Την περασμένη Παρασκευή οι πόρτες της αρχιεπισκοπικής κατοικίας στο Παλαιό Ψυχικό άνοιξαν για να υποδεχθούν τον πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή και τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως, Γιώργο Παπανδρέου. Στη σκιά της εκλογικής αναμέτρησης της 16ης Σεπτεμβρίου, οι δύο «μονομάχοι» θέλησαν να δώσουν τις ευχές τους στον Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Ελλάδος προτού αυτός αναχωρήσει για τις ΗΠΑ, όπου θα υποβληθεί σε μεταμόσχευση ήπατος. Εκτός από το κατά γενική ομολογία ενδιαφέρον τους για την πορεία της υγείας του κ. Χριστόδουλου, η ενέργεια των δύο πολιτικών εμπεριείχε και ένα σαφές μήνυμα: «Στο πρόσωπο του Αρχιεπισκόπου στηρίζουμε την Εκκλησία».
Από την ημέρα της εξόδου του κ. Χριστόδουλου από το Αρεταίειο μέχρι και την αναχώρησή του, χθες, για τις ΗΠΑ, η κατοικία του θύμιζε περισσότερο την αίθουσα του Υπουργικού Συμβουλίου ή το εντευκτήριο των βουλευτών στο Κοινοβούλιο. Πλήθος υπουργών, βουλευτών και πολιτευτών επισκέφθηκαν τον Αρχιεπίσκοπο προκειμένου να του ευχηθούν ταχεία ανάρρωση, να πάρουν την ευλογία του και ίσως -όσοι ήταν τυχεροί- να φωτογραφηθούν μαζί του. Ορισμένοι, δε, φρόντισαν εκτός από τις ευχές τους να του προσφέρουν ως δώρο υποσχέσεις ή συμφωνίες για στενότερη συνεργασία της Πολιτείας με την Εκκλησία. Αν και ο σεβασμός τους στο πρόσωπο του κ. Χριστόδουλου δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, ο συνωστισμός τόσων πολιτικών -κυρίως των δύο μεγάλων κομμάτων- στην κατοικία του κ. Χριστόδουλου επιβεβαιώνει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η Εκκλησία στη «μάχη του σταυρού».
Συμπαγής ομάδα
Αλλωστε, το χριστεπώνυμο πλήρωμα αποτελεί κατά μια έννοια την πιο συμπαγή ομάδα πολιτών με αναφορές και επιρροή σε όλη τη διαστρωμάτωση της κοινωνίας. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί πολιτικοί επιδιώκουν να διατηρούν στενούς δεσμούς με την Εκκλησία μέσω των επαφών τους με αρχιερείς, ιερείς και εκπροσώπους εκκλησιαστικών και παρεκκλησιαστικών οργανώσεων, την παρουσία τους σε πανηγυρίζοντες ναούς, αλλά και ικανοποιώντας «ιερά αιτήματα». Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι κομματικοί μηχανισμοί σε μια προσπάθειά τους να υπογραμμίσουν στους ψηφοφόρους-πιστούς το ενδιαφέρον τους για τα θέματα που απασχολούν την Εκκλησία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας εκλήθη από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τα καθήκοντά της να διαχειριστεί δύσκολα εκκλησιαστικά προβλήματα. Ενα από αυτά ήταν και η κρίση στις σχέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου με την Εκκλησία της Ελλάδος. Με αφορμή το ζήτημα των μητροπόλεων των Νέων Χωρών, οι δύο Εκκλησίες είχαν αγγίξει τα όρια της οριστικής ρήξης, ενώ εξίσου διχασμένοι εμφανίζονταν και οι πιστοί. Την ευθύνη διευθέτησης του εξαιρετικά περίπλοκου ζητήματος ανέλαβε η υπουργός Παιδείας Μαριέττα Γιαννάκου, η οποία με λεπτούς χειρισμούς και τηρώντας αποστάσεις ασφαλείας από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές κατάφερε να φέρει την ειρήνη στις σχέσεις Αθήνας-Κωνσταντινούπολης. Η ίδια ωστόσο δεν απέφυγε τα εκκλησιαστικά πυρά όταν ο κ. Χριστόδουλος επέκρινε το περιεχόμενο του βιβλίου της Ιστορίας και εκείνους που προώθησαν τη διδασκαλία του στους μαθητές της Στ΄ Δημοτικού. Τελικά οι αλλαγές στο βιβλίο ικανοποίησαν την Ιεραρχία και μαζί το πλήρωμα της Εκκλησίας. Ταυτόχρονα η κ. Γιαννάκου φέρεται να έκανε δεκτό το αίτημα που διατύπωσε ο κ. Χριστόδουλος αμέσως μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο για τη θεσμοθέτηση έξι νέων θέσεων βοηθών επισκόπων, προκειμένου να εκλεγούν σε αυτές στενοί συνεργάτες του.
Στο πλευρό του Αρχιεπισκόπου
Η κυβέρνηση, ωστόσο, στάθηκε στο πλευρό του Αρχιεπισκόπου και την περίοδο των σκανδάλων που συγκλόνισαν την εκκλησιαστική διοίκηση, ενώ με κάθε ευκαιρία ενίσχυε οικονομικά το φιλανθρωπικό έργο της. Μάλιστα, αίσθηση προκάλεσε η πρόσφατη υπογραφή συμφωνίας, από τον υπουργό Οικονομίας Γιώργο Αλογοσκούφη και τον Αρχιεπίσκοπο κ. Χριστόδουλο, η οποία προβλέπει τη χρηματοδότηση έργων της Εκκλησίας από το Δ΄ ΚΠΣ με το ποσό των 30,5 εκατ. ευρώ. Καλές σχέσεις με τον εκκλησιαστικό χώρο έχει και η υπουργός Εξωτερικών κ. Ντ. Μπακογιάννη, η οποία το τελευταίο διάστημα ανέλαβε την πρωτοβουλία να ενημερώσει τους Ευρωπαίους ομολόγους της για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ιδιαίτερους δεσμούς με την Ιεραρχία και εκκλησιαστικούς κύκλους εμφανίζονται να διατηρούν η πρόεδρος της Βουλής Αννα Μπενάκη-Ψαρούδα, οι υπουργοί Εσωτερικών κ. Πρ. Παυλόπουλος -ο οποίος τον Δεκαπενταύγουστο από την Τήνο εξέφρασε τη συμπαράσταση της Πολιτείας στον δοκιμαζόμενο Αρχιεπίσκοπο-, Αμυνας κ. Β. Μεϊμαράκης, Επικρατείας κ. Θ. Ρουσόπουλος, Υγείας κ. Δ. Αβραμόπουλος, Τουριστικής Ανάπτυξης κ. Φ. Πετραλιά, Μεταφορών κ. Μιχ. Λιάπης, οι υφυπουργοί Μ. Γιακουμάτος, Αθ. Νάκος και Γ. Καλός, ο γραμματέας της Ν.Δ. κ. Λ. Ζαγορίτης καθώς και οι βουλευτές Κ. Μητσοτάκης, Σ. Βούλτεψη, Π. Παναγιωτόπουλος, Ζ. Μακρή, Ν. Νικολόπουλος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις προηγούμενες εκλογές η Εκκλησία αποδείχθηκε ένας από τους βασικούς διαμορφωτές τους εκλογικού αποτελέσματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κ. Χριστόδουλος δεν έκρυβε τη δυσαρέσκειά του για την κυβέρνηση Σημίτη εξαιτίας της στάσης της στο θέμα των ταυτοτήτων. Αντιθέτως, ο κ. Κώστας Καραμανλής, όπως και πολλοί βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, είχαν φροντίσει να υπογράψουν στο άτυπο δημοψήφισμα της Εκκλησίας για την προαιρετική αναγραφή του θρησκεύματος στις αστυνομικές ταυτότητες. Από το εκλογικό κέντρο όπου ψήφισε ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος έστειλε ένα ηχηρό μήνυμα, λέγοντας πως «σήμερα τελείωσαν τα ψέματα». Λίγες ημέρες μετά, συναντώντας τον κ. Καραμανλή στο Μέγαρο Μαξίμου, σχολίασε πως «οι καταστάσεις αλλάζουν, δόξα σοι ο Θεός» ενώ σε δηλώσεις του είχε τονίσει: «Ανοίγει μια νέα σελίδα στην οποία θα υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός των δύο κορυφαίων θεσμών του έθνους».
Νέα εικόνα από το ΠΑΣΟΚ
Αυτός ήταν και ο λόγος που ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ από την πρώτη στιγμή της ανάληψης των καθηκόντων του θέλησε να αλλάξει την εικόνα που είχε διαμορφωθεί για το κόμμα του στην κοινή γνώμη μετά τη σύγκρουση με την Εκκλησία για το ζήτημα των ταυτοτήτων. Ως υπουργός Εξωτερικών άλλωστε ενημέρωνε τακτικά τον Αρχιεπίσκοπο για τα εθνικά ζητήματα, κάτι που συνέχισε και ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Παράλληλα, ο κ. Παπανδρέου δείχνει ιδιαίτερη ευαισθησία και για τα ζητήματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στηρίζοντας τις πρωτοβουλίες του κ. Βαρθολομαίου. Την ίδια ώρα, πολλά από τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ διατηρούν δεσμούς με την Εκκλησία. Ανάμεσά τους οι κ. Β. Βενιζέλος, Κ. Λαλιώτης, Π. Ευθυμίου, Μιλένα Αποστολάκη, Κ. Σκανδαλίδης, Αλ. Παπαδόπουλος, Α. Λοβέρδος και η υπερνομάρχης Φώφη Γεννηματά.
Πάντως, στενές σχέσεις με την εκκλησιαστική διοίκηση διατηρούν και οι πρόεδροι του ΛΑ.Ο.Σ. Γιώργος Καρατζαφέρης και της Δημοκρατικής Αναγέννησης Στέλιος Παπαθεμελής. Αυτό κάνει πολλούς να πιστεύουν ότι τα δύο κόμματα θα ανταγωνιστούν και στο χώρο των «ιερών» ψήφων. Είναι ενδεικτικό ότι στέλεχος του ΛΑ.Ο.Σ. μήνυσε τον κ. Παπαθεμελή επειδή ο τελευταίος φέρεται να τον κατηγόρησε εμμέσως σαν σατανιστή. Ο συνεργάτης του κ. Καρατζαφέρη φρόντισε να κάνει γνωστό πως τα 500.000 ευρώ που διεκδικεί ως αποζημίωση από τον πρόεδρο της Δημοκρατικής Αναγέννησης θα τα προσφέρει για τους σκοπούς του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Παράλληλα, αποστάσεις από τα εκκλησιαστικά πρόσωπα και πράγματα κρατούν το ΚΚΕ και ο Συνασπισμός. Εξαίρεση αποτελεί η κυρία Λιάνα Κανέλλη, η οποία ουδέποτε έκρυψε και τη βαθιά της πίστη αλλά και τις καλές της σχέσεις με την Αρχιεπισκοπή. Ωστόσο, τόσο η κυρία Παπαρήγα όσο και ο κ. Αλέκος Αλαβάνος επικοινώνησαν με τον κ. Χριστόδουλο λίγο πριν από την αναχώρησή του για τις ΗΠΑ, προκειμένου να του ευχηθούν ταχεία αποκατάσταση της υγείας του.