Υστερα από κάθε ήττα ζητείται αρχηγός

Υστερα από κάθε ήττα ζητείται αρχηγός

3' 32" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στις 23 Ιουλίου του ’74 έπεσε η χούντα. Λίγες ώρες μετά, στις 2 τα ξημερώματα της 24ης Ιουλίου, επέστρεψε από το Παρίσι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Σχεδόν 2,5 μήνες μετά, στις 4 Οκτωβρίου, ίδρυσε τη Νέα Δημοκρατία. Μια προσεκτική ματιά στην ιδρυτική διακήρυξη της Ν.Δ., επιβάλλει σε όσους μιλούν για απλή συνέχεια της προδικτατορικής Εθνικής Ριζοσπαστικής Ενωσης, να κάνουν και κάποιες δεύτερες σκέψεις. Γράφει: «Η Νέα Δημοκρατία είναι η πολιτική παράταξη που ταυτίζει το έθνος με το λαό, την πατρίδα με τους ανθρώπους της, την πολιτεία με τους πολίτες της, την εθνική ανεξαρτησία με τη λαϊκή κυριαρχία, την πρόοδο με το κοινό αγαθό, την πολιτική ελευθερία με την έννομη τάξη και την κοινωνική δικαιοσύνη». Οι όροι «λαϊκή κυριαρχία», «εθνική ανεξαρτησία» και «πολιτική ελευθερία» παραπέμπουν σαφώς σε φιλελεύθερες δυτικοευρωπαϊκές επιρροές. Προδικτατορικά, δεν θα έμπαιναν ούτε σαν διαφημιστικό φυλλάδιο στα γραφεία της ΕΡΕ.

Στις εκλογές του Νοεμβρίου, η Ν.Δ. εξασφαλίζει μια συντριπτική πλειοψηφία (54,37%), σε ένα κλίμα που το περιγράφει καλύτερα από όλους η ρήση «Καραμανλής ή τανκς». Δύο μήνες μετά, με δημοψήφισμα, λύνεται οριστικά και το πολιτειακό, σε ένα χρόνο ψηφίζεται το νέο Σύνταγμα, ενώ σταθεροποιείται η στρατηγική επιλογή ένταξης της χώρας στην ΕΟΚ. Εντός του κόμματος, στο μεταξύ, ξεκινά συζήτηση για κανονισμούς, διαδικασίες κι οργανώσεις, που οδηγούν τον Απρίλιο του ’77 στο προσυνέδριο της Χαλκιδικής. Επτά μήνες μετά, στις 20 Νοεμβρίου, η Ν.Δ. κερδίζει τις εθνικές εκλογές με 41,84%.

Αλλαγή σκυτάλης

Ο Καραμανλής, που βλέπει τι έρχεται, κάνει τη διεύρυνση (με την ένταξη, μεταξύ άλλων, του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στην παράταξη), που του επιτρέπει τη μετάβαση, τον Μάιο του ’80, στην Προεδρία της Δημοκρατίας, αφού προηγουμένως έχει υπογράψει την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ. Πρόεδρος της Ν.Δ. και πρωθυπουργός αναλαμβάνει ο Γεώργιος Ράλλης, ο οποίος οδηγεί το κόμμα πρώτα σε συνέδριο, τον Ιούνιο του ’81 και μετά σε εκλογές, τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου. Η χώρα καίγεται (όπως ακριβώς συνέβαινε και 23 χρόνια μετά) κι η Ν.Δ. χάνει τις εκλογές (αν και 23 χρόνια μετά θα τις κέρδιζε παρ’ όλα αυτά). Και τότε αρχίζει μια άτυπη παράδοση, που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα στη Ρηγίλλης: Υστερα από κάθε ήττα αναζητείται αρχηγός. Τον Δεκέμβριο του ’81 βρίσκεται στο πρόσωπο του Ευάγγελου Αβέρωφ.

Μία από τις υπηρεσίες που πρόσφερε στο κόμμα ο τελευταίος ήταν ότι το οργάνωσε. Γιατί μπορεί επί Καραμανλή όλοι -και κυρίως ο ίδιος- να ευαγγελίζονταν την ανάγκη Νομαρχιακών Επιτροπών και Τοπικών Οργανώσεων, αλλά κανείς δεν τις λειτουργούσε ουσιαστικά (μάλλον γιατί δεν τις χρειάζονταν). Ο Αβέρωφ παραιτείται μετά την ήττα των ευρωεκλογών τον Ιούνιο του ’84 και το κόμμα περνά στον Κ. Μητσοτάκη. Ηταν 1η Σεπτεμβρίου του ’84 και ήταν μια ακόμη απόδειξη ότι ο πολιτικός χρόνος οδηγείται σε σύντμηση. Σε λιγότερο από ένα χρόνο, η Ν.Δ. χάνει τις  εθνικές εκλογές, αλλά αυτή τη φορά, αντί για αλλαγή αρχηγού έχουμε αλλαγή σκηνικού. Αποχωρεί ο Κωστής Στεφανόπουλος και με 9 ακόμη βουλευτές ιδρύει τη Δημοκρατική Ανανέωση. Πέντε μήνες μετά, στο συνέδριο της Θεσσαλονίκης, η Ν.Δ. κάνει άλλες 90 μοίρες στροφή στον φιλελευθερισμό και τον Οκτώβριο του ’86 κερδίζει στις δημοτικές τους τρεις μεγάλους δήμους.

Η αντίστροφη μέτρηση για την επιστροφή στην εξουσία έχει ξεκινήσει και τελειώνει με περιπετειώδη τρόπο. Υστερα από τρεις αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις (’89 -’90) και με ποσοστά της τάξης του 47% εκλέγει κυβέρνηση με 150 βουλευτές και τον Θ. Κατσίκη εκ μεταγραφής. Με αυτή την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, λόγω του ιδιόμορφου εκλογικού νόμου που είχε αφήσει «παρακαταθήκη» το ΠΑΣΟΚ, το εγχείρημα ήταν θνησιγενές εξαρχής. Παρ’ όλα αυτά, άντεξε τρία χρόνια. Τον Ιούνιο του ’93 αποχωρεί από τη Ν.Δ. ο Αντώνης Σαμαράς, τον ακολουθούν προσκείμενοι βουλευτές, «πέφτει» η κυβέρνηση του Κ. Μητσοτάκη και η χώρα οδηγείται σε εκλογές. Τις οποίες κερδίζει το ΠΑΣΟΚ και χάνει η Ν.Δ.

Η οποία χάνει και τον αρχηγό της, που παραιτείται (η παράδοση συνεχίζεται) και στη θέση του εκλέγεται ο Μιλτιάδης Εβερτ. Στο συνέδριο της Χαλκιδικής που ακολουθεί, ψηφίζεται νέο καταστατικό, δημιουργείται νέο πλαίσιο και γεννιούνται νέες ιδεολογικές αρχές, με… στροφή 90 μοιρών προς τις ρίζες. Η Ν.Δ. ξαναβρίσκει την αρχική πορεία, αλλά χάνει τις εκλογές (Σεπτέμβριος του ’96) και ξανά χάνει τον αρχηγό της. Και τότε γίνεται στροφή άλλων… 90 μοιρών και η επιστροφή στον καραμανλισμό, που ήταν εξ αρχής το ζητούμενο, ολοκληρώνεται και κατ’ όνομα. Τον Μάρτιο του ’97 εκλέγεται ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο νεώτερος. Τα υπόλοιπα δεν συνιστούν ιστορία, αλλά σύγχρονη πραγματικότητα… 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή