Η δυσφορία έχει αντικαταστήσει την αρχική έκπληξη που προκάλεσε στην Ε. Ε. και το ΔΝΤ η απόφαση του Γιώργου Παπανδρέου να πολιτικοποιήσει έντονα τις σημερινές αυτοδιοικητικές εκλογές προτάσσοντας πιεστικά το ενδεχόμενο πρόωρων εθνικών εκλογών, έναν μόλις χρόνο μετά τη σαρωτική νίκη που πέτυχε τον περασμένο Οκτώβριο. Υπό το ίδιο πρίσμα καταγράφεται επίσης ενόχληση για την επιλογή της Ν. Δ. να αναγάγει τις εκλογές για περιφερειάρχες και δημάρχους σε δημοψήφισμα κατά του Μνημονίου, με αποτέλεσμα αρμόδιοι αξιωματούχοι να μιλούν για «διακομματική ανευθυνότητα».
Οι σχέσεις της τρόικας με την κυβέρνηση -αν και όχι με συγκεκριμένους υπουργούς- δεν βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με το πρόσφατο παρελθόν, καθώς στις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον διαπιστώνουν υποχώρηση της δυναμικής των μεταρρυθμίσεων και μια γενικότερη χαλάρωση των προσπαθειών για τη διαχείριση της κρίσης, εξέλιξη την οποία επέτειναν η προεκλογική περίοδος και η διαστρέβλωση του διακυβεύματος των συγκεκριμένων εκλογών, που απειλούν να τινάξουν στον αέρα το πρόγραμμα σταθεροποίησης της οικονομίας. Ταυτόχρονα, ερωτήματα έχει προκαλέσει η επιλογή του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Θεόδωρου Πάγκαλου, να εγείρει δημόσια ζήτημα αναδιάρθρωσης του χρέους, κίνηση που προκάλεσε εκτίναξη των spreads.
Σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον έρχεται στις 15 Νοεμβρίου στην Αθήνα η αποστολή της τρόικας για να αποτιμήσει την κατάσταση και να έχει ιδία άποψη για τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται, ενώ τρεις εβδομάδες αργότερα σχεδιάζει να επισκεφθεί την Ελλάδα και ο γενικός διευθυντής του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος-Καν, υπό την προϋπόθεση όμως ότι ο κ. Παπανδρέου δεν θα επιλέξει να προσφύγει σε πρόωρες εκλογές, εξέλιξη που στην παρατηρούμενη αδυναμία επίτευξης των οικονομικών στόχων που έχουν τεθεί θα προσθέσει και το στοιχείο της πολιτικής αβεβαιότητας και πιθανώς αστάθειας.
Στις ιδιωτικές συζητήσεις που θα έχει και στις δημόσιες παρεμβάσεις που θα κάνει, εάν τελικά έλθει στην Αθήνα, ο κ. Στρος-Καν θα προβάλει την ανάγκη διασφάλισης της απρόσκοπτης υλοποίησης του προγράμματος εξυγίανσης της οικονομίας, ενώ θα συζητήσει και το ενδεχόμενο επιμήκυνσης της αποπληρωμής του δανείου που έχει δοθεί από την τρόικα.
Ο επικεφαλής του ΔΝΤ δεν επιθυμεί μια πιθανή επίσκεψή του στην Αθήνα να εμπλακεί στην εσωτερική πολιτική αντιπαράθεση, κάτι που με δεδομένες τις θέσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης θα καταστεί αναπόφευκτο εάν προκηρυχθούν πρόωρες εθνικές εκλογές. Ενδεχόμενη προσφυγή στις κάλπες θα οδηγήσει κατά πάσα πιθανότητα σε αναβολή της άφιξής του στην Ελλάδα, καθώς σε ένα πολιτικά και κοινωνικά φορτισμένο προεκλογικό περιβάλλον εκτιμάται ότι η παρουσία του θα γίνει αντικείμενο κομματικής εκμετάλλευσης.
«Η Ελλάδα μπορεί»
Σε ό, τι αφορά τη συζήτηση περί αναδιάρθρωσης, λύση που προκρίνουν αρκετοί διάσημοι οικονομολόγοι, πρωτίστως ο Νουριέλ Ρουμπινί, το ΔΝΤ και η Ε. Ε. εμφανίζονται αντίθετοι και τα στελέχη τους επιμένουν ότι «η Ελλάδα μπορεί να τα καταφέρει». Ομως, το σενάριο ακούγεται όλο και πιο έντονα. Αλλωστε, απαντώντας στις ερωτήσεις της «Κ» πριν από μερικές εβδομάδες, ο κ. Ρουμπινί έδειχνε μεν σκυθρωπός, αλλά η χροιά της φωνής και το βλέμμα του απέπνεαν μια ανησυχητική βεβαιότητα για αυτά που έλεγε και τις δυσοίωνες εκτιμήσεις του για την Ελλάδα.
Πάντως, στελέχη της τρόικας επιμένουν ότι αυτή τη στιγμή δεν μπορεί κάποιος να είναι τόσο βέβαιος ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας όπως αυτό θα διαμορφωθεί τα επόμενα χρόνια δεν θα είναι βιώσιμο και σημειώνουν ότι πολλές χώρες που βρέθηκαν σε επίσης πολύ δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση δεν χρειάσθηκε να καταφύγουν σε αναδιάρθρωση. Φυσικά, η επιχειρηματολογία τους απορρέει και από το εύλογο ενδιαφέρον που έχουν να πετύχει το πρόγραμμα που οι ίδιοι σχεδίασαν σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση. Η προσέγγισή τους στηρίζεται και στα αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης της Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Θεμάτων του ΔΝΤ, η οποία καταρρίπτει το σενάριο αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους των νότιων χωρών της Ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.