Ο μακαριστός Χριστόδουλος θα λείψει από την Ελλάδα σε μια κρίσιμη στιγμή της ιστορίας της. Σε μια στιγμή που τα προβλήματα εθνικά, κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά διαμορφώνουν έναν μολυβένιο ουρανό, που για τους απλούς και αδύναμους ανθρώπους μοιάζει σαν η σιδερένια πόρτα της φυλακής που τους απομονώνει από τον έξω κόσμο, της προόδου και της χαράς. Και μόνο το γεγονός ότι ορισμένα από τα «χείλη των ασεβών», όπως εκφράζονται από τα κανάλια της διαπλοκής με τις μονοθεματικές τους εκπομπές για τον Ζαχόπουλο κ.λπ., αναγκάσθηκαν τη Δευτέρα το βράδυ στα δελτία των 8 να ασχοληθούν με τον θάνατο του Ιεράρχη και να ανακόψουν τη ροή του τηλεοπτικού οχετού για να μην τους πάρει μπάλα το ανάθεμα του κόσμου, δείχνει πόσο μεγάλη ήταν η προσωπικότητα που έφυγε και πόσο θα μπορούσε να προσφέρει αυτή τη δύσκολη ώρα στον τόπο.
Ακουσα και διάβασα πολλές αναλύσεις για τη χαρισματική προσωπικότητα του Χριστόδουλου. Αυτοί που τον μίσησαν, αυτοί που τον συκοφάντησαν, όλος αυτός ο συρφετός που εν ονόματι δήθεν της προοδευτικής ιδέας διαχωρισμού κράτους και Εκκλησίας με αφορμή την αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες, είχε πάρει εντολή τότε από τον μικρό Σημίτη να λοιδωρεί επί καθημερινής βάσεως τον Χριστόδουλο. Χθες όλοι αυτοί βγήκαν με θράσος και μας είπαν, ναι ο Χριστόδουλος ήταν ένας χαρισματικός ηγέτης, αλλά ενίοτε δίχασε τον λαό! Φυσικά ούτε ο Σημίτης ούτε ο Σταθόπουλος αλλά ούτε και οι ροζ πάνθηρες του διαχωρισμού κράτους και Εκκλησίας είχαν την τόλμη, αλλά και την έμπνευση να προχωρήσουν σε μια τόσο σοβαρή θεσμική αλλαγή. Διάλεξαν την ανθυπολεπτομέρεια των ταυτοτήτων για να πολώσουν την ελληνική κοινωνία σε αντιδεξιά πλέγματα και για να κερδίσουν τις εκλογές. Και εκείνη την εποχή, όπως άλλωστε και σε πολλές άλλες, είχα γράψει για να συγκρίνω τη συμπεριφορά του Ανδρέα Παπανδρέου με εκείνη του Σημίτη. Οταν ο Ανδρέας είδε τι επιπτώσεις θα είχαν τα «τσαλιμάκια» του Τρίτση σε βάρος του Σεραφείμ, τον απομάκρυνε αμέσως από υπουργό και αποκατέστησε την ειρήνη με την Εκκλησία.
Λίγα χρόνια μετά στη μονή της Πεντέλης είχα την τιμή να μου κάνει το τραπέζι ο Σεραφείμ. Πρωθυπουργός τότε ήταν ο κ. Κων. Μητσοτάκης και άκουσα με έκπληξη τον Αρχιεπίσκοπο να μου λέει: «Εγώ, να ξέρεις, συμπαθώ τον Ανδρέα!». «Γιατί Μακαριώτατε», ρώτησα απορημένος για να πάρω την απάντηση: «Γιατί ο Ανδρέας με τη μισθοδοσία του κλήρου από το κράτος έδωσε την αξιοπρέπεια στον απλό παπά απέναντι των πιστών του. Δεν είναι πια εξαρτημένος από το φιλοδώρημά τους». Αυτή η πράξη του Ανδρέα ήταν ένα πρώτο βήμα για τον διαχωρισμό του κράτους από την Εκκλησία, που θα είχε συνέχεια αν η κατάσταση της υγείας του του είχε δώσει τις αναγκαίες δυνάμεις.
Θέλω να κλείσω, όμως, αυτό το σημείωμα με μια επισήμανση που τη θεωρώ ως την πλέον σημαντική, ως τη μεγάλη παρακαταθήκη που μας άφησε ο Χριστόδουλος. Οπως όλοι συμφωνούμε, ο Χριστόδουλος έβγαλε την ελληνική εκκλησία από τον ασκητισμό της θεολογίας και από τη μεταφυσική του δογματισμού και την ένωσε με την κοινωνία. Οπως στις δύσκολες στιγμές της μακραίωνης ιστορίας του γένους έκαναν όλοι οι μεγάλοι ιεράρχες έτσι και ο Χριστόδουλος έφερε την Εκκλησία μπροστά από τον λαό, τον καθοδήγησε και του μίλησε τη γλώσσα του ηγέτη που θέλει να προσφέρει μια καλύτερη ζωή στους οπαδούς του. Το άνοιγμα αυτό επιβραβεύθηκε από τον λαό, εκατοντάδες χιλιάδες κατετρεγμένοι και αδικημένοι είδαν ξανά τη θρησκεία όχι μόνο σαν παρηγοριά αλλά και σαν δύναμη για αγώνα. Και μόνο το κέρδισμα της νεολαίας έδειξε ότι ο Χριστόδουλος κατάφερε να κάνει την Εκκλησία ξανά αγαπητή στον λαό.
Διερωτώμαι αν οι πολιτικοί μας ηγέτες που ύμνησαν προχθές τη συνεισφορά του Χριστόδουλου, έχουν προβληματισθεί άραγε γιατί οι ίδιοι τόσο χρόνια σαν πρωθυπουργοί, υπουργοί, δημόσιοι λειτουργοί κ.λπ. δεν έχουν καταφέρει να αγαπήσει ο Ελληνας το κράτος του! Αν μπορέσουν να απαντήσουν το ερώτημα αυτό, τότε θα έχουν κάνει ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός!