H εκλογή του Αντώνη Σαμαρά επιβεβαιώνει την πορεία που το ελληνικό πολιτικό σύστημα έχει ήδη πάρει προς ένα μοντέλο «ανοιχτού κώδικα», το οποίο δοκιμάστηκε ήδη στο ΠΑΣΟΚ και τώρα εξαπλώνεται δεξιότερα. O ανοιχτός κώδικας, γνωστός στους ανθρώπους της πληροφορικής και ως open source, ουσιαστικά αναφέρεται σε ένα μοντέλο ανάπτυξης software, που είναι συλλογικό και συμμετοχικό και παρέχει σε όλους πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα ενός προγράμματος, δηλαδή στον λειτουργικό του πυρήνα. Στην πολιτική, τόσο οι εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ παλιότερα, όσο και οι εθνικές εκλογές, αλλά και η εσωτερική διαδικασία της Ν.Δ. την Κυριακή, καταδεικνύουν ότι οι πολίτες είναι σαφώς διατεθειμένοι να συμμετέχουν πολύ πιο έντονα στη διαμόρφωση του πηγαίου κώδικα κομματικών και κυβερνητικών κατευθύνσεων.
Υπό αυτό το πρίσμα, η εκλογή του κ. Σαμαρά προσφέρει κάποια ενδιαφέροντα συμπεράσματα:
– Οι πολίτες που ψήφισαν, πολύ περισσότεροι απ’ όσους περίμεναν όλοι, ήταν εκτός μηχανισμού, δεν ένιωθαν ότι εκφράζονται από την οργανωτική δομή της Ν.Δ. Οι βουλευτές του κόμματος αποδείχθηκαν συγκυριακοί εντολοδόχοι και αναγκαίο κακό ως επιλογή πολιτικής έκφρασης. Ετσι, μόλις δόθηκε η ευκαιρία στους ψηφοφόρους, εκείνοι την άδραξαν.
– Το κομματικό κράτος, το οποίο οι πολιτικοί στηλιτεύουν και θεωρητικά μάχονται, αποδείχθηκε ότι είναι κάτι που οι πολίτες το έχουν ήδη υπερβεί και ότι τελικά αφορά κατά κύριο λόγο τους ίδιους τους πολιτικούς.
– Τα media δεν αποτελούν καθρέφτη της ελληνικής κοινωνίας και εντέλει πάσχουν από την ίδια ασθένεια που πάσχει και η πολιτική: Εχουν χάσει τη νομιμοποίηση του διαμεσολαβητή και την καθαρότητα του αποκωδικοποιητή μιας κατάστασης.
– Η αντικειμενικότητα ως πολιτική προσέγγιση των πάντων δεν πείθει πλέον, καθώς οι πολίτες θεωρούν ότι δεν δεσμεύει τους πολιτικούς και τους δημοσιογράφους καθώς αποδεικνύεται συγκυριακή και διευκολύνει μια λογική συναλλαγής. Στις εκλογές της Κυριακής επιβραβεύτηκε η ριζοσπαστικοποίηση του πολιτικού λόγου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Συμπερασματικά, ο κ. Σαμαράς κατάφερε, προς τιμήν του, να τρέξει μια εκστρατεία που απευθυνόταν απευθείας στους πολίτες και όχι μέσω των ΜΜΕ, μίλησε χωρίς κόμπλεξ για την ιδεολογική του τοποθέτηση και δεν αναγνώρισε μία στελεχική ιεραρχία. Ομως, ο ανοιχτός κώδικας, όπως οποιοδήποτε λογισμικό, προϋποθέτει και ένα καλό hardware πάνω στο οποίο να τρέχει. Στην προκειμένη περίπτωση, το νέο software του κ. Σαμαρά δεν μπορεί να τρέξει πάνω σε ένα αργό κομματικό hard ware, με οργανωτικές και ουσιαστικές αδυναμίες.
Το κόμμα της Ν.Δ. έπασχε από πολιτικό πουριτανισμό και από απομονωτισμό, όντας αποκομμένo από κάθε πηγή δημιουργικότητας, καινοτομίας, έκφρασης και επιχειρηματικότητας. Θα αποτελέσει στοίχημα για τον κ. Σαμαρά να αλλάξει αυτή τη προσέγγιση: Να κάνει τη Ν.Δ. να φύγει από αυτή τη λογική, να μην υπάρχουν πολιτικά ταμπού τα οποία να καλύπτονται από δημαγωγία, και κάθε διαφωνία να μη μετατρέπεται σε ρήξη, έτσι ώστε να μπορέσει να παραχθεί ένας ουσιαστικός και ενδιαφέρων πολιτικός λόγος, o οποίος να είναι εξαγώγιμος, να έχει ευρωπαϊκή διάσταση και να μην αποτελεί ένα συγκυριακό συνονθύλευμα.
* Ο κ. Γιάννης Ολύμπιος είναι διευθύνων σύμβουλος της V+O.