Το αδιέξοδο ενός μύθου

5' 0" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Είναι δύσκολο να ζεις μέσα στον μύθο (σου). Να είσαι, όπως στην αξέχαστη ερμηνεία του Λογοθετίδη, ο στρατηγός που πένεται απέναντι στη χλιδάτη παρουσία του αγάλματός του.

Οπως συμβαίνει και στα Εξάρχεια. Να μην μπορεί μια συνοικία να διαλέξει άλλο δρόμο πέρα από αυτόν που συγκυρίες και εξιδανικεύσεις τής επέβαλαν.

Ο ζωντανός μύθος ακυρώνει τον χρόνο. Οπως στα Εξάρχεια. H συνοικία – θύμα της Μεταπολίτευσης ή πρέπει να υπάρχει όπως το ’80 ή δεν θα έχει άλλη ταυτότητα (θα «καεί»).

Πέμπτη, 1.35 το πρωί και οι επτά – οκτώ 25άρηδες των MAT στη Σολωμού, χαμηλά προς την Πατησίων, φυλάσσουν τα Εξάρχεια. Τι ή από τι ούτε και οι ίδιοι ξέρουν. Δεν υπάρχουν εγχειρίδια που να αναλύουν επακριβώς τι σημαίνει «ύποπτος». Τον νεαρό με το κράνος τον σταμάτησαν. Τον ίδιο νεαρό χωρίς κράνος τον αγνόησαν. Το κράνος κάνει τη διαφορά;

Οι νεαροί αστυνομικοί δεν περνούν την ώρα τους όπως οι συνάδελφοί τους το ’80. Εχουν (σήμερα) καλύτερο οπλισμό και στολές, δείχνουν πιο ψηλοί και πιο γυμνασμένοι. Δεν καπνίζουν όπως οι παλιοί. Στέλνουν συνέχεια μηνύματα με το κινητό τους και αντί να συζητούν για το ποδόσφαιρο, κατεβάζουν τραγούδια στο i-pod τους.

Αυτή τη νέα γενιά δεν φαίνεται να πολυθέλουμε να τη δούμε. Είναι παιδιά των πανελλαδικών που, όμως, πολλοί επιμένουν να τους βλέπουν ως προδικτατορικούς χωροφύλακες.

Και το χειρότερο; Συμβιβάζονται, αργά ή γρήγορα και οι ίδιοι οι 25άρηδες των MAT με αυτήν την εικόνα που τους δίνουν. Ισως γιατί το ίδιο συμβαίνει και με τη συνοικία.

Τα Εξάρχεια είναι πλέον ένα ακόμη στερεότυπο. Αλλά επειδή είναι «αριστερό» στερεότυπο, η ημερομηνία λήξης του παραμένει υπό διαπραγμάτευση.

Την Πέμπτη, δεν ήταν οι περίπου 600 άνδρες των MAT που εμπόδισαν την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών. Ηταν η βροχή. Λίγος ο κόσμος, λίγοι οι έλεγχοι, λίγα τα κορναρίσματα. Μόνο η αγωνία των μόνιμων κατοίκων για παρκάρισμα παρέμενε στα ίδια επίπεδα. Ισως επειδή αυτό είναι όντως πρόβλημα.

Οπως και η «πρεζούπολη» λίγο πριν από το Πολυτεχνείο. Κανείς δεν θα διανοηθεί να συσχετίσει το σύγχρονο «μαυσωλείο» με τους σύγχρονους καταραμένους της πρέζας – αυτοί δεν έχουν ούτε οργάνωση ούτε ιδέες, μόνο ανάγκη.

Αυτό «έπρεπε» να είναι και τα Εξάρχεια: ένα ακόμη μαυσωλείο. Οχι πως το επιδιώκουν όλοι απ’ όσους ζητούν για τη συνοικία ένα συγκεκριμένο καθεστώς. Το αντίθετο επιδιώκουν. Βλέπουν ότι η πόλη χωρίς φραγμούς παραδίδεται στην ασυδοσία της «Βωβής αρχιτεκτονικής». Ζητούν μια αστική όαση, όπου οι χρήσεις γης δεν θα είναι τόσο προβλέψιμες (ψυχαγωγία, ψυχαγωγία, ψυχαγωγία). Να μπορεί κι ο 25άρης να βρει φθηνή στέγη για της ανησυχίες του.

Δυστυχώς, ανάμεσα στους δογματισμούς του «νοικοκύρη» και του «αντεξουσιαστή» το μόνο τελικά που πολώνει κάθε σχετική συζήτηση είναι μια (κύριαρχη) αντίληψη που θέλει την περιοχή «Μαυσωλείο» αγώνων.

Οποιος αντέξει

Ακόμη και οι νεαροί αστυνομικοί που επιστρατεύθηκαν από το μοναχικό σερφάρισμα στο δίκτυο το βλέπουν κάπως γραφικά: «Ξέρουμε ότι τώρα που έχουμε τσαμπουκαλευτεί εδώ, αυτοί έχουν ανησυχήσει. Περιμένουν να δουν αν το εννοούμε κι ετοιμάζονται. Αν μείνουμε θα ξεσπάσουν στις 17 Νοεμβρίου. Αν φύγουμε, μας περιμένουν τον Δεκέμβρη». O νεαρός αστυνομικός μιλάει λες και παίζει «Στοίχημα» – η τάδε ομάδα θα το στήσει το παιχνίδι επειδή κ.λπ.

Το ίδιο και οι «άμαχοι». Κι αυτοί περιμένουν. Ποντάρουν με τον τρόπο τους στο πόσο θα αντέξει η αστυνομία και πόσο «αυτοί».

Ποιοι «αυτοί»; Αστυνομικοί και άμαχοι δεν ξέρουν ακριβώς να περιγράψουν (λέτε να φταίνε οι… κουκούλες;).

Για τους αστυνομικούς είναι οι διαφορετικοί. Σε τι και πώς, δύσκολο να σου πουν. Δύσκολο και για τους περιπτεράδες ή τους «εβγατζήδες» της περιοχής. Για τους τελευταίους, ύποπτοι είναι όσοι έρχονται δυο – τρεις μαζί, έχοντας φροντίσει να γίνει αντιλητπό από πριν ότι ξεκόβουν από μεγαλύτερη ομάδα, έτοιμη να «επέμβει» αν αρνηθείς να μην πληρώσουν.

Υπάρχουν και πολλοί άλλοι. Που δίνουν πολλές διαφορετικές περιγραφές και εξηγήσεις για τους «αυτούς». Το μόνο βέβαιο είναι ότι υπάρχουν.

Παλιά, αμέσως μετά τη Χούντα, «αυτοί» ήταν η «γενιά του Πολυτεχνείου» που έβλεπε «λειψή» την «καραμανλική» δημοκρατία (όχι ότι είχε και άδικο). Πολύ σύντομα (αμέσως μετά τη νίκη του ΠΑΣΟΚ), «αυτοί» μετεξελίχθηκαν σε «δεξιά σταγονίδια», «πράκτορες» και «προβοκάτορες» της αστυνομίας. Μετά το ’90 αποκλήθηκαν «αναρχικοί» ή «μέλη ακροαριστερών οργανώσεων» (ήταν η εποχή της πολιτικής ορθότητας) και εσχάτως ως «αντεξουσιαστές» ή και ως «μπαχαλάκηδες» (ή «μπάχαλοι»). Τα τελευταία δέκα χρόνια, καλύπονται και από τον χαρακτηρισμό «κουκουλοφόροι».

Οτι «αυτοί» δεν είναι οι ίδιοι από το ’74 μέχρι σήμερα είναι προφανές (ο 20άρης του 1975 σήμερα είναι 60άρης).

Διαφορετικός αέρας

Αλλά γιατί στα Εξάρχεια; Τι γεννάει αντιρρησίες στα Εξάρχεια και γιατί; Μήπως επειδή και το αντι- lifestyle θέλει τον χώρο του; Μήπως τα Εξάρχεια είναι επίσης και η «Μύκονος» της αμφισβήτησης;

Δηλαδή, εκεί όπου όλες όσες χαρακτηρίζονται ακραίες συμπεριφορές από τον μέσο πολίτη – θεατή είναι ταυτόχρονα και οι αναμενόμενες; Οριακές μεν, αλλά και συστημικές (στον χώρο τους);

Προφανώς τα Εξάρχεια έχουν διαφορετικό αέρα. Αυτό βιώνεται εκεί περισσότερο, πάντως, από κάθε άλλη περιοχή. Πολύχρωμες και μη εμπορικές εκδόσεις, υπόγεια ρεύματα επικοινωνίας, πολλά υπάρχουν μόνο στα Εξάρχεια. Αλλά γιατί ικανή και αναγκαία συνθήκη επιβίωσής τους είναι το «non pasaran» για την Αστυνομία;

Εχει υποστηριχθεί πως το πολεοδομικό τοπίο επηρεάζει κι άλλες παραμέτρους της ζωής. Ωστόσο, όσο κι αν προσπάθησε ο βαρώνος Οσμάν στο Παρίσι γκρεμίζοντας τα στενά σοκάκια για να επεμβαίνουν τάχιστα οι κατασταλτικές δυνάμεις, έπειτα από εκατό χρόνια ο Παρισινός Μάης τον διέψευσε διά παντός.

Δεν είναι το χωροταξικό η αιτία για τα Εξάρχεια. Κάποτε ήταν, όταν στα τέλη του 19ου αιώνα στην περιοχή, λόγω του Πανεπιστημίου συγκεντρώθηκαν φοιτητές και διανοούμενοι.

Δύσκολα μπορεί να μετρηθεί αν, πόσοι και πόσο είναι ευχαριστημένοι οι κάτοικοι από τα τελευταία αστυνομικά μέτρα στην περιοχή. Αλλωστε, η καθημερινότητα στα Εξάρχεια έχει κατασκευασθεί κυρίως από μη κατοίκους.

Το βέβαιο είναι πως η έντονη αστυνομική παρουσία αντί για μύτες (ακόμη), άνοιξε συζητήσεις. «Τώρα είναι καλύτερα ή χειρότερα»;

(Πολλοί από τους κατοίκους πιθανολογούν ακόμη και πως είναι προληπτικά μέτρα εν όψει του Δεκεμβρίου.)

Μερικοί θα υποστηρίξουν χαμηλόφωνα πως η αστυνομία είναι μέρος του προβλήματος και όχι η λύση του. Διότι την παρουσία της Αστυνομίας επιζητούν όσοι θέλουν ένα μικρό αστικό γκέτο -νησίδα «ελευθερίας». H παρουσία της αστυνομίας κυρίως τους επιβεβαιώνει. Κρατάει χαμηλά, τιμές και προσδοκίες… Ή «από κάπου πρέπει ν’ αρχίσει κανείς»;

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή