«Τα ευτράπελα της κάλπης» θα μπορούσε να ήταν ο τίτλος ενός βιβλίου που, εάν αποφάσιζαν να το συγγράψουν δικηγόροι που διετέλεσαν δικαστικοί αντιπρόσωποι, θα διαβαζόταν απνευστί. Το απόσταγμα της εμπειρίας τους δεν αμφισβητείται, καθώς σε κάθε εκλογική αναμέτρηση βιώνουν το πάθος, τις ιδιαιτερότητες τοπικών κοινωνιών και τις κατά περίπτωση «βεντέτες» υποψηφίων και ψηφοφόρων.
«Και πού να δείτε παλαιότερα, όταν οι μετακινήσεις για να φτάσουμε σε κάποιο δύσβατο χωριό γίνονταν και με γαϊδουράκια. Θυμίζω ότι, τότε, κάποιοι από τους ηλικιωμένους ψηφοφόρους αλλά και από τα μέλη της εφορευτικής επιτροπής ήταν αγράμματοι, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται πολύ η εκλογική διαδικασία. Σήμερα το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι τα μέλη της εφορευτικής επιτροπής απλώς δεν έρχονται…», σταχυολογεί στην «Κ» ο δικηγόρος κ. Κων. Βαρνάβας.
Με το σορτσάκι
Σε κάποιες εκλογές -θυμάται ο δικηγόρος κ. Στάθης Ηλιόπουλος- δεν ήρθε ούτε ένας από τα μέλη της εφορευτικής επιτροπής. Τι να κάνω, ζήτησα από την αστυνομία να επιστρατεύσει κάποιους από αυτούς που είχαν ήδη ψηφίσει. Τελικά, μου έφεραν έναν από την παραλία, με σορτσάκι, σαγιονάρες και τσάντα θαλάσσης. Εγινε δεκτός…
Οι δικαστικοί αντιπρόσωποι άλλοτε πειθαρχούν σε τοπικές συνήθειες, όπως (απανωτά) κεράσματα με τσίπουρα και ρακές, ενώ σε άλλες καλούνται να κρατήσουν λεπτές ισορροπίες. «Είχαμε παραγγείλει φαγητό και μας έφεραν πολύ λιγότερα από αυτά που ζητήσαμε. Διαμαρτυρήθηκα, και τότε ένας τοπικός κομματικός αντιπρόσωπος έδωσε εντολή και κατέφθασαν τα «πεσκέσια». Μεζέδες, τυριά, κρασιά δικής του παραγωγής γιατί, όπως είπε, δεν ήθελε να φύγουμε με κακές εντυπώσεις από τον τόπο του», λέει στην «Κ» ο δικηγόρος κ. Ηλίας Αναστασιάδης αφήνοντας να εννοηθεί ότι εκείνες οι εκλογές τού έμειναν αξέχαστες.
Η δικηγόρος κ. Μαριάννα Μαγγιώρου θυμάται ότι θα έπρεπε να είχε κρατήσει ισορροπίες σε ένα χωριό της Ηλείας το οποίο είχε χωριστεί στα δύο από τους υποστηρικτές των δύο υποψηφίων. «Καθώς δεν υπήρχαν ξενοδοχεία, έπρεπε να μείνω σε κάποιο σπίτι, και τελικά έμεινα στον κοινοτάρχη, που ήταν όμως ο ένας από τους δύο υποψηφίους. Την ημέρα των εκλογών, υποστηρικτές της αντίπαλης παράταξης έρχονταν να ψηφίσουν με ανοιχτά ψηφοδέλτια ως διαμαρτυρία για την «υποστήριξη» που παρείχα στον έναν υποψήφιο με το να μείνω στο σπίτι του αντί στου αντιπάλου».
Ο δικαστικός αντιπρόσωπος έχει το δικαίωμα να μπει στο παραβάν αν ο ψηφοφόρος τού ζητήσει βοήθεια. «Ενας υπερήλικας αυτό έκανε. Οταν μπήκα στο παραβάν, με ρώτησε τι να ψηφίσει και εγώ του είπα ότι το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να του εξηγήσω ποιο κόμμα στηρίζει το κάθε ψηφοδέλτιο, αλλά την απόφαση θα πρέπει να την πάρει ο ίδιος. Οσο του εξηγούσα, αυτός συνέχιζε να με ρωτάει επίμονα για το αν θα πρέπει να ψηφίσει το τάδε ή το δείνα κόμμα, για να εισπράττει κάθε φορά την ίδια απάντηση. Τελικά, όπως διαπιστώθηκε, ο παππούς τα είχε τετρακόσια και απλώς αποφάσισε… να τσεκάρει την αμεροληψία μου», λέει ο κ. Παντελής Παπανικολόπουλος. Αλλη περίπτωση: Στο παραβάν ένας ηλικιωμένος επέμενε να βάλει μέσα στον φάκελο ένα μάτσο με χαρτονομίσματα και τελικά τα κατάφερε. Οπως αποδείχθηκε, στην άλλη τσέπη υπήρχε ο φάκελος με το σταυρωμένο ψηφοδέλτιο που είχε βάλει ο γιος του προκειμένου να μη χαθεί ούτε μία ψήφος…
Ο αληθινός… «κόπανος» κατά τους χωρικούς
Τα ήθη, τις παραδόσεις αλλά και τα κουτσομπολιά του εκάστοτε τόπου μαθαίνουν οι δικαστικοί αντιπρόσωποι πηγαίνοντας στα χωριά. Ο δικηγόρος Σπύρος Αναγνωστόπουλος λέει στην «Κ» πώς έμαθε την ιστορία του «κόπανου» από κοινοτάρχη σε χωριό των ορεινών Τρικάλων. «Ηταν οι εκλογές του 1993. Μου είχαν βάλει, σχεδόν με το ζόρι, ως γραμματέα τον γραμματέα της κοινότητας, ο οποίος ήξερε τα πάντα για το χωριό. Ετσι λοιπόν, όταν έμπαινε μέσα κάποιος ψηφοφόρος, ο γραμματέας αμέσως μου έλεγε όλη την ιστορία του, για τον γάμο του, τη δουλειά του και τα πιο… προσωπικά του. Οταν έμπαινε κάποιος νέος ψηφοφόρος, ο γραμματέας τον αποκαλούσε «κόπανο». Οπως μου εξήγησε ο ίδιος, τα παλιά τα χρόνια σε εκείνα τα μέρη υπήρχε σε ένα σημείο του χωριού ένα μεγάλο ξύλο που το αποκαλούσαν «κόπανο». Πάνω σε αυτό οι νιόπαντρες γυναίκες κρεμούσαν το σεντόνι μετά την πρώτη μέρα του γάμου τους… Ετσι έμεινε να αποκαλούν «κόπανους» όσους κάνουν κάτι για πρώτη φορά». Τελικά, ο γραμματέας προέβλεψε με ακρίβεια το πόσα ψηφοδέλτια από κάθε συνδυασμό υπήρχαν στην κάλπη, εκτός από εκείνα των εννέα «κόπανων» και φυσικά του ίδιου του δικαστικού αντιπροσώπου.