Από την κυβέρνηση του κ. Σημίτη, ο κ. Καραμανλής παρέλαβε την υποχρέωση να φέρει σε πέρας με επιτυχία τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το πέτυχε απολύτως. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, όμως, είχαν πολύ υψηλό κόστος που επιβάρυνε δυσανάλογα τα δημόσια οικονομικά. Στα επόμενα χρόνια, ο κ. Αλογοσκούφης πέτυχε να αποσβέσει τις οικονομικές συνέπειες των Αγώνων.
Ο κ. Καραμανλής παρέλαβε επίσης παθογένειες και εκκρεμότητες στην Παιδεία, στη Δημόσια Διοίκηση, στην Εξωτερική Πολιτική και σε αναρίθμητους άλλους τομείς. Παρέλαβε επίσης την απασφαλισμένη βόμβα του Ασφαλιστικού.
Στους παραπάνω τομείς οι επιδόσεις της κυβέρνησης υπήρξαν εξαιρετικά περιορισμένες έως μηδαμινές. Με την έναρξη της δεύτερης θητείας του κ. Καραμανλή τι μπορούμε να περιμένουμε;
Παιδεία: είναι ανοιχτό το ζήτημα της αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος. Η κυβέρνηση δεν διαθέτει τους 180 βουλευτές που απαιτούνται για την αναθεώρησή του και δεν έχει δείξει καμιά διάθεση να βρει ένα κοινό τόπο με το ΠΑΣΟΚ. Και με αυτό, δεν εννοώ κάποιον προσχηματικό διάλογο, αλλά μια συνάντηση Καραμανλή – Παπανδρέου με μοναδικό σκοπό την αναζήτηση του κοινού τόπου. Νομίζω ότι όποιος γνωρίζει τον τρόπο σκέψης των δύο κομμάτων -όπως πιστεύω ότι γνωρίζω εγώ- αντιλαμβάνεται ότι θα ήταν εύκολο να βρεθεί ο κοινός τόπος. Η ευθύνη της πρωτοβουλίας βαρύνει αποκλειστικά τον πρωθυπουργό. Τι θα κάνει;
Λίγες μέρες πριν από τις εκλογές, ο κ. Καραμανλής έδωσε μια ατυχέστατη υπόσχεση. Υποσχέθηκε να ιδρύσει πανεπιστήμιο στο Αγρίνιο, όταν όλοι γνωρίζουν ότι τα διάσπαρτα μικροπανεπιστήμια μόνο πανεπιστήμια δεν είναι. Η ατυχέστατη αυτή υπόσχεση, που ελπίζω να μην τηρηθεί, αποδεικνύει ότι ο πρωθυπουργός δεν ενδιαφέρεται και τόσο για την ποιότητα της παρεχόμενης ανώτατης παιδείας.
Σε κάθε περίπτωση αυτό που μπορεί και πρέπει να γίνει για τα πανεπιστήμια, είναι η πλήρης αυτονόμησή τους από τον ασφυκτικό έλεγχο του υπουργείου Παιδείας.
Ασφαλιστικό: και στο ασφαλιστικό ξεκινά τη δεύτερη θητεία της η κυβέρνηση με μια πρωθυπουργική δέσμευση που αποτελεί τροχοπέδη σε οποιαδήποτε λύση. Στις 23 Αυγούστου ο κ. Καραμανλής δεσμεύτηκε να λύσει το ασφαλιστικό χωρίς αύξηση των ορίων ηλικίας, χωρίς αύξηση των εισφορών και χωρίς μείωση των συντάξεων. Ο πρωθυπουργός σε ρόλο θαυματοποιού! Ο τετραγωνισμός του κύκλου! Και να σκεφτείτε ότι η δήλωση του πρωθυπουργού έγινε χωρίς να έχει προκληθεί από οποιονδήποτε. Η πρώτη συνέπεια της δήλωσης του πρωθυπουργού ήταν ότι ο κ. Παπανδρέου αισθάνθηκε την ανάγκη να μη μείνει πίσω και δεσμεύτηκε και αυτός να τετραγωνίσει τον κύκλο. Πώς λοιπόν μπορεί να αντιμετωπιστεί το ασφαλιστικό; Μόνον αν και οι δύο αρχηγοί συμφωνήσουν να ξεχάσουν τις υποσχέσεις τους (και καταφέρουν να πείσουν τις κομματικά ελεγχόμενες συνδικαλιστικές οργανώσεις να ξεχάσουν και αυτές τις υποσχέσεις).
Εξωτερική Πολιτική: η κοινή γνώμη κατάλαβε ότι ο κ. Καραμανλής δεσμεύτηκε να ασκήσει βέτο στην ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Η κοινή γνώμη είχε επίσης καταλάβει ότι η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας θα μονιμοποιούσε όλους τους συμβασιούχους. Βέτο και συμβασιούχοι έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό τα ψιλά γράμματα που η κοινή γνώμη δεν πρόσεξε. Δυστυχώς όμως όταν συναλλάσσεσαι με την κοινή γνώμη σημασία έχει τι καταλαβαίνει και όχι τι προβλέπουν τα ψιλά γράμματα. Μια παραπλανημένη κοινή γνώμη θα δυσκολέψει όποια πολιτική θελήσει να εφαρμόσει η κυβέρνηση.
Δημόσια Διοίκηση: δεν θα υπάρξει καμιά βελτίωση αν η κυβέρνηση δεν κατανοήσει το στοιχειώδες: επαινείς και επιβραβεύεις την καλή δουλειά και τιμωρείς την κακή. Θυμίζω ότι μέχρι σήμερα κανείς δεν τιμωρήθηκε για τις τραγικές διοικητικές ανεπάρκειες που ανέδειξαν οι πυρκαγιές. Οσο δεν γίνονται τα στοιχειώδη, μην περιμένετε «επανίδρυση» του κράτους.
Περιβάλλον: η σημασία του περιβάλλοντος έχει αναγνωριστεί παγκοσμίως. Στην Ελλάδα έχει την πρόσθετη σημασία ότι αποτελεί την προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη. Στο περιβάλλον στηρίζεται η μεγαλύτερη ελληνική βιομηχανία, ο τουρισμός. Χωρίς τουρισμό η Ελλάδα δεν παράγει πια τίποτε. Το περιβάλλον πρέπει να αποτελέσει κεντρικό μέλημα της κυβέρνησης και όχι το υστερόγραφο άλλων έργων.
Θα μπορούσα να γεμίσω πολλές σελίδες σκέψεων για το τι πρέπει να γίνει. Περιορίστηκα σε σύντομες αναφορές στην παιδεία, στο ασφαλιστικό κ.λπ., διότι δεν νομίζω ότι έχει νόημα να ζητάς να γίνουν πράγματα που ξέρεις ότι δεν θα γίνουν. Οχι επειδή «αυτά δεν γίνονται», αλλά διότι οι εκάστοτε πρωθυπουργοί -εκάστοτε, διότι δεν αναφέρομαι μόνο στον κ. Καραμανλή- δεν έχουν την κουλτούρα της συνεννόησης. Νομίζουν ότι θα τους «πέσει η μύτη» αν, προκειμένου να επιτύχουν τους γενικότερους στόχους τους, προσπαθήσουν να κερδίσουν τη συναίνεση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Θεωρούν ότι θα τους «πέσει η μύτη» αν παραχωρήσουν κάτι προκειμένου να λύσουν κάποιο πρόβλημα που ταλανίζει το τόπο.
Το ζητούμενο είναι να λυθούν τώρα τα προβλήματα που τόσο η πρώτη κυβέρνηση Καραμανλή όσο και οι προηγούμενες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ έκρυβαν για χρόνια κάτω από το χαλί. Για να γίνει εφικτό κάτι τέτοιο θα πρέπει ο κ. Καραμανλής, με τον αέρα του νικητή των εκλογών, να βρει τρόπο συνεννόησης με τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ.