Αυτό που χθες το βράδυ κατανόησε δίχως περιθώρια παρερμηνειών το σύνολο του εκλογικού σώματος, μετά την «κατάθεση» της ψήφου του, είναι πως με τον έναν ή τον άλλο τρόπο όλα τα πολιτικά κόμματα βγήκαν κερδισμένα στις εκλογές – όλα ΠΛΗΝ ΠΑΣΟΚ! Η κυβερνώσα Ν. Δ., έστω με μείωση της εκλογικής της (και βεβαίως λόγω εκλογικού νόμου και της κοινοβουλευτικής) δύναμης σε σχέση με το 2004, εξασφάλισε την επιζητούμενη «δεύτερη ευκαιρία», ακόμη και αν εκτιμήσει κανείς, εύλογα, πως ο κόσμος τής την έδωσε με μεγάλο σκεπτικισμό και σε μεγάλο βαθμό λόγω ανικανότητος του ΠΑΣΟΚ να το «ελκύσει» ως πειστική δυνάμει εναλλακτική λύση. Τα κόμματα της Αριστεράς κατέγραψαν εντυπωσιακή άνοδο της δύναμής τους, σε μια πρόδηλα ευκαιριακή νίκη τους, την οποία απομένει να δείξουν από «αύριο» αν θα μπορέσουν να την καταστήσουν μονιμότερη, αν δηλαδή θα πείσουν την κοινωνία πως διαθέτουν πολιτικό λόγο και δύναμη παρέμβασης γενικώς, και όχι μόνο «εξ αντιδιαστολής» σε περιόδους κρίσεων. Κερδισμένος βγήκε και ο ΛΑΟΣ, και αυτός ως εκδήλωση μιας ευκαιριακής ψήφου διαμαρτυρίας (κυρίως από τα άκρα της συντηρητικής παράταξης) προς έναν εύκολο λαϊκισμό, από ψηφοφόρους που έχουν να καταμαρτυρήσουν αρκετά για την αναποτελεσματικότητα και τη διάψευση υπεσχημένων από τη Ν. Δ., αλλά… το χέρι τους «δεν πάει» προς τα αριστερά..
Ο μεγάλος, ο αποκλειστικός χαμένος είναι το ΠΑΣΟΚ. Που δεν μπόρεσε να αντιπαραταχθεί αποτελεσματικά «στη χειρότερη κυβέρνηση που γνώρισε ο τόπος από τη μεταπολίτευση και μετά…» (του αρχηγού του η διαπίστωση…), δεν στάθηκε ικανό να εκμεταλλευθεί, έστω, τις σωρευμένες αρνητικές για την κυβέρνηση συγκυρίες των τελευταίων ημερών (!), επιτέλους δεν μπόρεσε να «αμυνθεί» αξιοπρεπώς, ώστε να διατηρήσει, έστω σε γενικές γραμμές, την εκλογική του επίδοση του 2004, σε μία από τις δυσμενέστερες για το Κίνημα εκλογές.
Προβληματισμένη, όταν από σήμερα θα αρχίσουν να σβήνουν οι φωνές ικανοποίησης για τη «δεύτερη ευκαιρία» που της δόθηκε, θα πρέπει -αν οι άνθρωποι που τη διοικούν έχουν ρεαλισμό και σύνεση- να είναι και η κυβερνώσα Ν. Δ. Που είδε όχι μόνο και τη δική της εκλογική δύναμη να μειώνεται σημαντικά, αλλά δεν μπορεί παρά όλο αυτό το διάστημα να «αφουγκράσθηκε» (έτσι τουλάχιστον είπε στην αυτοκριτική του ο Κώστας Καραμανλής) και τον δισταγμό, την επιφυλακτικότητα, την απογοήτευση του κόσμου -ακόμη και αυτού που την ψήφισε- από τις επιδόσεις και τη δική της κυβερνητική αποτελεσματικότητα…
Ο Καραμανλής, που μπορεί να δει και να εκτιμήσει πέρα από τους «συμβατικούς» αριθμούς, κατανοεί πως σε κάθε περίπτωση έχει χάσει και πάντως έχει περιορισθεί γι’ αυτόν σημαντικά το πλεονέκτημα της «πολιτικής κυριαρχίας» που τον συνόδευε στο μεγαλύτερο μέρος των 3,5 ετών. Και γνωρίζει κατά τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο πως σε αντίθεση με την «πρώτη» (και πανηγυρική…), αυτή η «δεύτερη ευκαιρία» που του έδωσε, έστω και… εξ αντιδιαστολής, ο κόσμος δεν θα έχει ούτε μια μέρα «περίοδο χάριτος». Θα κριθεί, και θα κριθεί αυστηρά από τις πρώτες του επιλογές (αρχής γενομένης από την «ποιότητα» της σύνθεσης του υπουργικού συμβουλίου), από τις πρώτες πολιτικές αποφάσεις και κινήσεις του (ρήξεις, μεταρρυθμίσεις, αλλαγές – όπως και αν τις ονομάσει), σε ένα ριζικά αλλαγμένο πολιτικό περιβάλλον, στο οποίο, μάλιστα, δεν θα διαθέτει το… «επιχείρημα» του τι παρέλαβε από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, αλλά θα συγκρίνεται και θα αξιολογείται καθημερινά από τις δικές του «δεσμεύσεις», το ίδιο του το κυβερνητικό παρελθόν…
Λόγω εκλογικού συστήματος, η αυριανή κυβέρνηση θα διαθέτει πολύ περιορισμένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, η οποία όμως σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να αποτελέσει «άλλοθι» για την οποιαδήποτε κυβερνητική ολιγωρία, «δειλία», διάθεση στρογγυλέμματος των προβλημάτων και αποφυγή ριζικών και άμεσων λύσεων στα για χρόνια σωρευμένα καίρια προβλήματα του τόπου. Και από τις πρώτες κινήσεις, ενδεχομένως και ρήξεις, θα δείξει η κυβέρνηση αν θα αρθεί στο ύψος των περιστάσεων ή θα περιπέσει σε μιαν άνευ προηγουμένου διαχειριστική «λογική», στην… «παράδοση» που θέλει σχεδόν όλες τις κυβερνήσεις «δεύτερης ευκαιρίας» (όπως αυτή του Κώστα Σημίτη…) χειρότερες και αναποτελεσματικότερες εκείνων, του ίδιου κόμματος, της «πρώτης ευκαιρίας».
Στο βαριά λαβωμένο ΠΑΣΟΚ οι εξελίξεις θα είναι πιο ριζικές και επώδυνες – μάλλον γρήγορα, παρά αργά… Αναμφίβολα θα τεθεί ζήτημα ευθυνών του αρχηγού του, που δεν θέλησε (έστω: δεν μπόρεσε…) να εκμεταλλευθεί την «εντολή» που πήρε όταν ανέλαβε σε τόσο δυσμενείς συνθήκες την αρχηγία («Γιώργο, άλλαξέ τα όλα!»), αναλώθηκε σε μιαν άνευ λόγου πορεία «ένα βήμα μπρος – δύο βήματα πίσω», κατέληξε να αναιρεί και να «καταδικάζει» ακόμη και τις πιο χαρακτηριστικές προσωπικές του πολιτικές επιλογές (λ. χ. το περιβόητο άρθρο 16), στάθηκε αδέξιος και αναποτελεσματικός στη διαλογή, αξιολόγηση, «διαχείριση» του στελεχικού δυναμικού της παράταξής του.
Η μεγάλη «παγίδα» όμως για το ΠΑΣΟΚ θα είναι τα στελέχη του που θα αναλάβουν αναγκαστικά τις ευθύνες της από δω και εμπρός πορείας, να ΜΗΝ καταλάβουν (ή «βολευόμενα» να κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν!) ότι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ θέμα αρχηγού, αλλά πως το κουρασμένο Κίνημα αντιμετωπίζει στρατηγικό πρόβλημα. Θέλει επαναπροσδιορισμό πολιτικών και κυρίως προγραμματικών στόχων και προτεραιοτήτων, ενδεχομένως ριζική επανίδρυση, τολμηρές αναζητήσεις νέας σύγχρονης πορείας.
Η «επόμενη μέρα» είναι (μπορεί να αποδειχθεί και «μοίρα καλή»…) περισυλλογής και μη πανηγυρισμών. Για όλες τις πολιτικές δυνάμεις…