H «ρύθμιση» των χρεών προμηθευτών των δημόσιων νοσοκομείων πρόκειται να συμπέσει με μια νέα -η δεύτερη μέσα σε δύο χρόνια- καταδίκη της Ελλάδας από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) επειδή η χώρα μας υιοθετεί κατ’ εξακολούθηση την προμήθεια υλικών από τα νοσοκομεία χωρίς διενέργεια διαγωνισμών. Με την απόφαση αυτή, το ΔΕΚ θα επιβάλει πρόστιμο στη χώρα μας και σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στις 19 Μαρτίου πρόκειται να εκδοθεί η απόφαση του δικαστηρίου με την οποία καταδικάζει τη χώρα μας «για την κατ’ εξακολούθηση παραβίαση της οδηγίας 93/96/ΕΟΚ περί προμήθειας υλικών που αναφέρεται στον νόμο 2955/2001 άρθρο 7, βάσει των οποίων η προμήθεια ιατρικών εφοδίων μπορεί να γίνει απευθείας, εφόσον η ανάθεση αφορά μη συγκρίσιμα υλικά». Ο υπουργός Υγείας κ. Δημ. Αβραμόπουλος θεωρεί την απόφαση αναμενόμενη, και απόρροια του προηγούμενου καθεστώτος προμηθειών.
Η λίστα εξαιρέσεων των «μη συγκρίσιμων υλικών» που συντάχθηκε για πρώτη φορά επί ΠΑΣΟΚ (με υλικά γναθοχειρουργικής και ορθοπλαστικής) διευρύνθηκε στη συνέχεια… απεριόριστα επί κυβερνήσεων και του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. με φίλτρα αιμοκάθαρσης, απινιδωτές, βηματοδότες και ηλεκτρόδια. Τα νοσοκομεία προμηθεύονταν τα υλικά, με βάση ένα ΦΕΚ (Φύλλο Εφημερίδος Κυβερνήσεως) που καθόριζε ανώτατες τιμές, και όλως τυχαίως, οι παραγγελλίες δίνονταν κατά κανόνα στις ανώτατες τιμές…
Σε σχετική εισήγησή, του ο γενικός εισαγγελλέας ανέφερε σειρά νοσοκομείων (Αττικό Νοσοκομείο, Αγιος Σάββας, Νοσοκομείο Ελπίς, Νοσοκομείο Αργους, Κοργιαλένειο, Καλαμάτας, Ναυπλίου, Παναρκαδικό, Αγλαΐα Κυριακού, Σύρου, Σπάρτης, Ελενα Βενιζέλου, Ασκληπιείο και Νοσοκομείο Κω), που ενήργησαν «παράτυπα» με τις ευλογίες της κεντρικής διοίκησης. Στην αφετηρία της παραπομπής της Ελλάδας είχε κατατεθεί ερώτηση από τον πρώην ευρωβουλευτή της Ν.Δ. και μετέπειτα υπουργό κ. Χρ. Φώλια προς την αρμόδια επιτροπή, ωστόσο ο κ. Φώλιας δέν θέλησε να σχολιάσει την επικείμενη απόφαση. Τα νοσοκομεία που παραβίαζαν και παραβιάζουν τον νόμο είχαν απαριθμηθεί με επιστολή της Ν.Δ. προς το Ελεγκτικό Συνέδριο στις 26/3/2003.
Στις 18/12/2007, το 8ο Τμήμα του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων καταδίκασε με απόφασή του την Ελλάδα πρώτη φορά για τον τρόπο προμηθειών των νοσοκομείων, χωρίς ωστόσο να επιβληθεί πρόστιμο. Η απόφαση κοινοποιήθηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο τον Νοέμβριο του 2008 και ο πρόεδρός του κ. Γεωργιος Κούρτης, την κοινοποίησε στους παρέδρους του Ελεγκτικού Συνεδρίου και στα νοσοκομεία με επιστολή του, στις 24/11/2008. Οι πάρεδροι, για σειρά μεγάλων νοσοκομείων της χώρας, αρνούνται να εγκρίνουν τις πληρωμές παλαιών χρεών των διοικήσεων των νοσοκομείων για προμήθεια υλικού με βάση τη διατίμηση, κυρίως όμως επειδή θεωρούν ότι δεν υπάρχουν συμβάσεις…
Η απόφαση του ΔΕΚ θεωρεί παράνομες αυτές τις προμήθειες, όχι επειδή έγιναν χωρίς συμβάσεις αλλά επειδή έγιναν χωρίς διαγωνισμό, μάλιστα δεν θεωρείται αποδεκτός ο όρος που «επέβαλλαν» οι προμηθευτές το 2001 στο υπουργείο Υγείας περί «μη συγκρίσιμων υλικών». Στην αυριανή εκπομπή «Νέοι Φάκελοι» του ΣΚΑΪ, εκπρόσωπος των προμηθευτών παραδέχεται ότι ορισμένα ορθοπεδικά υλικά πωλούνται στην Ελλάδα 50 και 100% ακριβότερα σε σχέση με άλλες χώρες της Ε.Ε., αποδίδει ωστόσο τη διαφορά στις τιμές στην καθυστέρηση πληρωμών εκ μέρους του ελληνικού Δημοσίου. Πριν από τρεις εβδομάδες, οι υπουργοί Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Υγείας δεσμεύτηκαν να πληρώσουν τους προμηθευτές των νοσοκομείων με μια ρύθμιση για χρέη που προσεγγίζουν το ιλιγγιώδες ποσό των 5,2 δισεκατομμυρίων ευρώ και ανάγονται στο έτος 2005.
Η επίμαχη διάταξη
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής έχει δώσει εντολή, οι προμήθειες που δεν καλύπτονται από συμβάσεις να μην συμπεριληφθούν στην επερχόμενη «ρύθμιση», την 4η σχετική από το 1997. Ωστόσο, στελέχη της Ν.Δ. όπως ο κ. Θ. Καζαντζίδης που προσέφυγε στην πρώτη απόφαση του ΔΕΚ κατά της Ελλάδας, θεωρεί ότι για κάθε προμήθεια για την οποία δεν έχει γίνει διαγωνισμός το ελληνικό Δημόσιο δεν έχει (νόμιμο) λόγο να πληρώσει. Αξίζει να σημειωθεί ότι και μετά την κατάργηση της επίμαχης διάταξης (άρθρο 7 ν. 2955/2001) η κεντρική διοίκηση συνέχισε να προμηθεύεται και να τιμολογεί τα υλικά με βάση τη διάταξη που είχε καταργηθεί, επικαλούμενη το γεγονός ότι δέν ήταν δυνατόν να σταματήσει η λειτουργία των νοσοκομείων. Ετσι σε έγγραφό του που στέλνει προς τους διοικητές των ΔΥΠΕ (Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών) στις 12 Μαρτίου 2008, ο πρόεδρος της νεοπαγούς επιτροπής προμηθειών υγείας Ευάγγελος Αραμπατζής καλεί τους διοικητές να μεριμνήσουν «ώστε όλα τα νοσοκομεία… να συνεχίσουν να εφαρμόζουν την μέχρι τώρα διαδικασία προμήθειας φίλτρων τεχνητού νεφρού…». Στις 22/10/2008 η επιτροπή προμηθειών υγείας στέλνει απάντηση στη ΔΥΠΕ Μακεδονίας – Θράκης σχετικά με την παράταση συμβάσεων ορθοπεδικού υλικού, υποστηρίζοντας ότι μπορούν να συνεχίσουν την απρόσκοπτη προμήθεια υλικών έως ότου ολοκληρώσει η Επιτροπή Προμηθειών τις συμβάσεις που συνάπτει. Εως πρόσφατα, η επιτροπή αυτή, που φιλοδοξεί να διαχειρίζεται το σύνολο των συμβάσεων για τον εφοδιασμό των δημόσιων νοσοκομείων», είχε 20 υπαλλήλους και δύο αριθμούς «φαξ» σύμφωνα με όσα δηλώνουν εργαζόμενοι σε αυτή.
Με υπουργική απόφαση
Ετσι παρά το γεγονός ότι ο νόμος 3580 για τις προμήθειες των νοσοκομείων είχε ψηφιστεί από το 2007, το παράνομο και παράτυπο καθεστώς παρατάθηκε με κοινή υπουργική απόφαση για έναν τουλάχιστον χρόνο με τις ευλογίες της διοίκησης, αλλά και δικαστικών αποφάσεων. Ετσι το ΣτΕ και τα διοικητικά δικαστήρια αποφάσιζαν σε σχετικές προσφυγές ότι συνέτρεχαν λόγοι «συγγνωστής πλάνης» όταν οι διοικήσεις των νοσοκομείων πλήρωναν προμήθειες που είχαν ανατεθεί κατά παράβαση της ευρωπαϊκής οδηγίας 93/96, δηλαδή ότι οι υπάλληλοι πλήρωναν απευθείας αναθέσεις χωρίς να γνωρίζουν. Στελέχη του Ελεγκτικού Συνεδρίου θεωρούν ότι αυτή η επιχειρηματολογία δεν έχει βάση εφόσον πρόκειται για πρακτική που γίνεται κατ’ εξακολούθηση ούτε μπορεί να έχει εφαρμογή στις αποφάσεις διοικητικού δικαίου.