Τον αιφνιδιασμό σε μία… αναμενόμενη πρόωρη προεκλογική περίοδο επέλεξε ο πρωθυπουργός, ορίζοντας τον χρόνο των εκλογών για τη 16η Σεπτεμβρίου.
Την προηγούμενη Δευτέρα οι πρώτες πληροφορίες για τις 16/9 έφθαναν σε δημοσιογραφικά και πολιτικά γραφεία, μαζί με κάποια sms (μηνύματα σε κινητό τηλέφωνο) που σε… ιλαρό, καλοκαιρινό ύφος «φωτογράφιζαν» την ημερομηνία των εκλογών. Το Μέγαρο Μαξίμου απέφευγε να διαψεύσει τις πληροφορίες, οι οποίες εντείνονταν και από την επικείμενη επιστροφή του πρωθυπουργού από την Τήνο στην Αθήνα, ανήμερα τον Δεκαπεντάυγουστο, την παρουσία στο κυκλαδίτικο νησί του κ. Προκόπη Παυλόπουλου (σ.σ. αν κάποιος γνωρίζει τα διαδικαστικά των εκλογών, είναι αυτός) και τις πληροφορίες για επικείμενη συνάντηση του Κ. Καραμανλή με τον Γ. Αλογοσκούφη την Πέμπτη, 16 Αυγούστου.
Οι πληροφορίες επέμεναν ότι ο πρωθυπουργός θα συναντούσε, προχθές Παρασκευή, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια ζητώντας πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Την ίδια ώρα, ο υπουργός Οικονομίας -από την Πάρο όπου βρισκόταν για σύντομη ξεκούραση- δήλωνε ότι θα επιστρέψει την Πέμπτη για τη συνάντηση με τον πρωθυπουργό αλλά στη συνέχεια θα «έκλεβε» λίγες ακόμη ημέρες μέχρι και σήμερα Κυριακή. Ηταν μέρος της κυβερνητικής προσπάθειας απόκρυψης ή ο Κ. Καραμανλής αιφνιδίασε ακόμη και στενούς του συνεργάτες;
Η πραγματικότητα είναι ότι Μέγαρο Μαξίμου και Ρηγίλλης εισέρχονται πανέτοιμοι στην προεκλογική περίοδο που ξεκίνησε, και επισήμως, από χθες, στον βαθμό βέβαια που μπορούν να προβλεφθούν οι πολιτικές εξελίξεις. Και τούτο διότι η απόφαση για εκλογές μέχρι τις 23 Σεπτεμβρίου φαίνεται ότι είχε ληφθεί από το επιτελείο του πρωθυπουργού ήδη από τις αρχές του καλοκαιριού. Η περιοδεία του Κ. Καραμανλή σε Αυστραλία και νοτιοανατολική Ασία έδωσε τη δυνατότητα να δοκιμασθούν τρόποι τηλεοπτικής κάλυψης, χρώματα, αλλά και η μουσική επένδυση των πρωθυπουργικών εμφανίσεων, ενώ μεσολάβησαν και οι προσυνεδριακές και συνεδριακές διαδικασίες της Νέας Δημοκρατίες που λειτούργησαν συσπειρωτικά αφυπνίζοντας τον κομματικό μηχανισμό και τα στελέχη της περιφέρειας.
Το συνέδριο του κόμματος μπορεί να συνέπεσε με το πρώτο κύμα των μεγάλων πυρκαγιών, πλην όμως και εκεί δοκιμάστηκαν και βαθμολογήθηκαν, μεταξύ άλλων, και τα τηλεοπτικά σποτ με τις διεθνείς συναντήσεις του πρωθυπουργού. Η αδυναμία του κρατικού μηχανισμού να αντιμετωπίσει την πύρινη λαίλαπα φάνηκε, προσωρινά, να βάζει τέλος στους σχεδιασμούς του πρωθυπουργού για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, καθώς υπήρχε ο φόβος ότι, μαζί με τα δέντρα, καίγεται και η κυβέρνηση. Πλην, όμως, με τις τηλεοπτικές εικόνες από τα πύρινα μέτωπα στην Ευρώπη να «πείθουν ότι πρόκειται περί ακραίων φαινομένων και, λιγότερο, περί κρατικής αδυναμίας» και τις ποσοτικές – ποιοτικές έρευνες της κοινής γνώμης να δείχνουν ότι συνολικά η κυβέρνηση βγαίνει αλώβητη από τις πυρκαγιές, το σχέδιο «πρόωρες εκλογές» μπήκε εκ νέου σε εφαρμογή.
Ηδη από τα τέλη Ιουνίου και το επιτελείο της Ρηγίλλης (Λ. Ζαγορίτης, Μ. Δασκαλάκης, Ν. Καραχάλιος) είχε αρχίσει να καταστρώνει την επικοινωνιακή στρατηγική της Νέας Δημοκρατίας, ώστε να δηλώνεται εδώ και δέκα περίπου ημέρες ότι «αν αύριο προκηρυχθούν εκλογές, είμαστε έοιμοι να βγούμε στον αέρα».
Η μαργαρίτα των εκλογών είχε ήδη αρχίσει να μαδιέται από πολιτικούς και δημοσιογράφους. «Ουδέποτε συζητήθηκε σοβαρά ως ημερομηνία η 30ή Σεπτεμβρίου ή η 7η Οκτωβρίου» αποκαλύπτει πλέον κομματικό στέλεχος που γνωρίζει τις διεργασίες των τελευταίων μηνών σε κόμμα και κυβέρνηση. Η ημερομηνία που είχε, εξ αρχής, συζητήσει και ο ίδιος ο πρωθυπουργός ήταν η 23η Σεπτεμβρίου και η επιλογή αυτή επιβεβαιώθηκε σε συσκέψεις του πρωθυπουργού, μακριά από τα φώτα, με τους Δημ. Σιούφα, Προκ. Παυλόπουλο, Γ. Σουφλιά, Θεοδ. Ρουσόπουλο και Γ. Λούλη. Οι υπόλοιπες ημερομηνίες «δόθηκαν» για να συζητηθούν, επιμένουν οι ίδιες πηγές. Η ωριμότητα της πρωθυπουργικής απόφασης ήταν τέτοια που, σύμφωνα με πληροφορίες, στις συσκέψεις δεν συζητήθηκε μόνον η ημερομηνία που θα στηθεί η κάλπη αλλά ακόμη και το περιεχόμενο της σχετικής επιστολής προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή του διαγγέλματος του πρωθυπουργού. Αυτά επισήμως. Γιατί στον στενό κύκλο του Μαξίμου, ήδη από την αρχή το σενάριο της 16ης Σεπτεμβρίου ήταν ιδιαιτέρως ισχυρό, ειδικά από τη στιγμή που η κυβέρνηση θα επικαλείτο τον προϋπολογισμό ως λόγο προσφυγής στις κάλπες. Ολες οι άλλες (μεταγενέστερες) ημερομηνίες θα καθιστούσαν το επιχείρημα έωλο, καθώς το προσχέδιο του προϋπολογισμού θα έπρεπε να κατατεθεί μέχρι τις 2 Οκτωβρίου.
«Κλείδωσε» η ημερομηνία
Η τελευταία πράξη αυτού του επικοινωνιακού παιγνίου από πλευράς Μεγάρου Μαξίμου άρχισε να παίζεται ουσιαστικά τη Δευτέρα. Παράλληλος, στόχος του επιτελείου ήταν να αποτραπεί ένας ακόμη κύκλος φημών περί τα ομόλογα, που θα μπορούσε να ακυρώσει τα επικοινωνιακά επιτεύγματα της κυβέρνησης με τις διαδοχικές συναντήσεις του πρωθυπουργού, τις εξαγγελίες, τα οικονομικά και κοινωνικά μέτρα.
Δευτερεύοντες, πλην όμως σημαντικοί, στόχοι ήταν να τεθούν ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα στο ΛΑΟΣ του κ. Γ. Καρατζαφέρη ώστε να μην «απορροφήσει» δυσαρεστημένους πολιτευτές της Ν.Δ. αλλά και να «καεί» (σ.σ. έστω και με τον κίνδυνο να κατηγορηθεί η κυβέρνηση για «αντιθεσμική» συμπεριφορά), η τριήμερη παρουσία Παπανδρέου στη ΔΕΘ, όπου και θα συγκέντρωνε τα φώτα της επικαιρότητας.
Το σενάριο φαίνεται ότι «κλείδωσε» οριστικά κατά την παραμονή του κ. Κ. Καραμανλή στην Τήνο μαζί με τον υπουργό Εσωτερικών κ. Προκόπη Παυλόπουλο. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός, κατά τη διάρκεια ανταλλαγής τηλεφωνικών ευχών, ενημέρωσε τον κ. Κάρολο Παπούλια ότι «θα χρειασθεί να ομιλήσουμε και αύριο (σ.σ. την Πέμπτη)», φωτογραφίζοντας έτσι την απόφασή του να ζητήσει (πολύ) πρόωρες εκλογές.
Κορυφαία κυβερνητικά στελέχη εμφανίζονται ότι δεν γνώριζαν την τελική απόφαση του πρωθυπουργού και ότι ενημερώθηκαν γι’ αυτή το πρωί της Πέμπτης. Αλλοι πάλι, όπως ο κ. Γ. Σουφλιάς, αναγνώρισαν -στο περιθώριο δηλώσεών τους- ότι είχαν συζητήσει «και αυτό το σενάριο με τον πρωθυπουργό».
Και όπως κάθε καλή παρτίδα σκάκι οφείλει να έχει ένα αγωνιώδες φινάλε, έτσι και η ανακοίνωση των εκλογών είχε για φινάλε τις φλόγες στην Πεντέλη. Παρά τους αρχικούς ενδοιασμούς, η απόφαση δεν άλλαξε. Αφενός γιατί, όπως επισημάνθηκε, «οι πυρκαγιές είναι ένα τυχαίο φυσικό φαινόμενο ή έστω πράξη εμπρησμού που αφορά το ποινικό δίκαιο, που δεν μπορεί να καθορίζει την πορεία της χώρας» και αφετέρου γιατί η προσφυγή στις κάλπες θα άλλαζε την ατζέντα, αποτρέποντας έναν ακόμη κύκλο αρνητικής δημοσιότητας περί την αποτελεσματικότητα των πυροσβεστών ή των νεοπροσληφθέντων αγροφυλάκων. Το σήμα δόθηκε. Οι Ντόρα Μπακογιάννη και Δημ. Σιούφας που συναντήθηκαν την Πέμπτη με τον κ. Καραμανλή παρέπεμψαν τους δημοσιογράφους στην ενημέρωση που θα είχαν… από τον πρωθυπουργό, κυβερνητικά στελέχη ακύρωσαν την μετάβασή τους σε κάποιο νησί ή επέστρεφαν εσπευσμένα. Στις 19.00 ο κύβος είχε ριφθεί. Ενημερώθηκε στη Λευκάδα ο κ. Κ. Παπούλιας. Τις εκλογές ανήγγειλε, λίγα λεπτά μετά τις 20.00 της Πέμπτης, ο κ. Θεόδ. Ρουσόπουλος, ανοίγοντας τον δρόμο για τη 12η εκλογική αναμέτρηση της μεταπολίτευσης…