Η Ελλάδα στο σταυροδρόμι του ’80

Τα αρχεία του βρετανικού υπουργείου των Εξωτερικών που αφορούν την περίοδο του 1980 αποδεσμεύτηκαν, όπως συνηθίζεται με τη συμπλήρωση 30 ετών. Δεκαεννέα φάκελοι αναφέρονται στην Ελλάδα. Σε γενικές γραμμές οι Βρετανοί διπλωμάτες εκτιμούσαν ότι η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία λειτουργούσε ομαλά, ο στρατός είχε περιορισθεί στα καθήκοντά του μέσα στους στρατώνες και ότι η χώρα, παρά τα οικονομικά προβλήματα, ανήκε στην ομάδα των αναπτυγμένων κρατών. Τα μέλη της βρετανικής διπλωματικής αποστολής στην Ελλάδα επεσήμαιναν ότι ο πληθωρισμός κυμαινόταν στο 25%, υπήρχε σοβαρό πρόβλημα στο ισοζύγιο πληρωμών και θεωρούσαν απαραίτητες τις διορθωτικές κινήσεις στον οικονομικό τομέα μετά την ένταξη στην ΕΟΚ. Υπογραμμίζει ο Πάτρικ Φέργουεδερ της βρετανικής πρεσβείας στην Αθήνα (FCO9/2974, 15 Ιανουαρίου 1980): «Καθ’ όλη τη διάρκεια του 1980 η Ελλάδα θα υποφέρει από τη συνεχιζόμενη άνοδο του πληθωρισμού και τους χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ παράλληλα οι επενδύσεις θα είναι περιορισμένες. Εκτός κι αν οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες υπογράψουν συμφωνίες στο διμερές επίπεδο με την ελληνική κυβέρνηση -εξέλιξη που μου φαίνεται μάλλον απίθανη- το ισοζύγιο πληρωμών θα συνεχίσει να επηρεάζεται αρνητικά από την περαιτέρω αύξηση των πετρελαϊκών τιμών. Η ύφεση, που σκόπιμα επεδίωξε η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού και της υπερθέρμανσης της οικονομίας, ίσως συνεχισθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να έχουμε αύξηση της ανεργίας για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια». Ιδιαίτερος προβληματισμός χαρακτηρίζει τις αναφορές των Βρετανών διπλωματών σε ό,τι αφορά το ΠΑΣΟΚ και τον ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης Ανδρέα Παπανδρέου. Σε μια ανάλυση – περίληψη για την ελληνική πραγματικότητα το έτος 1980, η Μπρετ Μπρουκς του Φόρεϊν Οφις γράφει για το ΠΑΣΟΚ: «Μαρξιστικό – σοσιαλιστικό κόμμα, όχι όμως κομμουνιστικό. Ο Παπανδρέου κατά της Δύσης και του ΝΑΤΟ, λιγότερο όμως δριμύς κατά της ΕΟΚ σε σχέση με το παρελθόν, είναι ωστόσο αποφασισμένος να κάνει δημοψήφισμα αν εκλεγεί. Θα συνδέσει την Ελλάδα με τα Βαλκάνια και τις χώρες του Τρίτου Κόσμου. Αβέβαιο είναι ποια θα είναι η οικονομική πολιτική που θα ακολουθήσει, αλλά κατά πάσα πιθανότητα θα υποστηρίξει τις κοινωνικοποιήσεις» (FCO9/ 2975, 5 Μαρτίου 1980).