Ο Μάκης Βορίδης είναι δεξιός, χωρίς περιστροφές και ντροπές. Για όσους μάλιστα ενστερνίζονται τα κριτήρια της κατεστημένης Αριστεράς, ο Βορίδης είναι, χωρίς δεύτερη κουβέντα, αποδιοπομπαίος ως «ακροδεξιός», «φασίστας» και τα συναφή. Αυτή ήταν τουλάχιστον η εικόνα που επικρατούσε γι’ αυτόν μέχρι πρότινος, εξαιτίας κυρίως του κόμματος που είχε ιδρύσει, του «Ελληνικού Μετώπου», ώσπου το 2005 εντάχθηκε στον ΛΑΟΣ.
Δεν ήταν, βέβαια, αυτό που μετέβαλε την εικόνα του Βορίδη, όσο η κοινοβουλευτική παρουσία του. Οταν προ μηνών ο Γ. Καρατζαφέρης πανικοβλήθηκε με το ενδεχόμενο της υποψηφιότητας Βορίδη για τη θέση του Περιφερειάρχη Αττικής, όλοι κατάλαβαν ότι η πολιτική συνύπαρξή τους έχει φθάσει στα όριά της. Το παραδέχεται εξάλλου και ο ίδιος, στη συνέντευξη που ακολουθεί, ότι η θέση του στο κομματικό σύστημα είναι προσωρινή, όπως είναι και το ίδιο το σύστημα.
«Ο πατέρας μου ήταν ένας μικρός επιχειρηματίας, ο οποίος πάντοτε έδινε την προτεραιότητα στην παιδεία. Ιδεολογικά, θα τον περιέγραφα ως έναν φιλελεύθερο αντικομμουνιστή, δεν ήταν ο τυπικός δεξιός (βασιλόφρων κ.λπ). Η αφετηρία μου είναι οι αφηγήσεις του. Η πρώτη μου πολιτική ένταξη, στη Β΄ Γυμνασίου, ήταν με τη ΜΑΚΗ, τη μαθητική οργάνωση της Ν.Δ. Σύντομα, όμως, διαπίστωσα ότι αυτό που θα λέγαμε με την ορολογία της Αριστεράς «η καθοδήγησή μας» ήταν ισχνή. Συναισθανόμενος το ιδεολογικό αδιέξοδο, αρχίζω να διαβάζω κι έρχομαι σε επαφή με το ρεύμα της γαλλικής Νέας Δεξιάς, κυρίως τον Αλέν ντε Μπενουά, οι ιδέες του οποίου ήταν η απάντηση στον Μάη του ’68. Εκεί βρίσκω την ιδεολογική επάρκεια που έλειπε από την ελληνική Δεξιά όπως την είχα γνωρίσει. Παρατημένοι λοιπόν καθοδηγητικά και απογοητευμένοι από την ΟΝΝΕΔ, φτιάχνουμε τους Ελεύθερους Μαθητές στο Κολλέγιο».
– Τους οποίους συνοδεύει η φήμη της ακραίας οργάνωσης.
– Δεν ήταν ακροδεξιά. Ωστόσο, οι Ελεύθεροι Μαθητές έθεταν τα ζητήματα της Δεξιάς χωρίς περιστροφές. Μέχρι τότε, το Κολλέγιο, σε επίπεδο μαθητικού συνδικαλισμού, είχε εντελώς αριστερή παράδοση, ο δε σύλλογος των καθηγητών ήταν κατά 95% ΚΚΕ. Ομως εμείς, το 1982-83, οργανώνουμε τους Ελεύθερους Μαθητές σε όλα τα ιδιωτικά σχολεία και παίρνουμε τα προεδρεία. Την ετικέτα της ακροδεξιάς μάς την κολλάνε οι καθηγητές και εμείς αντιδρούμε μ’ ένα πνεύμα αντικαθηγητικό. Επειτα περνώ στη Νομική Σχολή. Στην πρώτη συνέλευση των πρωτοετών, με διαγράφουν από τη λίστα των ομιλητών στον πίνακα. Τότε, για τους δεξιούς, στο πανεπιστήμιο υπήρχε τρομοκρατία και οι επιλογές ήταν δύο: Ή μπλέκεις ή δεν μπλέκεις. Εγώ έμπλεξα.
– Της εποχής είναι και η περιβόητη φωτογραφία με το τσεκούρι, με την οποία σας απειλεί σήμερα ο κ. Καρατζαφέρης;
– Τότε ήμουν γραμματέας της ΕΠΕΝ. Η φωτογραφία είναι κάτω από τα γραφεία μας στην Ακαδημίας. Εχουμε δεχθεί επίθεση αναρχικών, οι οποίοι διαδήλωναν για τον φόνο του Μελίστα. Τα γραφεία μας έχουν πυρποληθεί και στη γωνία έναν δικό μας τον έχουν τσακίσει στο ξύλο. Εμείς, φοβισμένοι μετά την επίθεση, πηγαίνουμε να τον μαζέψουμε, οπλοφορώντας. Δέχομαι ότι το τσεκούρι είναι όπλο. Οτι το φέρω εκείνη τη στιγμή είναι άδικη πράξη. Πρόθεσή μου όμως ήταν η άμυνα. Αυτό ήταν. Εγώ τώρα τι θέλετε να κάνω; Εσείς, βλέπετε, κρίνετε τη φωτογραφία έξω από τις συνθήκες εποχής… Ακούστε, είμαι ό,τι είμαι σήμερα επειδή πέρασα απ’ όλη αυτή τη διαδικασία. Αν δεν είχα αυτές τις εμπειρίες, δεν θα μιλούσα όπως μιλώ σήμερα. Βέβαια, πάντα υπάρχει η διέξοδος να μην εμπλέκεσαι! Να μπεις στην ΟΝΝΕΔ, να γίνεις πρόεδρος και να είσαι σήμερα ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης ή να μιλάς όπως ο Κωστής Χατζηδάκης. Δεν το λέω απαξιωτικά για τον Κωστή, είναι σοβαρός και συγκροτημένος, είναι ό,τι καλύτερο ανέδειξε το κομματικό σύστημα κεντρικού κορμού.
– Εχετε μετανιώσει για εκείνο το παρελθόν;
– Ναι, σήμερα δεν μου αρέσει η πολιτική βία. Δεν θα ‘θελα να κρατάω τσεκούρια. Απερίφραστα καταδικάζω τη βία και ιδίως στην πολιτική ζωή. Αν όμως κάποιος τη στρέψει εναντίον μου, εγώ δεν θα το βάλω στα πόδια. Θα υπερασπιστώ τα δικαιώματά μου, όπως δεν θα διανοηθώ σε καμία περίπτωση να τα αφαιρέσω από κάποιον άλλον.
– Να υποθέσω ότι αισθάνεσθε αλληλέγγυος με τον κ. Αλαβάνο, που δέχθηκε επίθεση προσφάτως.
– Ασφαλώς! Είναι αυτονοήτως καταδικαστέα πράξη, δεν το συζητώ. Ελα όμως κι εσύ, κύριε Αλαβάνε, και χρησιμοποίησε το ίδιο επιχείρημα που μας έλεγες τον Δεκέμβριο του 2008 – να κατανοήσουμε τα κίνητρά τους κ.λπ. Ελα κι εσύ να κατανοήσεις τα δικά τους!..
Η θέση μου στο παρόν σύστημα είναι προσωρινή
Απορίας άξιον, για έναν άνθρωπο με τον δυναμισμό του Μάκη Βορίδη, είναι το πώς ανέχεται τις μειωτικές δηλώσεις για το πρόσωπό του από τον Γιώργο Καρατζαφέρη, ο οποίος, για παράδειγμα, τον έχει παρομοιάσει με «κοντή πορτοκαλιά» που ο ίδιος προστατεύει και φροντίζει με στοργή. Οι σχετικές δηλώσεις του προέδρου του ΛΑΟΣ, όπως ήταν φυσικό, σχολιάσθηκαν αναλόγως.
«Ο πρόεδρος χρησιμοποιεί πολύ εύκολα, θα έλεγα με αμετροέπεια, τον δημόσιο λόγο, επειδή σπανίως ελέγχεται αυστηρά. Σπανίως κρινόμενος λοιπόν, εκπλήσσεται όταν υπάρχουν συνέπειες και μένει άναυδος! Δεν νομίζω ότι η πρόθεσή του ήταν να με θίξει. Μάλλον η πρόθεσή του ήταν να εξηγήσει μια επιλογή του εν σχέσει με την απόρριψη μιας άλλης και βρήκε αυτό, ότι με προστατεύει από το παρελθόν μου. Θέλω να πιστεύω, πάντως, ότι η πολιτική είναι κάτι ευγενέστερο από μια σύγκρουση εγωισμών».
– Με τέτοιο κλίμα όμως στις σχέσεις σας, οι πάντες θεωρούν ότι η θέση σας στον ΛΑΟΣ είναι προσωρινή. Οι βουλευτές της συντηρητικής παράταξης, για παράδειγμα, περιμένουν να δουν αν θα πάτε μαζί τους ή με την κυρία Ντόρα Μπακογιάννη.
– Το σημαντικό για μένα είναι τι θέλω να υπηρετήσω μένοντας στην πολιτική. Αυτά που υπερασπίζομαι μέχρι χθες δεν ακούγονταν. Μέχρι πριν από τέσσερα χρόνια, ο υπουργός Εσωτερικών χαρακτήριζε την ανεξέλεγκτη μετανάστευση ευλογία. Αν έλεγες ότι ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων είναι υπερβολικός, θα είχες την τύχη του Στέφανου Μάνου. Σήμερα, ο Αντώνης Σαμαράς θέλει να πάει τη Νέα Δημοκρατία κάπου αλλού, πέρα από τον Κώστα Καραμανλή. Η Ντόρα θέλει να εκφράσει τον κεντρώο εκσυγχρονιστικό χώρο. Η δε σοσιαλδημοκρατία καλείται να εφαρμόσει ένα εκσυγχρονιστικό πρόγραμμα πέραν των ορίων της. Διαμορφώνεται λοιπόν ένα νέο πεδίο. Το ενδιαφέρον στην προσωπική μου περίπτωση κακώς εστιάζεται στο αν μένω στον Καρατζαφέρη, αν πηγαίνω στη Νέα Δημοκρατία ή αν θα πάω στην Ντόρα Μπακογιάννη. Για μένα, το μεγάλο θέμα είναι με ποιους πολιτικούς όρους μπορεί ο τόπος να βρει νέο βηματισμό. Προφανώς, αυτή η θέση μου, όσο θα παρουσιάζεται, θα γεννά φίλους και εχθρούς· και η διαδικασία αυτή θα καθορίσει τι θα απογίνω. Υπ’ αυτήν την έννοια, ναι, το παρόν σύστημα είναι προσωρινό και η δική μου θέση σε αυτό επίσης προσωρινή. Το μόνιμο, από πλευράς μου, είναι η προσπάθεια να μιλήσουμε συγκροτημένα για το τι πρόκειται να γίνει στον τόπο.
Παίζουμε κατενάτσιο σε μια εποχή που θα έπρεπε να αλλάζουμε άρδην
– Από τη Δεξιά ώς την Αριστερά, οι επικριτές του Μνημονίου επικαλούνται το επιχείρημα του πατριωτισμού. Στην περίπτωσή σας, πώς συμβαδίζει ο πατριωτικός λόγος με τη στήριξη του Μνημονίου; Θα μπορούσατε να μας εξηγήσετε αυτή την τοποθέτησή σας;
– Το Μνημόνιο είναι για μένα κάτι πολύ σαφές: Ψήφισα επί της αρχής την ενεργοποίηση ενός μηχανισμού, προκειμένου να δανειστούμε, με όρους τους οποίους -καλώς ή κακώς- διαπραγματεύθηκε η κυβέρνηση. Αν, σε τελευταία ανάλυση, τίθεται στη βάση «πάρε το ή άσε το», εγώ και τώρα θα έλεγα να το πάρουμε. Και δεν καταλαβαίνω πώς θα μπορούσε κανείς να το αφήσει. Μόνο αν του ήταν δυνατόν να μηδενίσει την επομένη ημέρα το έλλειμμα. Το μπορεί κανείς; Θέλει κανείς να κόψει, για παράδειγμα, κατά 30% τους μισθούς; Αν κάποιος δεν θέλει αυτό το μέτρο -και είμαι βέβαιος ότι ο ελληνικός λαός δεν το θέλει- δεν μπορεί να λέει κιόλας ότι δεν θέλει τα πολύ ηπιότερα μέτρα του Μνημονίου! Το δίλημμα στη ζωή δεν τίθεται ποτέ μεταξύ του τέλειου και του περίπου τέλειου, όπου ό,τι και αν διαλέξεις είναι μια χαρά. Τα διλήμματα είναι μεταξύ δυσάρεστων επιλογών.
– Εσείς, ένας πατριώτης που υπερασπίζεται την εθνική κοινωνία, δεν θίγεστε από την απώλεια εθνικής κυριαρχίας που επιφέρει το Μνημόνιο και για την οποία θρηνεί ώς και ο πρωθυπουργός μας;
– Το Μνημόνιο είναι μία σύμβαση. Οποια στιγμή θέλει, το κυρίαρχο κράτος που λέγεται Ελλάς παίρνει την απόφαση να μην το εκτελέσει. Αλλά οφείλω να πω ότι δεν καταλαβαίνω πώς παραβιάζεται η εθνική κυριαρχία όταν κάποιος σου λέει «ζητάς τα χρήματά μου; Στα δίνω με αυτούς τους όρους» κι εμείς απαντάμε «ναι». Πού είναι η παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας; Δεν τη βλέπω! Σε τελευταία ανάλυση, τι είναι αυτό που θέλουν οι δανειστές μας και μας επιβάλλουν τους όρους τους; Να διασφαλίσουν ότι θα πάρουν πίσω τα λεφτά τους. Δεν πιστεύω ότι θέλουν κάτι περισσότερο. Αν εμείς βρούμε έναν άλλο τρόπο να τους διασφαλίσουμε ότι θα τα πάρουν, ας τον προτείνουμε. Αν τους πείσουμε, θα τον δεχθούν.
– Προφανώς συμφωνείτε με τις προτάσεις που διατύπωσε πρόσφατα στην ενδιάμεση έκθεσή του για την πορεία της εθνικής οικονομίας ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλος.
– Συμφωνώ με την αναλογία που προτείνει εδώ και δύο χρόνια: 2/3 από περικοπές στον δημόσιο τομέα και 1/3 από την αύξηση των φόρων. Από τότε λέω ότι αυτή είναι η σωστή αναλογία. Είναι τεράστιο, υπερβολικά διογκωμένο το Δημόσιο. Από την άλλη μεριά, η δημοσιονομική προσαρμογή δημιουργεί πρόβλημα στην πραγματική οικονομία, γιατί το μοντέλο ήταν βασισμένο στο εξής: δάνεια από το εξωτερικό, μεγάλο Δημόσιο, μοίρασμα των χρημάτων σε μισθούς, συντάξεις, δημόσιες επενδύσεις και προμήθειες, μεταφορά αυτών των ποσών μέσω της κατανάλωσης στην εσωτερική αγορά. Η απάντηση στο πρόβλημα είναι να αναδιατάξεις το παραγωγικό σου πρότυπο ώστε η οικονομία να γίνει ανταγωνιστική και να τραβήξεις επενδύσεις. Αυτό, δηλαδή, που όχι μόνον δεν κάναμε επί 30 χρόνια, αλλά το εγκαταλείπαμε. Ομως η επαναφορά θα πάρει χρόνο. Επιχειρήσεις, εργαζόμενοι, τράπεζες πρέπει να αναπροσαρμοσθούν σε μια άλλη νοοτροπία. Είναι ζήτημα κοινωνικής προσαρμογής και απαιτεί χρόνο. Δεν ξαναβρίσκεται η χαμένη ευστροφία μας από τη μια μέρα στην άλλη.
– Αρα από όσα λέτε παραπάνω, συνάγεται το συμπέρασμα ότι τελικά η καταστροφή είναι κάθε άλλο παρά απίθανο ενδεχόμενο.
– Να το πω διαφορετικά: Πιστεύω στην ανάγκη αποδόμησης του κράτους της Μεταπολίτευσης. Χρειαζόμαστε νέα Πολιτεία, νέο Σύνταγμα. Αν χρειασθεί, να κάνουμε Συντακτική Βουλή, ας αφήσουμε τις ανοησίες που ακούγονται για οικουμενικές κυβερνήσεις. Τομή θα είναι η συμφωνία των πολιτικών δυνάμεων για Συντακτική Βουλή, μια πρωτογενής πράξη της Βουλής και του λαού. Μια κοινοβουλευτική επανάσταση. Ατυχώς, βρισκόμαστε ακόμη στη διαχείριση του προηγούμενου πολιτικού συστήματος. Παίζουμε κατενάτσιο σε μια εποχή που θα έπρεπε να αλλάζουμε άρδην. Εγώ το μόνο που μπορώ να κάνω τώρα είναι να πω αυτό που νομίζω ότι πρέπει να γίνει. Αν είναι να βρεθώ σπίτι μου επειδή το λέω, δεν είναι και τόσο τραγικό. Το σημαντικό, βέβαια, είναι να μένεις μέσα στο σύστημα για να ακούγεται η φωνή σου. Αλλά αν η συμφωνία είναι «δεν θα τα λες και μένεις μέσα», δεν έχει νόημα.
Οι σταθμοί του
1964
Γεννιέται στην Αθήνα.
1982
Πρόεδρος του 15μελούς μαθητικού συμβουλίου του Κολλεγίου Αθηνών.
1984
Εισάγεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
1989
Μετεκπαιδεύεται στο Εμπορικό και Ναυτικό Δίκαιο στο University College του Λονδίνου.
1995
Πρόεδρος του Ελληνικού Μετώπου.
2005
Εντάσσεται στον ΛΑΟΣ.
2006
Εκλέγεται νομαρχιακός σύμβουλος Ανατολικής Αττικής.
2007
Εκλέγεται βουλευτής Αττικής με τον ΛΑΟΣ.
Η συνάντηση
Δεδομένου ότι το κτίριο όπου στεγάζεται το ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία» ήταν το στρατηγείο των εθνικών δυνάμεων και των Βρετανών συμμάχων μας στη διάρκεια των Δεκεμβριανών του 1944, το «GB Corner» ήταν ο κατάλληλος τόπος για ένα γεύμα με τον Μάκη Βορίδη. Παραγγείλαμε δύο ντράι μαρτίνι με τζιν, δύο Angus burgers (το μπιφτέκι ήταν εξαιρετικό, άνετα τρωγόταν ακόμη και τελείως άψητο, αλλά οι πατάτες παρατηγανισμένες), επίσης ένα αναψυκτικό και δύο καφέδες. Το σύνολο ήταν 101 ευρώ και το σέρβις τού συνήθους υψηλού επιπέδου.