Ο βασικός νόμος του Μέρφι, πως «αν κάτι μπορεί να πάει στραβά, σίγουρα θα πάει», χαρακτήρισε τις επιδόσεις των δύο μεγάλων κομμάτων από τον Μάρτιο του 2004 μέχρι σήμερα. Μπορεί η Νέα Δημοκρατία, όπως η κάθε κυβέρνηση, να είχε να αντιμετωπίσει τις συνέπειες από τις πράξεις και τις παραλείψεις της, όμως και το ΠΑΣΟΚ φρόντισε, ουκ ολίγες φορές, να της προσφέρει χείρα βοηθείας. Τα προβλήματα διαδέχονταν το ένα το άλλο, με τους πρωταγωνιστές να φορούν άλλοτε γαλάζια και άλλοτε πράσινα, μεταβάλλοντας άρδην τις εκτιμήσεις πολιτικών και δημοσιογράφων. Πλέον πρόσφατο παράδειγμα αποτελούν οι καταστροφικές πυρκαγιές, που απείλησαν με βαριά τραύματα το κυβερνών κόμμα. Κι όμως, και με τη συνδρομή του ΠΑΣΟΚ, η Νέα Δημοκρατία -κατά τις δημοσκοπήσεις- εισήλθε πρώτη στην τελευταία στροφή πριν από το εκλογικό νήμα.
Στην περίπτωση των δύο κομμάτων εξουσίας, η παραλλαγή του νόμου είχε πλήρη εφαρμογή: «αν σου συμβεί κάτι καλό, μην το ψάχνεις… το πιο πιθανό είναι να οφείλεται στο λάθος κάποιου».
Οι απαρχές
Μια μεγάλη εκλογική νίκη, ευρωπαϊκό στο ποδόσφαιρο, άψογοι Ολυμπιακοί Αγώνες και η νέα διακυβέρνηση μοιάζει τυχερή. Αλλά, όπως λέει και ο Μέρφι, «όταν τα πράγματα πάνε καλά, κάτι θα πάει στραβά». Και πήγαν. Η είδηση για τη συντριβή του ελικοπτέρου στο οποίο επέβαινε ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Πέτρος προκαλεί την πρώτη μείζονα κρίση και είναι μόνον η αρχή ενός δύσκολου Σεπτεμβρίου. Ο τότε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Σάββας Τσιτουρίδης παραιτείται, στις 22 του μήνα, μετά τον θόρυβο για τη μετεγγραφή του υιού του στο Πανεπιστήμιο. Το ΠΑΣΟΚ καταγγέλλει, αλλά γρήγορα σπεύδει να συνδράμει το φίλο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Στις 27 Σεπτεμβρίου παραιτείται από εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ ο Σπύρος Βούγιας… Για τη μετεγγραφή της κόρης του.
Το καυτό 2005
Η επέτειος της νίκης της Νέας Δημοκρατίας συνοδεύεται από την έντονη κρίση για τα αναδρομικά του ΛΑΦΚΑ. Αποκαλύπτεται πως ο διευθυντής του γραφείου του υφυπουργού Οικονομικών, κ. Β. Γούλας, απέσυρε την τελευταία στιγμή προσφυγή για τα αναδρομικά του ΛΑΦΚΑ, η δικαίωση της οποίας θα σήμαινε την καταβολή τους σε χιλιάδες συνταξιούχους. Παρεμβαίνει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, δίδοντας λύση.
Η συντριβή του αεροπλάνου της κυπριακής Helios είναι η δεύτερη μείζων κρίση που πρέπει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση. Τα καταφέρνει αλλά, κατά τον Μέρφι, «κάθε φορά που τα πράγματα δείχνουν να πηγαίνουν καλύτερα, κάπου έχεις κάνει λάθος». Το «υπουργοκτόνο» φθινόπωρο επιστρέφει, με θύμα αυτή τη φορά τον κ. Αδάμ Ρεγκούζα. Στις 26 Σεπτεμβρίου δημοσιοποιείται ομιλία του προς τους τελωνειακούς από τους οποίους ζητεί να «περιορίσουν μόνοι τους το γρηγορόσημο». Την γκάφα διαδέχονται αποκαλύψεις για σχέσεις με υπόδικο ιδιοκτήτη παράνομου τηλεοπτικού σταθμού και ο κ. Ρεγκούζας παραιτείται στις 7 Οκτωβρίου.
Τι έκανε το ΠΑΣΟΚ, το ίδιο διάστημα; Οτιδήποτε ώστε να μην καρπωθεί τη φθορά της κυβέρνησης. Ο κ. Παπανδρέου επιχειρεί την ανανέωση του κόμματος, με τα κορυφαία στελέχη να του χρεώνουν απουσία από μείζονες κρίσεις και έλλειψη αντιπολιτευτικού λόγου. Η πρώτη έκρηξη έρχεται στα τέλη Σεπτεμβρίου στη συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου, απόντος του Γ. Παπανδρέου. «Το κόμμα είναι μπάχαλο κι εσείς πάτε να φτιάξετε ένα γιαλαντζί λενινιστικό κόμμα», λέει ο κ. Θεόδωρος Πάγκαλος. Η πράσινη εσωστρέφεια εντείνεται και τα μέσα ενημέρωσης παίρνουν τους προβολείς από την κυβέρνηση.
Αυτή δεν διαρκεί όμως πολύ, με πρωταγωνίστρια μία γαλοπούλα που χάθηκε μεταξύ Οινουσσών, Αθήνας και Λονδίνου. Εν μέσω ανησυχίας για τη γρίπη των πτηνών, ο κ. Ευ. Μπασιάκος επιχειρεί να εξηγήσει τα ανεξήγητα εντείνοντας τη σύγχυση.
Στο ΠΑΣΟΚ η ενδοσκόπηση συνεχίζεται. Ο κ. Παπανδρέου επιμένει στην ανανέωση και ο κ. Ευ. Βενιζέλος βρίσκει ευκαιρία να εκφράσει τους ανησυχούντες βουλευτές. «Ανανεωμένο είναι το όλον ΠΑΣΟΚ». Η κρίση εντείνεται στις 20 Νοεμβρίου, όταν ο Κίμων Κουλούρης εξαπολύει σφοδρή επίθεση, κατηγορώντας τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ για νεποτισμό, αλαζονική συμπεριφορά και λογική αριστοκράτη.
Λάθος στο λάθος, τα δύο κόμματα φθάνουν στο τέλος του 2005, με τον πρωθυπουργό να παίζει το χαρτί της συνταγματικής αναθεώρησης ώστε να εμπεδώσει στην κοινωνία τη μεταρρυθμιστική λογική της Νέας Δημοκρατίας και την προγραμματική αδυναμία του ΠΑΣΟΚ.
Καταιγίδες το 2006
Μέρφι: «Κάθε φορά που τα πράγματα δείχνουν να πηγαίνουν καλύτερα, κάπου έχεις κάνει λάθος».
Αυτό ακριβώς συνέβη το 2006 για τη Νέα Δημοκρατία, με το ΠΑΣΟΚ να ακολουθεί ασθμαίνοντας μην τυχόν και κάνει λιγότερα λάθη.
Ο υφυπουργός Δημόσιας Τάξης Χρήστος Μαρκογιαννάκης παραιτείται στις 11 Ιανουαρίου, μετά τη δημοσιοποίηση δικών του υποτιμητικών σχολίων εις βάρος του εισαγγελέα Αρείου Πάγου. Την ίδια ώρα το ΠΑΣΟΚ μαστίζεται για άλλη μια φορά από έλλειψη στρατηγικής για τη συνταγματική αναθεώρηση. Το κενό σπεύδει να αναπληρώσει ο κ. Ευ. Βενιζέλος και με την ιδιότητα του συνταγματολόγου και οι εσωτερικές γκρίνιες εντείνονται. Για λίγο, όμως, γιατί η αποκάλυψη του σκανδάλου των υποκλοπών -με στόχο την ίδια την κυβέρνηση- στις 2 Φεβρουαρίου ανατρέπει την ατζέντα.
Αν και θύμα, η κυβέρνηση βρίσκεται σε δυσχερή θέση από τις πληροφορίες που έρχονται στο φως. Κι όμως, είναι ο Γ. Παπανδρέου που καρατομεί στελέχη του. Στις 6 Απριλίου, «ξηλώνεται» ο κ. Γιώργος Φλωρίδης από τη θέση του συντονιστή Οικονομικών Υποθέσεων καθώς οι δηλώσεις του περί σουηδικού μοντέλου εργασίας με ελεύθερες απολύσεις κυριαρχούν στα μέσα ενημέρωσης. Προφανώς, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επιθυμούσε το μόνο σουηδικό που θα συνεζητείτο να είναι η… Ερικσον. Στις 3 Μαΐου, η φράση του υπουργού Ναυτιλίας Μανώλη Κεφαλογιάννη, από το Κατάρ, περί «κυβέρνησης καραγκιόζηδων» ξανανοίγει τον γαλάζιο εμφύλιο, όμως την επομένη ο κ. Παπανδρέου «τα βλέπει» παρουσιάζοντας ως υποψήφια στην υπερνομαρχία Δράμας – Καβάλας – Ξάνθης την κ. Γκιουλ Καραχασάν.
Το ΠΑΣΟΚ πορεύεται προς τις δημοτικές εκλογές και αντί για σάλπισμα νίκης ενισχύονται οι λογικές ήττας. Κατά τον Μέρφι, «όταν νομίζεις ότι τα πράγματα δεν μπορούν να γίνουν χειρότερα, θα γίνουν».
Στις 8 Αυγούστου 2006 διαγράφεται από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ ο κ. Γιάννος Παπαντωνίου, απλώς γιατί υπερασπίζεται την πολιτική ιδιωτικοποίησης της Εμπορικής Τράπεζας που το ΠΑΣΟΚ εγκαινίασε. Στις 26 Αυγούστου, πάλι ο κ. Θεόδ. Πάγκαλος ταράζει τα νερά. «Οι κυβερνήσεις μετά το 2000 διέλυσαν τη χώρα», δηλώνει σε εσωκομματική διαδικασία ανοίγοντας νέο κύκλο αντιπαράθεσης με τους «σημιτικούς – εκσυγχρονιστές».
Εκεί σπεύδει να βοηθήσει το δοκιμαζόμενο ΠΑΣΟΚ, η κυβέρνηση. Αποκαλύπτεται το σκάνδαλο των «κουμπάρων» με το καρτέλ του γάλακτος, με τον πρωθυπουργό να σπεύδει ξανά να ηρεμήσει τους εν συγχύσει υπουργούς του και να δίδει εντολές για πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης. Παρά τους «κουμπάρους», οι δημοτικές εκλογές αποδεικνύονται οδυνηρές για το ΠΑΣΟΚ. Στην ιστορία μένει ο καβγάς Παπανδρέου – Βενιζέλου για το αποτέλεσμα. «Τέρμα η υποκρισία η δικιά σου και άλλων τριών τεσσάρων· ξέρω πολλά», είπε έξαλλος ο Γ. Παπανδρέου, ενώ ο Βενιζέλος απάντησε ότι δεν δέχεται να του απευθύνονται σε τέτοιο ιταμό ύφος.
Στην τελική ευθεία
Η κρίση στην παιδεία -εξαιτίας του νόμου-πλαισίου και της συνταγματικής αναθεώρησης- πλήττει εξίσου κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Το ΠΑΣΟΚ εγκλωβίζεται με το άρθρο 16 για τα «μη κρατικά» πανεπιστήμια και ο κ. Βενιζέλος διαφοροποιείται από τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ ως προς την αναθεώρησή του. Το ΠΑΣΟΚ παίρνει ανάσα αρχές Φεβρουαρίου μετά το ατυχές περιστατικό κατά την ψηφοφορία στην κοινοβουλευτική επιτροπή για την αναθεώρηση του άρθρου 24 για τα δάση. Η ψηφοφορία είναι τυπική και έχει μόνον επικοινωνιακή σημασία. Η επιθυμία του γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας κ. Απ. Σταύρου να περιορίσει τις διαφωνίες των κυβερνητικών βουλευτών τον οδηγεί μέσα στην αίθουσα της Επιτροπής. Η αφορμή για την ηρωική έξοδο του ΠΑΣΟΚ από τη διαδικασία έχει δοθεί. Ομως, οι συνταγματικές συνέπειες για το κόμμα δεν σταματούν.
Οι φοιτητικές κινητοποιήσεις συνεχίζονται, η Αθήνα γίνεται πεδίο μάχης και ενώ ο Βύρων Πολύδωρας βάλλεται πανταχόθεν, ο Θεόδ. Πάγκαλος τοποθετείται υπέρ της περιμετρικής αστυνόμευσης των πανεπιστημίων. Τη νύφη πληρώνει ο Κίμων Κουλούρης. Τίθεται εκτός Κοινοβουλευτικής Ομάδας, καθώς επιτίθεται στον κ. Πάγκαλο αλλά και στις «ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ που τον θεωρούν μεγάλο στέλεχος».
Ακολουθεί το σκάνδαλο των ομολόγων που οδηγεί στις 28 Απριλίου στην παραίτηση, ξανά, του κ. Τσιτουρίδη. Το ζήτημα δεν κλείνει. Οι αποκαλύψεις για τα δομημένα ομόλογα διαδέχονται η μία την άλλη, μέχρι που ένα ομόλογο έρχεται να «αποδομήσει» το ΠΑΣΟΚ. Στις 5 Ιουλίου παραιτείται ο γεν. διευθυντής του ΠΑΣΟΚ κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, μετά τις καταγγελίες της κυβέρνησης για τη διαχείριση ομολόγων όταν διοικούσε το Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας.
Το ΠΑΣΟΚ εισέρχεται σε νέα φάση εσωστρέφειας με αφορμή τους συνδυασμούς για τις επικείμενες εκλογές και αιφνιδιάζεται όταν η κυβέρνηση ανακοινώνει εκλογές για τις 16 Σεπτεμβρίου. Η Νέα Δημοκρατία φαίνεται να βαδίζει σε νίκη μέχρι το ξέσπασμα των πρόσφατων καταστροφικών πυρκαγιών. Τουλάχιστον τα πρώτα δύο 24ωρα ο κρατικός μηχανισμός παραλύει και ενεργοποιείται προσωπικά ο κ. Κ. Καραμανλής για να αρχίσει κάτι να λειτουργεί. Πολλοί ομιλούν για αλλαγή πολιτικού κλίματος, μέχρι που ο κ. Παπανδρέου αποφασίζει να κάνει ένα δώρο στο εξαντλημένο κυβερνητικό κόμμα. Το ψηφοδέλτιο Επικρατείας ανακοινώνεται, η υποψηφιότητα της κ. Φώφης Γεννηματά ακυρώνεται από το δικαστήριο, η κ. Βούλα Πατουλίδου αμφισβητεί την «μπέσα» του κ. Παπανδρέου και την ίδια ώρα ο κ. Κουλούρης δηλώνει πως «ο κ. Παπανδρέου δεν κατάφερε να μου εξηγήσει γιατί είμαι εκτός συνδυασμών».
Οπως λέει ο, γαλαζοπράσινος, Μέρφι «τίποτε δεν είναι τόσο κακό, ώστε να μην μπορεί να πάει χειρότερα». Και έχουμε ακόμη μία εβδομάδα μέχρι τις κάλπες…