Αν για πολλούς η προεκλογική περίοδος είναι ένα πανηγύρι ενθουσιασμού, χρωμάτων και ζυμώσεων, ο προεκλογικός μήνας που έκλεισε, σηματοδοτώντας τις σημερινές εκλογές, ήταν μία απογοήτευση που σε καμία περίπτωση δεν είχε να κάνει με την επικράτηση κανόνων πολιτικού πολιτισμού, -γιατί απλούστατα δεν επικράτησαν- ούτε αποκλείστηκε το πλαστικό κιτς. Βουβός και χωρίς το αναντικατάστατο άρτυμα του πάθους, ο μήνας άφησε τη γεύση μιας «υποχρέωσης» που έπρεπε να διεκπεραιωθεί, γιατί αυτό προέκρινε το κομματικό συμφέρον και όχι γιατί προέκυψε εθνική ανάγκη.
Κάθε προηγούμενες εκλογές και καλύτερα θα λέγαμε, κι η ερμηνεία θέτει -ίσως και απλουστευτικές- απόλυτες τιμές: Η κυβέρνηση δεν ήθελε το πάθος, το ΠΑΣΟΚ δεν μπόρεσε να το ξυπνήσει, ενώ τα υπόλοιπα κόμματα με το μότο κατά του δικομματισμού ήταν σαν την αισώπειο αλεπού που προσπαθεί να πείσει τον κόρακα -ή εδώ τους δύο κόρακες- να ανοίξουν το στόμα τους για να πέσει το τυρί τους… Κοντός ψαλμός αλληλούια και σε λίγες ώρες θα είναι γνωστό τι απέδωσαν οι κομματικές στρατηγικές, αφού η παρούσα εκλογική αναμέτρηση σχηματοποιήθηκε κι ορίστηκε μάλλον από τις αντικειμενικές συνθήκες και τους ευέλικτους χειρισμούς. Τακτικές που βρήκαν πάντως πρόσφορο έδαφος αρχικά στον αιφνιδιασμό της ράθυμης ακόμη κοινής γνώμης στις παραλίες και στη συνέχεια στην αδιαφορία και στον αρνητισμό της, είτε ως αποτέλεσμα οργής και απογοήτευσης για έλλειψη του κράτους στις πρωτοφανείς φετινές πυρκαγιές, είτε λόγω της πεποίθησης ότι τα δύο κόμματα εξουσίας δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες τους, χωρίς όμως να υπάρχει εναλλακτική λύση. Το αν αυτό θα αντικατοπτριστεί σήμερα με μία αξιοσημείωτη υποχώρηση του δικομματισμού ή ένα αξιοσημείωτο ποσοστό αποχής είναι ένα ζητούμενο.
Πρώτη εβδομάδα. Η εξαγγελία των εκλογών δεν ήρθε διόλου αιφνιδιαστικά, αφού παιζόταν από τις αρχές του καλοκαιριού μια ιδιότυπη «κολοκυθιά» με τις ημερομηνίες. Το ότι εξαγγέλθηκαν την ίδια ημέρα (16/8) που καιγόταν η Πεντέλη, θα μπορούσε να αποδοθεί στον αυτοματισμό που γεννά ο τακτικισμός. Πάντως το ΠΑΣΟΚ απέδωσε τη σπουδή στην «έκθεση Ζορμπά». Η πρώτη εβδομάδα του προεκλογικού μήνα στιγματίσθηκε από τα απόνερα της υπόθεσης των ομολόγων, που η κυβέρνηση είχε καταφέρει να το βάλει προσωρινά στο ράφι. Ενας μάλλον ατυχής χειρισμός του προϊσταμένου της Εισαγγελίας Εφετών κ. Γ. Κολιοκώστα, μια δήλωσή του για τη μη ύπαρξη πολιτικών ευθυνών από το πόρισμα Ζορμπά, κι η επιστροφή του πορίσματος στον αποστολέα του για τυπικούς λόγους, προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις. Ο κ. Γ. Παπανδρέου που είχε ως πρώτο στόχο την αποδόμηση του προφίλ του πρωθυπουργού, βρήκε την ευκαιρία να επαναφέρει το θέμα στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας καταλογίζοντας προσωπικές ευθύνες στον κ. Καραμανλή. Η κυβέρνηση, πάντως, προτίμησε να απαξιώσει το πόρισμα, ενώ πιστή στη γραμμή της ηπιότητας με αυτοκριτική επανέλαβε τα «ουδείς αλάνθαστος, υπήρξαν αδυναμίες, έγιναν σοβαρές προσπάθειες και βήματα προς τα εμπρός», ενώ υπενθύμισε ότι η ίδια έστειλε την υπόθεση των ομολόγων στη Δικαιοσύνη. Αντιθέτως, το βάρος ρίχτηκε στο ασφαλιστικό, για το οποίο ο πρωθυπουργός έδωσε τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές, ενώ από την πρώτη στιγμή επεσήμανε ότι δεν πρέπει να χαθεί ούτε μία ψήφος και να δοθεί ισχυρή πλειοψηφία για να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις. Την ίδια ώρα ο κ. Παπανδρέου υποσχόταν διπλασιασμό των δικαιούχων του ΕΚΑΣ και αύξηση των αγροτικών συντάξεων.
Με το τέλος της πρώτης εβδομάδας, στις 24 Αυγούστου ένας πύρινος κλοιός αρχίζει να κατακαίει την Πελοπόννησο αρχικά, ενώ επεκτείνεται και σε άλλα διαμερίσματα, με καταστροφικές συνέπειες και στην Εύβοια.
Δεύτερη εβδομάδα. Ο αφορισμός του κ. Β. Πολύδωρα περί «ασύμμετρων απειλών» ανοίγει μια δεύτερη θερμή προεκλογική εβδομάδα και αναγκάζει τα κόμματα να αλλάξουν στρατηγικές, αφού οι φλόγες κατακαίνε επί ημέρες τα πάντα. Ο Κ. Καραμανλής στο διάγγελμά του μιλά για συστράτευση ενώπιον του εθνικού ολέθρου, αλλά συναντά και πάλι τον καταγγελτικό λόγο του Γ. Παπανδρέου για «ασύμμετρες ανοησίες» και «διασυρμό της χώρας από μία ανίκανη και επικίνδυνη κυβέρνηση». Οι δημοσκοπήσεις όμως είναι αμείλικτες: Οι πυρκαγιές πλήττουν τον δικομματισμό, αφού και τα δύο κόμματα εξουσίας βλέπουν από τις μετρήσεις να χάνονται ψήφοι τους υπέρ των μικρών κομμάτων, με τη Ν.Δ. να διατηρεί πάντως το προβάδισμα.
Ο Κ. Καραμανλής αφήνει τον ρόλο του πολιτικού αρχηγού και με το ένδυμα του πρωθυπουργού αφοσιώνεται στην επόμενη ημέρα για τους πυρόπληκτους. Η κυβέρνηση με συντεταγμένες πρωτοβουλίες δίνει εξετάσεις και καταφέρνει με τη συνεχή παρουσία του πρωθυπουργού και κορυφαίων υπουργών να συντονιστεί και να κερδίσει (και με την επάνοδο Ρουσόπουλου) στο επικοινωνιακό πεδίο, μοιράζοντας σε λίγα 24ωρα περί τα 75 εκατ. ευρώ για τις άμεσες ανάγκες των πυρόπληκτων και αμβλύνοντας τις δυσμενέστατες εντυπώσεις από την έλλειψη επιχειρησιακής ετοιμότητας και αποτελεσματικότητας στην αντιμετώπιση της πύρινης λαίλαπας.
Παράλληλα, οι δύο μονομάχοι εξαγγέλλουν βαρύγδουπα προγράμματα αποκαταστάσεων και «νέων μοντέλων ανάπτυξης» των πληγεισών περιοχών, ενώ την ίδια ώρα τα αριστερά κόμματα αποφασίζουν να σκληρύνουν τη στάση τους έναντι του δικομματισμού με εξαγγελίες περί μη συνεργασίας την επαύριο των εκλογών.
Τρίτη εβδομάδα. Το τελευταίο δεκαπενθήμερο που ήταν ουσιαστικά η μόνη καθαρή προεκλογική περίοδος, ξεκίνησε με μία πολιτική γκάφα για το ΠΑΣΟΚ στην υποψηφιότητα της κ. Φώφης Γεννηματά, γκάφα με καθοριστικές επιπτώσεις στην καρδιά της προεκλογικής περιόδου που προκάλεσε κραδασμούς στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, καθώς συνέπεσε με την ακραία αντίδραση της κ. Βούλας Πατουλίδου. Στην εβδομάδα του ντιμπέιτ αλλά και σε εντονότερο βαθμό την εβδομάδα που έκλεισε, τα δύο μεγάλα κόμματα σαφέστατα συνέπεσαν στη διαπίστωση ότι το διακύβευμα των εκλογών αυτών είναι η αυτοδυναμία. Τα μικρά κόμματα αφόριζαν τον δικομματισμό, αλλά συνέπιπταν στο ότι η Ν.Δ. θα πάρει την αυτοδυναμία σε μία προσπάθεια αποσυσπείρωσης της πελατείας των μεγάλων. Κατά τα άλλα καταγράφηκαν οι εντονότατες επιθέσεις του ΚΚΕ κατά του Συνασπισμού (οι συνήθεις χαρακτηρισμοί περί δεκανικιού μέχρι και η παρομοίωση του κ. Αλαβάνου με τον Γκορμπατσόφ…). Ο πρόεδρος του Συνασπισμού με τον προσεταιρισμό του μισού ΔΗΚΚΙ (το υπόλοιπο πήγε στη Δημοκρατική Αναγέννηση) επέφερε πλήγμα στο ΚΚΕ, για κάτι που ο Περισσός δεν έκρυψε την ενόχλησή του.
Από τις αρχές της εβδομάδας η επάνοδος Λαλιώτη σηματοδότησε τη φάση του γνωστού σκληρού ροκ με προσωπικές επιθέσεις κατά του πρωθυπουργού, κάτι που ακολούθησε και ο κ. Παπανδρέου με τον χαρακτηρισμό του αντιπάλου του ως «λίγου». Ομως η Ν.Δ. και ο Κ. Καραμανλής επέμειναν στη γραμμή να μην απαντούν και να μην πολώνουν, κρίνοντας προφανώς ότι αυτή η αντιμετώπιση τους ευνοεί. Πάντως στο ανιαρό ντιμπέιτ η είδηση ήταν το πρωθυπουργικό δίλημμα «αυτοδυναμία ή νέες εκλογές», ενώ μία ημέρα νωρίτερα επεσήμανε ότι «δεν είναι τώρα η ώρα για αρνητική ψήφο». Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επέμεινε στα περί κρυφής ατζέντας της κυβέρνησης, για βέβαιη αύξηση των φόρων και το «εμπόριο ρουσφετιού και ελπίδας στους πυρόπληκτους», αποφεύγοντας πάντως να δώσει οποιαδήποτε σαφή απάντηση σε καίρια ερωτήματα που τέθηκαν. Από τους κερδισμένους του ντιμπέιτ ο πρόεδρος του ΣΥΝ με το «ακαταμάχητο μείγμα λαϊκισμού και ακτιβισμού» χτύπησε καμπανάκια κινδύνου για την αξιωματική αντιπολίτευση, κάτι που φάνηκε με την προβληματική συσπείρωση της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως μέχρι και τις παραμονές των εκλογών.
Το τέλος της τρίτης εβδομάδας σηματοδότησε με την εμφάνιση των αρχηγών στη ΔΕΘ το σκέλος της παροχολογίας, αλλά παράλληλα και τον αγώνα συσπείρωσης της εκλογικής τους βάσης. Πλήρη απαλλαγή της πρώτης κατοικίας από φόρους και τέλη και κατάργηση του φόρου κληρονομιάς, εξήγγειλε ο Καραμανλής, τον διπλασιασμό του αφορολογήτου ορίου για την απόκτηση πρώτης κατοικίας ο Παπανδρέου και σχεδόν διπλασιασμό της σύνταξης στις άνεργες νοικοκυρές που από 60.000 δικαιούχους θα φθάσουν τις 210.000! «Αν αθροιστούν αυτά που έχει υποσχεθεί το ΠΑΣΟΚ θα γυρίσουμε στο έλλειμμα του 8% του ΑΕΠ που παραλάβαμε το 2004», ήταν η απάντηση Καραμανλή.
Τέταρτη εβδομάδα. Η τελευταία εβδομάδα ήταν μια δίνη, όπου όλα έπαιξαν ακόμη και… ο χάρτης του μεσοπολέμου με τη «Μακεδονία» ή το εύρημα για τη συνταξιοδότηση των γυναικών στο Δημόσιο. Ακόμη και η σημειολογία της ελληνικής σημαίας έναντι του κομματικού λάβαρου έπεσε στη μάχη της μη χαμένης ψήφου, όπως και η επιστράτευση των πρώην πρωθυπουργών. Οι κρυφές δημοσκοπήσεις έδωσαν και πήραν το τελευταίο αυτό επταήμερο κι οι περισσότερες αντέφασκαν. Ενα είναι δεδομένο, ότι αν δεν υπάρξει αυτοδυναμία ανοίγει μία άλλη σελίδα. Ουδείς μπορεί να προγνώσει σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας, αν θα υπάρξει μικρή ή μεγάλη συμμαχία – ασχέτως του τι λένε οι πρωταγωνιστές. Είναι πάντως δεδομένο ότι η εκ νέου προσφυγή στην κάλπη είναι μεγάλο ρίσκο. Γιατί τότε μπορεί να υπάρξουν συμμαχίες, πόσω μάλλον όταν για ένα δεκαοκτάμηνο θα ισχύει η λίστα…