Πίσω από τις αβελτηρίες ενός διαλυμένου κρατικού μηχανισμού σύρεται η κυβέρνηση, ξορκίζοντας το «τυχαίο» που μπορεί να ανατρέψει πλήρως τον πολιτικό της σχεδιασμό. Αυτή ακριβώς είναι η περίπτωση της δεύτερης κινηματογραφικής απόδρασης των Παλαιοκώστα και Ριζάι από τις φυλακές Κορυδαλλού. Οπως και στο παρελθόν, έτσι και τώρα ένα «τυχαίο» περιστατικό συγκλόνισε συθέμελα το κυβερνητικό οικοδόμημα, αναζωπύρωσε έριδες και εσωκομματικές αντιπαραθέσεις και, κυρίως, ανέδειξε ένα διαλυμένο κράτος που αποτελεί πηγή κινδύνων. Και όπως και στο παρελθόν, η απάντηση της κυβέρνησης στους δύο δραπέτες ήταν η δική της… απόδραση στην οικονομία.
Η είδηση για τη νέα απόδραση με ελικόπτερο προκάλεσε σοκ στο Μέγαρο Μαξίμου με τον πρωθυπουργό να ενημερώνεται άμεσα. Κι όμως τις πρώτες ώρες, κυβερνητικά στελέχη εξέπεμπαν εικόνα ψυχραιμίας, αφού εθεωρείτο ότι «μία αστυνομικής φύσης υπόθεση δεν μπορεί να λάβει μεγάλες πολιτικές διαστάσεις». Η εκτίμηση ήταν, προφανώς, λανθασμένη. Η λέξη «εξευτελισμός» που χρησιμοποίησε κορυφαίο στέλεχος είναι ενδεικτική του κλίματος που κυριάρχησε στην κυβέρνηση μόλις έγινε αντιληπτό τι είχε συμβεί. «Οταν μία υπόθεση ξεπερνά τα όρια του γελοίου δεν μπορείς να κάνεις τίποτε για να την αντιμετωπίσεις» σχολίαζε εξάλλου πολιτικός με άριστη γνώση των πολιτικών και επικοινωνιακών τακτικών, προσθέτοντας ότι «απλώς επιχειρείς να περιορίσεις τη δική σου αυτογελοιοποίηση».
Βέλη από παντού
Η απόδραση των δύο κακοποιών ανέδειξε και πάλι την έλλειψη συνοχής που παρατηρείται στην κυβερνώσα παράταξη. Ελάχιστοι, για άλλη μια φορά, βγήκαν να υπερασπισθούν την κυβέρνση και το υπουργείο Δικαιοσύνης, βουλευτές έδειχναν τον δρόμο της παραίτησης στον νέο υπουργό Νίκο Δένδια, ενώ βέλη εξαπολύονταν μεταξύ των «γαλάζιων» που έχουν διατελέσει στον θώκο του υπουργείου Δικαιοσύνης. Οι κ. Αναστ. Παπαληγούρας, Σωτ. Χατζηγάκης και Νικ. Δένδιας επιχειρούσαν είτε δημοσίως είτε, κυρίως, υπογείως να πετάξουν το «μπαλάκι των ευθυνών» σε χρόνο πριν τη δική τους παρουσία στο υπουργείο της λεωφόρου Μεσογείων. Η κυβέρνηση αναγκάστηκε, για πρώτη ίσως φορά, να «αναγνωρίσει» πολιτικές ευθύνες για την απόδραση. Κι αυτές, όμως, περιορίστηκαν στις παραιτήσεις του ειδικού γραμματέα κ. Βλάχου, του προϊσταμένου του Σώματος Επιθεώρησης κ. Οικονόμου και του διευθυντή του καταστήματος κράτησης Κορυδαλλού κ. Καραμπέκιου. Η άτυπη υπερασπιστική γραμμή για τον βαλλόμενο κ. Δένδια ήταν ότι επρόκειτο για νέο υπουργό. Αυτό όμως ισχύει, κατ’ εξοχήν, και για τον κ. Φ. Βλάχο που τοποθετήθηκε στη θέση του στις 22 Ιανουαρίου, έπειτα από απόφαση του νέου υπουργού Δικαιοσύνης και ενώ, στο παρελθόν, είχε απομακρυνθεί από τον προκάτοχο του κ. Δένδια, Σωτ. Χατζηγάκη!
Σε μία πρώτη προσπάθεια επικοινωνιακού ελέγχου της υπόθεσης, συγκαλείται τη Δευτέρα στο Μέγαρο Μαξίμου έκτακτη σύσκεψη της κυβερνητικής επιτροπής. Οι προσδοκίες, ωστόσο, δεν επαληθεύονται, αφού το πλέον «καινοτόμο» μέτρο που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, η ονομαστικοποίηση των κινητών τηλεφώνων, προκάλεσε αντιδράσεις και οδήγησε τους αρμοδίους στη διευκρίνιση ότι θα υλοποιηθεί μετά την παρέλευση διετίας.
Το ίδιο βράδυ η δημοσιοποίηση δημοσκόπησης που αποτύπωνε διευρυνόμενη διαφορά υπέρ του ΠΑΣΟΚ και αποδυνάμωση των υπέρ της Ν.Δ ποιοτικών στοιχείων, ενίσχυε την εσωστρέφεια στο κυβερνητικό στρατόπεδο και ανάγκαζε τον απόμακρο το τελευταίο διάστημα από τα μέσα ενημέρωσης, υπουργό Αμυνας Ευ. Μεϊμαράκη να αναγνωρίζει ότι η πρωτοπορία του ΠΑΣΟΚ μοιάζει παγιωμένη, ενώ η εικόνα της Ν.Δ. θα μπορούσε να «είναι χειρότερη, με βάση όσα συνέβησαν τις τελευταίες ημέρες». Σε παράλληλο πεδίο, πολλοί βουλευτές -μεταξύ των οποίων και ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης- δήλωναν δημοσίως ότι η κυβέρνηση έπραξε λίγα ή τίποτε για την «επανίδρυση του κράτους», κάτι που τώρα πληρώνει ακριβά.
Η κυβέρνηση βρίσκεται ξανά εγκλωβισμένη ανάμεσα στην αποκάλυψη της πλήρους κρατικής ανεπάρκειας και στην απογοήτευση που προκαλούν οι δημοσκοπήσεις. Την Τρίτη είναι, πλέον, σαφές ότι θα πρέπει να εξευρεθεί δίοδος διαφυγής. Σε συζητήσεις που είχε με τους στενούς του συνεργάτες αλλά και με κορυφαίους υπουργούς, ο κ. Καραμανλής κατέληξε στην έκτακτη σύγκληση του υπουργικού συμβουλίου, με τη συμμετοχή και των υφυπουργών, με αντικείμενο την οικονομία. «Είναι ίσως το μόνο θέμα που όντως απασχολεί τον κόσμο και θα μπορούσε να περιορίσει τις αλγεινές εντυπώσεις από το φιάσκο του Κορυδαλλού» αναγνώριζε συνομιλητής του πρωθυπουργού, επιβεβαιώνοντας ότι στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης και στις συναντήσεις του με διεθνείς ηγέτες θα επιδιώξει ο κ. Καραμανλής να βασίσει την ανάκαμψη του πολιτικού του προφίλ.
Το υπουργικό συμβούλιο συνεκλήθη την Τετάρτη, ο πρωθυπουργός κάλεσε άπαντες σε αιματηρές οικονομίες στο Δημόσιο και κάλεσε τα «golden boys», τους επικεφαλής δηλαδή οργανισμών και επιχειρήσεων του Δημοσίου, να περιορίσουν τους μισθούς τους, στις 6.000 ευρώ το μήνα μεικτά, ή «να πάνε σπίτι τους».
Αν και προσωρινή επικοινωνιακή επιτυχία, το πλαφόν στους μισθούς των «golden boys» ήδη προκαλεί αρνητικά προβληματισμό στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Κορυφαία στελέχη δεν κρύβουν τον φόβο τους ότι μπορεί να αποτελέσει άλλη μία υπόθεση «βασικού μετόχου». «Ναι μεν μπορείς να περιορίσεις τους μισθούς σε κάποιες κρατικές επιχειρήσεις και οργανισμούς, όμως στις εισηγμένες ή τις τράπεζες ελάχιστα μπορούν να γίνουν» σημειώνει κυβερνητικός παράγοντας, εξηγώντας τον κίνδυνο «η κυβέρνηση να πρέπει να απολογείται για τον μισθό του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος ή της Εθνικής, τους μισθούς στον ΟΠΑΠ, δίνοντας για άλλη μια φορά την αίσθηση ότι ασχολείται με την επικοινωνία και όχι την ουσία».
Εικόνα καθίζησης
Η υπόθεση Παλαιοκώστα – Ριζάι ήταν, μόνον, το πιο πρόσφατο επεισόδιο στην εικόνα καθίζησης που παρουσιάζει η κυβέρνηση, μετά τον ανασχηματισμό. Η δυναμική των αλλαγών στο κυβερνητικό σχήμα μοιάζει να έχει ήδη εξαντληθεί, καθώς προηγήθηκαν το αγροτικό μέτωπο με τις ανοικτές συγκρούσεις των τοπικών βουλευτών, η διαδοχολογία και τα σενάρια για τις κινήσεις των Ντόρας Μπακογιάννη και Δημ. Αβραμόπουλου (σ.σ. αμφότεροι ομνύουν δημοσίως στον πρωθυπουργό), η σύγκρουση του υπουργού Υγείας με τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Γ. Σουφλιά για την ύπαρξη ή μη σχεδίου αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης αλλά και η «παραίτηση» του βουλευτή Αργολίδας Γ. Μανώλη μετά την επίθεση που εξαπέλυσε στην υπουργό Εξωτερικών. Ο κ. Καραμανλής χαρακτήρισε, στο υπουργικό συμβούλιο, ως «αδιανόητο κάθε φαινόμενο εσωστρέφειας», σημείωσε ότι εν μέσω κρίσης «δεν χωρούν ούτε κομματικές ούτε εκλογικές ούτε προσωπικές επιδιώξεις» και δήλωσε αποφασισμένος να ασχοληθεί αποκλειστικά με την αντιμετώπιση της οικονομικής θύελλας.
Οσο για τα πολιτικά και εκλογικά σχέδια, αυτά μοιάζουν να βρίσκονται, πλέον, σε απόλυτη συνάρτηση όχι αποκλειστικά με τις βουλές του ίδιου αλλά και με τις μικρές ειρωνείες της ιστορίας.