Ο συνολικός αριθμός των βουλευτών της απερχόμενης Βουλής, οι οποίοι εκόντες άκοντες δεν θα κατέλθουν στις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου είναι 22. Οπως δείχνει η στατιστική, είναι λιγότεροι σε σχέση με τις περισσότερες άλλες εκλογικές αναμετρήσεις. Καταγράφει όμως η φετινή περίπτωση βαρύνοντα ποιοτικά χαρακτηριστικά, αφού από πλευράς κυβερνήσεως, βρίσκονται ήδη εκτός μάχης οκτώ πρώην κυβερνητικά στελέχη πρώτης γραμμής. Από δε της πλευράς της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως, με αυξανόμενη δυναμική αυτοδύναμης κατάκτησης της εξουσίας, μένουν εκτός χωρίς τη βούλησή τους ο πρώην πρωθυπουργός κ. Κ. Σημίτης και τουλάχιστον επτά κομματικά και κυβερνητικά στελέχη πρώτης γραμμής που ενόχλησαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τη βάση του κόμματος και χρεώθηκαν τη μομφή των βαριδιών του παρελθόντος στον δρόμο προς την εξουσία.
Οικειοθελώς
Για την ιστορία, εκτός Βουλής θα είναι με τη θέλησή τους οι κ.κ. Π. Χηνοφώτης, Αριάδνη Μανούσου – Μπινοπούλου, Γιάννης Κοσμίδης και Δημήτρης Χριστοφιλογιάννης από τη Ν.Δ., Θάλεια Δραγώνα και Ηλίας Μπεριάτος από το ΠΑΣΟΚ καθώς και Γιάννης Δραγασάκης από τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι κομματικές εντολές και πρακτικές θέτουν εκτός Βουλής τον Γιάννη Μπανιά του ΣΥΡΙΖΑ και τον κ. Ν. Γκατζή από το ΚΚΕ, ενώ στέλνουν στη σίγουρη αποστρατεία την κ. Λίλα Καφαντάρη, όταν από την Α΄ Αθηνών είναι υποχρεωμένη να δώσει τη μάχη της στα Δωδεκάνησα, όπου ποτέ το ΚΚΕ δεν έχει βγάλει έδρα.
Απ’ εκεί και πέρα, λύση ανάγκης ή και υπολογισμού είναι η μη κάθοδος αυτή τη φορά του Αλέκου Αλαβάνου, πράξη μάλλον σύνεσης και αυτοσεβασμού η αυτοεξαίρεση του Αλέκου Παπαδόπουλου, όπως και της κ. Αννας Μπενάκη – Ψαρούδα. «Προσωπικές στρατηγικές» συνιστούν οι περιπτώσεις των κ.κ. Ι. Μανώλη και Π. Τατούλη, ενώ οι απομένοντες (Θ. Ρουσόπουλος, Γ. Βουλγαράκης, Μ. Λιάπης, Β. Μαγγίνας, Π. Δούκας, Α. Παυλίδης και Σ. Τσιτουρίδης) είναι τα θύματα… νομοτελειακών, κατά πολλούς, αποφάσεων του πρωθυπουργού κ. Κώστα Καραμανλή
Συνακόλουθα, αποτέλεσμα ως επί το πλείστον ψύχραιμης «εκτέλεσης» είναι οι περιπτώσεις αποκλεισμού των κ.κ. Ακη Τσοχατζόπουλου, Ν. Χριστοδουλάκη, Χρ. Βερελή, Γ. Παπαντωνίου, Κ. Κουλούρη, Χρ. Πάχτα, Μ. Νεονάκη και Απ. Φωτιάδη, από τον κ. Γ. Παπανδρέου ενώ στον απόηχο του σκανδάλου του Βατοπεδίου το ελάχιστο ήταν ο αποκλεισμός και του κ. Δ. Πελέκη από τα ψηφοδέλτια της Ν.Δ. στην Αιτωλοακαρνανία.
Ο Ανδρέας εκτελούσε
Η στατιστική έχει καταδείξει ότι καμία μεταπολιτευτική Βουλή δεν παρέμεινε μέχρι τη λήξη της θητείας της αλώβητη από μεταβολές στη σύνθεσή της -διαγραφές, ανεξαρτητοποιήσεις, αποχωρήσεις, προσχωρήσεις. Οι μαζικότερες καταγράφηκαν στη Βουλή του 1977 με τη διάλυση του Κέντρου και τις προσχωρήσεις στα δύο μεγάλα κόμματα, αλλά και τις διαλυτικές διεργασίες και στην Ακροδεξιά που σχετίζονταν με την εκλογή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Δώδεκα ανεξαρτητοποιήσεις στη Βουλή του ’85 με τη δημιουργία της ΔΗΑΝΑ, ενώ τρίτη μεγάλη μετακίνηση είχαμε την περίοδο ’90-’93 με την απόπειρα εισόδου στο πολιτικό σκηνικό της ΠΟΛΑΝ, του κ. Αντ. Σαμαρά.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου «εκτελούσε» στελέχη του εν ριπή οφθαλμού «κατεβάζοντας από το τρένο» στην οκταετία ’81-’89 εννέα συνολικά βουλευτές: Γ. Πέτσο (Ιούλιο ’82 για αντικομματική συμπεριφορά), Στ. Παναγούλη (Αύγουστο ’82, αφού κατηγόρησε την κυβέρνηση για άσκηση δεξιάς πολιτικής), Α. Μπουλούκο και Δ. Χονδροκούκη (Οκτώβριο ’82 για διαφωνία με την κατάργηση του σταυρού προτίμησης), Γερ. Αρσένη (Μάρτιο ’86 για συνολική διαφωνία), Μ. Γικόνογλου (Δεκέμβριο ’87 γιατί κατεψήφισε κονδύλια του προϋπολογισμού) και Αντ. Τρίτση, Ρούλα Κακλαμανάκη και Γ.-Α. Μαγκάκη, (Μάρτιο ’89 γιατί απουσίασαν από την ψηφοφορία επί προτάσεως μομφής της Ν.Δ.). Οι Χαρ. Καστανίδης, Βασ. Κεδίκογλου και Ηλ. Παπαδόπουλος διεγράφησαν από τον Παπανδρέου τον Φεβρουάριο 1992, όταν αμφισβήτησαν την ικανότητα του ασθενούντος ηγέτη του ΠΑΣΟΚ να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του, ενώ επί της δεύτερης πρωθυπουργικής του θητείας (’93 – ’96) διέγραψε τον Αύγουστο ’95 τον Κυρ. Σπυριούνη.
Επί ημερών του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη έγιναν οι μαζικές μετακινήσεις στη ΔΗΑΝΑ του Κωστή Στεφανόπουλου τον Σεπτέμβριο του ’85, ενώ τον Μάιο ’87 διεγράφη ο Αναστάσης Παπαληγούρας, γιατί με άρθρο του ζητούσε παρέμβαση του Κωνσταντίνου Καραμανλή στα εσωτερικά της Ν.Δ. Σε ένδειξη συμπαράστασης στη διαγραφή παραιτήθηκε και ο πεθερός του Γεώργιος Ράλλης, ο οποίος έφυγε οριστικά από τη Ν.Δ. τον Μάρτιο ’93. Επί αρχηγίας Μιλτιάδη Εβερτ (Σεπτ. ’94) διεγράφη ο Μιχάλης Παπακωνσταντίνου για αντιαρχηγικές του δηλώσεις σχετικά με την υπόθεση της ΑΓΕΤ.
Δύο ακόμη φορές διεγράφη επί ημερών Κώστα Σημίτη ο Β. Κεδίκογλου: Τον Δεκέμβριο ’97 όταν κατεψήφισε κονδύλια του προϋπολογισμού και τον Σεπτέμβριο 2000 για απαξιωτικές δηλώσεις του προς τον Παρασκευά Αυγερινό. Τον Δεκέμβριο ’97 διεγράφη για καταψήφιση κονδυλίων του προϋπολογισμού ο Χρ. Κηπουρός, που ανεξαρτητοποιήθηκε τον Φεβρουάριο ’99 λόγω των χειρισμών στην υπόθεση Οτσαλάν. Μαζί του διεγράφη και ο Κώστας Μπαντουβάς που οργάνωσε την έλευση Οτσαλάν στην Ελλάδα. Ιανουάριο του 2002 διεγράφη για την εμπλοκή του στην υπόθεση με τα «φρουτάκια» ο Αλ. Χρυσανθακόπουλος, ενώ τον Νοέμβριο ’03 διεγράφη οριστικώς και ο Κυρ. Σπυριούνης, αφού δήλωσε ότι υπερψηφίζει πρόταση νόμου της αντιπολίτευσης για τη διαφάνεια. Προβλήματα ηθικής οδήγησαν σε παραιτήσεις και «κόψιμό» τους στη συνέχεια από τις λίστες τους Ευ. Μαλέσιο, Μ. Νεονάκη και Στ. Μανίκα (οι δύο τελευταίοι για δημοσιοποίηση των χρηματιστηριακών τους συναλλαγών) και Χ. Θεοδώρου (για συνεργάτη συγγενή του που ενεπλάκη σε υπόθεση δωροληψίας).
Δεν ήσαν όμως μόνον τα μεγάλα κόμματα που διέγραφαν. Τον Ιούλιο ’93 διεγράφη από τον Συνασπισμό ο Μίμης Ανδρουλάκης, γιατί συμφώνησε με τη ρύθμιση των χρεών του Ολυμπιακού, με την οποία διαφωνούσε το κόμμα του. Τον Ιούλιο ’94 διεγράφη από την ΠΟΛΑΝ ο Βασ. Μαντζώρης και τον Οκτώβριο ’97 ο Ι. Καρακώστας από το ΔΗΚΚΙ.
Οι σημερινοί μονομάχοι
Μεγάλο μαχαίρι απεδείχθη ο σημερινός πρωθυπουργός στα πρώτα χρόνια της αρχηγίας του με τη μαζική διαγραφή (Φεβρ. ’98) έξι στελεχών (Γ. Σουφλιάς, Στ. Μάνος -είχε διαγραφεί και το 1983 επί Αβέρωφ-, Ν. Κάκκαλος, Β. Κοντογιαννόπουλος, Π. Τατούλης και Αν. Παπαληγούρας) γιατί δεν κατεψήφισαν κυβερνητική τροπολογία για τις αποκρατικοποιήσεις. Λίγο αργότερα, το καλοκαίρι ’98 διέγραψε για αντικοινοβουλευτική συμπεριφορά τον Γερ. Γιακουμάτο, αλλά και τον Β. Γιοβανούδα, ήρωα ξυλοδαρμού στη Χαλκιδική. Διαγραφέντες συνέχισαν να ιδρύουν κόμματα. Μετά τους Γερ. Αρσένη (ΕΣΚ) και Α. Τρίτση (ΕΡΚ), άνοιξε ο δρόμος για τους «Φιλελεύθερους» του Στ. Μάνου, ενώ τον Μάιο του 2000 διαγράφοντας τον Γ. Καρατζαφέρη με αφορμή τη σκληρή επίθεση κατά του Αρη Σπηλιωτόπουλου, ο κ. Καραμανλής υπό μια έννοια «δρομολόγησε» τη γέννηση του ΛΑΟΣ.
Η εξώθηση σε παραιτήσεις για αξιωματούχους ήταν η ενδεδειγμένη στην πρώτη κυβερνητική θητεία Καραμανλή. Το Σεπτέμβριο ’04 παραιτήθηκε από υπουργός ο Σ. Τσιτουρίδης για τη μετεγγραφή του γιου του. Ενα χρόνο αργότερα, «τη γλίτωσε» παραιτούμενος ο τότε υφυπουργός Αδ. Ρεγκούζας, όταν αποκαλύφθηκαν προσωπικές σχέσεις με ιδιοκτήτη παράνομου τηλεοπτικού σταθμού. Το Ιανουάριο ’06 αποπέμφθηκε ο υφυπουργός Χρ. Μαρκογιαννάκης για απαξιωτικές δηλώσεις του κατά του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Την άνοιξη ’07 αναγκάσθηκε σε παραίτηση «ξώφαλτσα» για τα ομόλογα ο Σ. Τσιτουρίδης, αλλά ο μόνος διαγραφείς βουλευτής ήταν ο δυστυχής Ευάγγελος Πολύζος που υποστήριξε τα αυτονόητο, ότι ανέντιμοι υπάρχουν σε όλα τα κόμματα… Κατά τα άλλα διεγράφη (Φεβρ. ’06) για ανοικτή κόντρα με συντοπίτη του υπουργό ο Σ. Παπαδόπουλος της Δράμας, ενώ ο Π. Μαντούβαλος προτίμησε την ταχύτατη παραίτησή του στις κάμερες.
Με 152 στη Βουλή στη δεύτερη κυβερνητική θητεία, πειράματα δεν γίνονται, εξ ου και οι τραγελαφικές καταστάσεις με τα μέσα – έξω των Κ. Κουκοδήμου και Σ. Δαϊλάκη. Ομως ο κόμπος έφτασε στο χτένι με τον Πέτρο Τατούλη που οριστικοποίησε τον πήχυ της κυβερνητικής πλειοψηφίας στο 151.
Δυναμικά
Ο Γιώργος Παπανδρέου μπήκε δυναμικά στην αρχηγία κόβοντας από τις λίστες τον Ιανουάριο ’04 τον μακροβιότερο υφυπουργό Οικονομικών Χρ. Πάχτα και εννέα βουλευτές (Σπ. Βούγιας, Ι. Ανθόπουλος, Π. Κουρουμπλής, Γ. Κίρκος, Κ. Διαμαντής, Ν. Στρατηλάτης, Θ. Κατσανέβας, Ν. Φλώρος και Α. Χρυσανθακόπουλος), που συνυπέγραψαν την περίφημη τροπολογία για το Πόρτο Καρράς. Για την υπόθεση δικαιώθηκε δικαστικώς ο Χ. Πάχτας, κάτι που αναγνώρισε και ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου.
Με εξαίρεση τον Ι. Ανθόπουλο, που ήταν ιδιαίτερα οξύς και αντιηγετικός και διεγράφη οριστικώς από το ΠΑΣΟΚ, κάποιοι από τους υπόλοιπους κατήλθαν στις προηγούμενες εκλογές και κατέρχονται και τώρα, αλλά δεν πέτυχαν τίποτε. Ούτε αυτή τη φορά όμως κρίθηκε ότι καταλάγιασε ο θόρυβος για τον κ. Πάχτα που έμεινε εκτός.
Εκτός εκλογικών συνδυασμών μένει για τρίτη φορά και ο πρώην γενικός διευθυντής εξοπλισμών του Ακη Τσοχατζόπουλου, Γ. Σμπώκος με τη σκιά της υποψίας για όσα έγιναν στην τελευταία κυβερνητική θητεία του ΠΑΣΟΚ. Για τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ μετράνε οι διαγραφές και των πλέον «μεγάλων ονομάτων». Διέγραψε το καλοκαίρι του ’08 τον Κώστα Σημίτη, με αφορμή την επιστολή του πρώην πρωθυπουργού με τις διαφωνίες του για τυχόν δημοψήφισμα για τη συνθήκη της Λισσαβώνας. Διέγραψε ακόμη -κατά τη θητεία της προηγούμενης Βουλής- τον Γιάννο Παπαντωνίου αλλά τον Φεβρουάριο ’07 και τον Κίμωνα Κουλούρη για απαξιωτική δήλωση κατά του Θ. Πάγκαλου με βολές κατά της ηγεσίας.