιαστεί ο αριθμός των επιθεωρητών Υγείας, τριπλασιάστηκαν οι έλεγχοι και όπου υπήρξε πρόβλημα, αποδόθηκαν πειθαρχικές αλλά και ποινικές ευθύνες.
Πρωτοβάθμια φροντίδα αντίδοτο στο «φακελάκι»
7. Κατ’ αρχήν δεν είναι δυνατόν να θεωρούμε ότι όλο το σύστημα των γιατρών και όλο το ΕΣΥ είναι εξαρτημένο από το «φακελάκι». Το «φακελάκι» είναι ένα πρόβλημα, όπως ακριβώς το εξηγήσατε. Αγοράζεις χρόνο και υπηρεσίες. Από την ώρα που θα λειτουργήσει το δίκτυο της πρωτοβάθμιας φροντίδας, σε συνδυασμό με τις απαραίτητες προσλήψεις, τελειώνουν από μόνα τους όλα αυτά. Και από εκεί και πέρα, βεβαίως, αλλάζει πλήρως το σκηνικό. Χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι σε θέματα τέτοια, σε προβλήματα σαν και αυτά, που εντοπίζονται, η πολιτεία δεν θα είναι άτεγκτη.
Αννα Διαμαντοπούλου
Ηπιότερα καύσιμα, «καθαρές» τεχνολογίες
1.Ο περιορισμός της χρήσης του λιγνίτη δεν μπορεί να γίνει άμεσα αν δεν εξασφαλίσουμε τη διατήρηση του ενεργειακού ισοζυγίου με την είσοδο σ’ αυτό ηπιότερων καυσίμων. Γι’ αυτό και στο πρόγραμμά μας έχουμε συγκεκριμένες ποσοτικές δεσμεύσεις, όπως η παραγωγή 10% πρωτογενούς ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μέχρι το 2012, αλλά και ενθάρρυνση της χρήσης του φυσικού αερίου, ώστε να φτάσει στον καταναλωτή και να προσεγγίσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο μέχρι το 2020. Οσον αφορά τους λιγνιτικούς σταθμούς είναι αναγκαία η εισαγωγή τεχνολογιών καθαρής καύσης και ο εκσυγχρονισμός τους, ώστε να βελτιωθεί η απόδοσή τους και να περιοριστούν οι ρύποι γενικότερα και ειδικότερα οι ρύποι του θερμοκηπίου.Υπενθυμίζω ότι ανεστάλη για τριάμισι χρόνια επενδυτικό πρόγραμμα του 2003 για την αντικατάσταση παλαιών λιγνιτικών μονάδων έως 1.600 ΜW.
Ανεξάρτητη αρχή και ενίσχυση των ΜΚΟ
2. Η οργάνωση και η ουσιαστική συμμετοχή της Κοινωνίας των Πολιτών δεν είναι θέμα του κράτους ούτε μπορεί να αντιμετωπισθεί με νόμους. Η ευρωπαϊκή εμπειρία δείχνει όμως ότι ένα ευέλικτο θεσμικό πλαίσιο μπορεί να υποστηρίξει τη λειτουργία τους και να δημιουργήσει καλύτερες προϋποθέσεις διαφάνειας και αποτελεσματικότητας. Προτείνουμε πρώτον τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης αρχής για την κατάρτιση και πιστή τήρηση εθνικού μητρώου ΜΚΟ και δεύτερον τη θέσπιση, μετά από διαβούλευση, νομοθετικού πλαισίου για την οικονομική ενίσχυσή τους με αυστηρούς κανόνες αντιπροσωπευτικότητας, διαφάνειας, λογοδοσίας και αξιολόγησης. Η διαβούλευση με την Κοινωνία των Πολιτών σε όλους τους νέους θεσμούς συμμετοχής και λογοδοσίας αποτελεί οριζόντια δράση στο πρόγραμμά μας.
«Κλειδωμένο» Εθνικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης
3. Προτείνουμε τη σύσταση Εθνικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης, το οποίο θα είναι «κλειδωμένο» τουλάχιστον για μια δεκαετία, ώστε με τις εγγυημένες αποδόσεις του να στηρίξει συμπληρωματικά το ασφαλιστικό σύστημα. Στο κεφάλαιο αυτό θα εισρέουν κατ’ αρχήν έσοδα: Από την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας, από έσοδα προερχόμενα από τις μετοχοποιήσεις δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών. Η πρόταση αυτή είναι μέρος ενός συνολικότερου σχεδίου που περιλαμβάνει επίσης π.χ. ενοποίηση των Ταμείων, αποτελεσματική αξιοποίηση της υπάρχουσας περιουσίας τους κ.λπ.
Διπλάσιοι πόροι και ανασυγκρότηση των ΑΕΙ
4. Η κατάσταση στο ελληνικό πανεπιστήμιο, πλην εξαιρέσεων και νησίδων, είναι αδιέξοδη και χρειάζεται ανατροπές. Εμείς προτείνουμε ένα νέο σύστημα που βασίζεται στον διπλασιασμό των πόρων για την εκπαίδευση και σε μια δέσμη συνδυασμένων μέτρων για την ανασυγκρότηση του πανεπιστήμιου με την κατοχύρωση της οικονομικής, διοικητικής και εν τέλει ακαδημαϊκής αυτοτέλειάς του. Ενα πανεπιστήμιο που να εξασφαλίζει γνώση, αλλά και δυνατότητα εισόδου στην αγορά εργασίας.
Η επανάσταση ξεκινά από τους εκπαιδευτικούς
5. Η επανάσταση που όλοι θέλουμε στην Παιδεία ή θα γίνει με πρωταγωνιστές τους εκπαιδευτικούς ή θα παραμείνει στα χαρτιά. Γι’ αυτό και η μεγάλη μας δέσμευση αφορά την αναβάθμιση του επαγγελματικού και κοινωνικού κύρους των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων: επιμόρφωση, αξιολόγηση, βελτίωση του μισθού. Προτείνουμε αλλαγή του εξεταστικού συστήματος με βάση το Εθνικό Απολυτήριο Λυκείου και τη συμμετοχή και των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων στην εισαγωγή των φοιτητών. Στο πρόγραμμά μας προτείνουμε ένα «Εθνικό Πλαίσιο Προγράμματος» που αντικαθιστά το ασφυκτικό αναλυτικό πρόγραμμα και ανοίγει περιθώρια πρωτοβουλίας σε κάθε σχολείο.
Σύγχρονες πρακτικές στο ΕΣΥ
6. Η οργάνωση και η διοίκηση του ΕΣΥ πρέπει να ακολουθήσουν σύγχρονες μεθόδους και πρακτικές. Η εφαρμογή του διπλογραφικού συστήματος και του σφαιρικού προϋπολογισμού στα νοσοκομεία και η προετοιμασία της χρηματοδότησης που βασίζεται στις Ομοειδείς Διαγνωστικές Ομάδες (DRG), δηλαδή στην πληρωμή των νοσοκομείων ανάλογα με τη διάγνωση, αποτελεί δέσμευση που εντάσσεται στην προγραμματική μας πρόταση. Ταυτόχρονα προτείνουμε την πλήρη αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών για την καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη, με την εφαρμογή της «Ηλεκτρονικής Κάρτας Υγείας», την πλήρη μηχανοργάνωση όλων των μονάδων Υγείας, την ηλεκτρονική διασύνδεση των μονάδων του ΕΣΥ με τους φορείς της κοινωνικής ασφάλισης.
Εξι αρχές για την Υγεία
7. Το «φακελάκι», το «ρουσφέτι», το «λάδωμα», όλες αυτές οι φρικτές πραγματικότητες της ελληνικής δημόσιας διοίκησης και της κοινωνίας, πρέπει να ξεριζωθούν. Καθοριστική θα είναι η εφαρμογή των έξι αρχών που διέπουν το σύνολο των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων. Ιδιαίτερα στον χώρο της Υγείας πιστεύω πως η σωστή στελέχωση των νοσοκομείων, την οποία προτείνουμε αναλυτικά, και η αναβάθμιση και σωστή αξιολόγηση των ανθρώπων της Υγείας και του έργου τους είναι το πρώτο και σημαντικό βήμα για την αλλαγή της σημερινής κατάστασης. Αυτό παράλληλα με τους νέους προτεινόμενους θεσμούς και την εξέλιξη της τεχνολογίας και της έρευνας μπορούν να δημιουργήσουν μια νέα πραγματικότητα στο ΕΣΥ, που να κατοχυρώνει για τους πολίτες ίσους όρους στην πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας. Αυτό είναι εξάλλου το πολιτικό μας διακύβευμα στην Υγεία.
