Τα τέσσερα σενάρια της επόμενης μέρας

Τα τέσσερα σενάρια της επόμενης μέρας

6' 37" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δύο είναι τα ερωτήματα, στα οποία θα απαντήσουν σήμερα το βράδυ οι κάλπες: Ποιο από τα δύο μεγάλα κόμματα θα κατακτήσει την πρώτη θέση και εάν αυτό θα έχει ή όχι αυτοδυναμία. Η Ν.Δ. δίνει την προεκλογική μάχη με τον αέρα του πρώτου κόμματος, λόγω του γεγονότος ότι όλες σχεδόν οι δημοσιευμένες δημοσκοπήσεις της έδιναν προβάδισμα. Από την πλευρά του, το ΠΑΣΟΚ αμφισβητεί την αξιοπιστία αυτών των μετρήσεων και ελπίζει ότι η προφανής ευθύνη του κυβερνώντος κόμματος και για το σκάνδαλο των ομολόγων και για τον αποτυχημένο χειρισμό της κρίσης με τις πυρκαγιές θα μεταφρασθεί σε εκλογικό κόστος.

Σύμφωνα και με τις δημοσκοπήσεις και με την εμπειρική πολιτική εκτίμηση, η επόμενη Βουλή θα είναι κατά πάσα πιθανότητα πεντακομματική. Ο ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να υπερβεί με άνεση το 4%. Το ποσοστό του ΛΑΟΣ ανιχνεύεται λίγο χαμηλότερα, αλλά πολύ πάνω από το όριο του 3%. Η εργώδης προσπάθεια του Κώστα Καραμανλή να συμπιέσει εκλογικά το κόμμα του Γιώργου Καρατζαφέρη δεν φαίνεται να αποδίδει. Πεντακομματική Βουλή σημαίνει ότι το πρώτο κόμμα θα έχει από οριακή έως πολύ μικρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία και ενδεχομένως να μην έχει αυτοδυναμία.

Επειδή σήμερα τον λόγο έχει η κάλπη κι όχι οι κάθε είδους προβλέψεις, θα επιχειρήσουμε να διερευνήσουμε όλα τα σενάρια και το πώς καθένα από αυτά θα διαμορφώσει την επόμενη ημέρα.

1.Εάν η Ν.Δ. βγει πρώτο κόμμα και με αυτοδυναμία

Κατά πάσα πιθανότητα οι «γαλάζιοι» θα έχουν μέχρι 153 έδρες, αλλά δεν θα είναι αυτό το μεγάλο πρόβλημα του Κώστα Καραμανλή. Το μεγάλο του πρόβλημα θα είναι η πολιτική κι όχι η κοινοβουλευτική αδυναμία της κυβέρνησής του. Οι δημοσκοπήσεις, που έδιναν προβάδισμα στο κυβερνών κόμμα, επιβεβαίωναν παραλλήλως ότι πολλοί απ’ όσους ψήφισαν Ν.Δ. το 2004 είναι έντονα δυσαρεστημένοι. Ακόμα κι όσοι από αυτούς θα την ξαναψηφίσουν, θα το κάνουν με «μισή καρδιά».

Αυτό δεν έχει σημασία για το αποτέλεσμα. Η ψήφος με «ολόκληρη καρδιά» και η ψήφος με «μισή καρδιά» μετράνε εξίσου. Δεν ισχύει το ίδιο, όμως, για το μετεκλογικό κλίμα. Η νέα κυβέρνηση θα βρεθεί εξ αρχής αντιμέτωπη όχι μόνο με την αντιπολίτευση, αλλά και με τη συσσωρευμένη δυσαρέσκεια ενός σημαντικού τμήματος και των δικών της ψηφοφόρων. Οι πολίτες αυτής της κατηγορίας μετεκλογικά θα έχουν την τάση να εξισορροπήσουν τη «γαλάζια» ψήφο τους με μια επικριτική διάθεση προς τη νέα κυβέρνηση.

Γι’ αυτό από τις πρώτες μετεκλογικές δημοσκοπήσεις κατά πάσα πιθανότητα θα καταγραφεί μία πτώση της επιρροής του κυβερνώντος κόμματος. Εάν, μάλιστα, το ΠΑΣΟΚ υπερβεί τα αναπόφευκτα εσωτερικά του προβλήματα και εμφανισθεί με νέο πρόσωπο, είναι πολύ πιθανόν να αποκτήσει σύντομα προβάδισμα στην πρόθεση ψήφου.

2.Εάν η Ν.Δ. βγει πρώτο κόμμα, αλλά χωρίς αυτοδυναμία

Σ’ αυτή την περίπτωση, ο Κώστας Καραμανλής θα έχει τρεις επιλογές:

– Η βολικότερη και πιθανότερη επιλογή είναι να επιχειρήσει να μιμηθεί το παράδειγμα του Κώστα Μητσοτάκη το 1990, όταν ο μοναδικός βουλευτής της ΔΗΑΝΑ Θεόδωρος Κατσίκης εγκατέλειψε το κόμμα του και στήριξε την κυβέρνηση της Ν.Δ. Υπάρχει το πρόβλημα της ηθικής μομφής. Για να περιορίσει αυτό το κόστος, η Ρηγίλλης δεν θα προχωρήσει σε επίσημη «μεταγραφή» από τον ΛΑΟΣ όσων βουλευτών έχει ανάγκη. Θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει την ψήφο εμπιστοσύνης τους, προσφέροντας μεταξύ των άλλων ανταλλαγμάτων και τη μελλοντική συμπερίληψή τους στους «γαλάζιους» συνδυασμούς. Αν και ο Γιώργος Καρατζαφέρης έχει επιλέξει τους υποψηφίους και με γνώμονα να αντέξουν στον μεγάλο πειρασμό, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι αυτό το έχει διασφαλίσει.

– Η δεύτερη επιλογή είναι ο αρχηγός της Ν.Δ. να διαπραγματευθεί τη συνεργασία ή έστω την ανοχή του ΛΑΟΣ. Ο Γιώργος Καρατζαφέρης έχει αφήσει ανοικτό ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Εχει θέσει ως όρο τον σχηματισμό κυβέρνησης τεχνοκρατών, που θα έχει τη στήριξη των δύο κομμάτων, αλλά είναι προφανές ότι δεν θα εμμείνει σ’ αυτόν. Το ενδεχόμενο αυτό το έχει αποκλείσει ρητά ο Κώστας Καραμανλής. Η δήλωσή του είναι ειλικρινής, γιατί κάθε είδους κυβερνητική συνεργασία με τον ΛΑΟΣ είναι πολιτικά δηλητηριώδης. Θα απομάκρυνε από το κυβερνών κόμμα μία ολόκληρη κατηγορία ψηφοφόρων και θα ακύρωνε τη στρατηγική κατάληψης του «ενδιάμεσου χώρου».

– Η τρίτη επιλογή είναι η άμεση προκήρυξη νέων εκλογών. Ο αρχηγός της Ν.Δ. έχει εκ των προτέρων δηλώσει ότι μ’ αυτόν τον τρόπο θα αντιμετωπίσει την έλλειψη αυτοδυναμίας. Εκανε αυτή τη δήλωση για προφανείς λόγους σκοπιμότητας. Αφενός για να συμπιέσει εκλογικά τον ΛΑΟΣ κι αφετέρου για να συσπειρώσει αμφιταλαντευόμενους του ενδιάμεσου χώρου. Δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι τελικώς θα προχωρήσει σε μία παρακινδυνευμένη κίνηση, ειδικά όταν είναι τόσο πρόσφατη η καταστροφή από τις πυρκαγιές. Επιπολαίως, ορισμένοι «γαλάζιοι» επικαλούνται το προηγούμενο του Κώστα Μητσοτάκη το 1989-90. Τότε, όμως, η Ν.Δ. βρισκόταν σε ανοδική τροχιά. Είχε έλθει η ώρα της να κυβερνήσει και δεν μπορούσε να αποκτήσει αυτοδυναμία, λόγω της απλής αναλογικής. Το εκλογικό σώμα τελικώς της έδωσε αυτή τη δυνατότητα, ανεβάζοντας διαδοχικά το ποσοστό της. Τώρα, η Ν.Δ. βρίσκεται σε καθοδική τροχιά. Πάσχει από κόπωση και πολλοί απ’ όσους θα την ψηφίσουν είναι αμφίθυμοι και ζορισμένοι. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι εάν ο Κώστας Καραμανλής προκηρύξει νέες εκλογές μπορεί αυτές να λειτουργήσουν σαν μπούμερανγκ. Ειδικά στην -όχι πολύ πιθανή- περίπτωση, που το ΠΑΣΟΚ εν τω μεταξύ αλλάξει ομαλά ηγεσία. Γι’ αυτό τον λόγο είναι πολύ αμφίβολο αν θα ξαναστηθούν κάλπες.

– Υπάρχει, τέλος και η επιλογή ο «γαλάζιος» αρχηγός να διαπραγματευθεί τον σχηματισμό κυβέρνησης των δύο μεγάλων κομμάτων, όπως συνέβη στη Γερμανία. Η ελληνική πολιτική κουλτούρα δεν ευνοεί ένα τέτοιο βήμα, αλλά δεν είναι κι απίθανο να συμβεί. Ειδικά εάν η Ν.Δ. δεν καταφέρει να εξασφαλίσει ψήφους εμπιστοσύνης από βουλευτές του ΛΑΟΣ. Ο μεν Κώστας Καραμανλής θα φοβάται την εκ νέου προσφυγή στις κάλπες και ο Γιώργος Παπανδρέου θα φοβάται την ανατροπή του από την ηγεσία. Δηλαδή, θα έχουν και οι δύο ένα σοβαρό κίνητρο να σκεφθούν σοβαρά μια τέτοια λύση, που μπορεί να έχει μικρότερο ή μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα.

3.Εάν το ΠΑΣΟΚ βγει πρώτο κόμμα με αυτοδυναμία

Ο Γιώργος Παπανδρέου θα έχει μεν οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αλλά θα έχει το πλεονέκτημα του νικηφόρου. Και μάλιστα το πλεονέκτημα ενός νικητή που θεωρείτο αουτσάιντερ. Η περαιτέρω πορεία του θα κριθεί κυρίως από τις πράξεις του, αφού όλοι θα του δώσουν μία περίοδο ανοχής και θα αναμένουν να δουν τις πρώτες πρωθυπουργικές κινήσεις του για να τον κρίνουν.

4.Εάν το ΠΑΣΟΚ βγει πρώτο κόμμα χωρίς αυτοδυναμία

Σ’ αυτή την περίπτωση ο «πράσινος» αρχηγός θα έχει τρεις επιλογές:

– Η πρώτη (πολιτικά πιο βολική και γι’ αυτό σχεδόν σίγουρη) είναι να ζητήσει από τον όμορο ΣΥΡΙΖΑ να σχηματίσουν συμμαχική κυβέρνηση. Ο Αλέκος Αλαβάνος έχει προεκλογικά απορρίψει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αλλά εάν φθάσουμε σ’ αυτό το σημείο θα βρεθεί σε επώδυνο δίλημμα. Εάν αρνηθεί εξ αρχής τη διαπραγμάτευση για κυβερνητική συνεργασία, ο Συνασπισμός θα εγγράψει μία αρνητική πολιτική υποθήκη, με την έννοια ότι θα περιορίσει τον εαυτό του αποκλειστικά στον ρόλο του κόμματος διαμαρτυρίας. Αυτό θα συρρικνώσει μελλοντικά την εκλογική του επιρροή και εξ αντιδιαστολής θα ξαναστήσει στα πόδια του τον «δικομματισμό». Ο Γιώργος Παπανδρέου θα έχει ατράνταχτο πολιτικό επιχείρημα να προκηρύξει νέες εκλογές με αίτημα την αυτοδυναμία. Η Κουμουνδούρου μπορεί να υποτιμά, αλλά δεν αγνοεί τον κίνδυνο. Γι’ αυτό και ίσως αναζητήσει πολιτική διέξοδο, διαπραγματευόμενη με το ΠΑΣΟΚ την παροχή ψήφου ανοχής.

– Η δεύτερη επιλογή είναι ο αρχηγός των «πρασίνων» να προκηρύξει νέες εκλογές με αίτημα την αυτοδυναμία, χωρίς προηγουμένως να κάνει πρόταση συνεργασίας στον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν τον συμφέρει πολιτικά και γι’ αυτό αν βρεθεί σε θέση να επιλέξει δεν πρόκειται να ακολουθήσει αυτό τον δρόμο.

-Η τρίτη επιλογή είναι ο Γιώργος Παπανδρέου να αναζητήσει στήριξη σε βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Ούτε αυτό θα το επιχειρήσει. Είναι δεδομένο ότι μία πτέρυγα του Συνασπισμού θεωρεί ότι πρέπει να αφεθεί ανοικτό το ενδεχόμενο συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ. Το γεγονός, όμως, ότι θα υπάρχουν βουλευτές, που θα υποστηρίζουν αυτή την πολιτική, δεν σημαίνει ότι θα το πράξουν μόνοι τους, αγνοώντας την απόφαση του κόμματός τους.

Σήμερα το βράδυ θα ξέρουμε ποιο από τα ανωτέρω σενάρια θα αναδειχθεί ως πραγματικότητα από τις κάλπες. Οποιο κι αν είναι αυτό, όμως, η επόμενη ημέρα θα έχει ενδιαφέρον, γιατί εκτός από τις επιπτώσεις στο επίπεδο της διακυβέρνησης κατά πάσα πιθανότητα θα υπάρξουν καταλυτικές επιπτώσεις και στο επίπεδο των εσωτερικών ισορροπιών στον ένα ή στον άλλο πυλώνα του διπολικού συστήματος.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή