Ο 60άρης κύριος με την κονκάρδα του μικρότερου κυβερνητικού κόμματος, των Ελεύθερων Δημοκρατών, στο πέτο σηκώνεται στην προεκλογική εκδήλωση στο Λούντβιγκσμπουργκ, έξω από τη Στουτγάρδη, ένα βράδυ, 48 ώρες μετά την κατ’ αρχήν συμφωνία των «17» στις Βρυξέλλες, για να ρωτήσει αυτό που όλοι σκέφτονται: «Εντάξει, να δώσουμε περισσότερα χρήματα για τις υπερχρεωμένες χώρες της Ευρώπης, αλλά θα τα πάρουμε πίσω;».
Η Βάδη-Βυρτεμβέργη, το κρατίδιο ανάμεσα στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ελβετία, είναι έδρα εργοστασίων τριών από τις ισχυρότερες αυτοκινητοβιομηχανίες της χώρας (Μερσεντές, Πόρσε, Οπελ), δεκάδων ερευνητικών κέντρων και συνώνυμη της εφευρετικότητας και του εξαγωγικού προσανατολισμού των Γερμανών μικρομεσαίων. Το κρατίδιο κυβερνάται επί 57 συναπτά χρόνια από κεντροδεξιές κυβερνήσεις, αλλά η επικράτηση των κομμάτων της κ. Μέρκελ και του αντικαγκελάριου Βεστερβέλε δεν είναι βέβαιη στην αναμέτρηση της 27ης Μαρτίου. Στη Γερμανία, όταν θέλουν να πουν ότι κάποιος είναι «σφιχτός» στις δαπάνες του, λένε ότι κατάγεται από εδώ. Το εν λόγω κρατίδιο, μαζί με την Εσση και τη Βαυαρία, συγκαταλέγεται στα τρία κρατίδια που πληρώνουν για τα υπόλοιπα 13 της γερμανικής ομοσπονδίας, σε ένα σύστημα εσωτερικών πληρωμών που υποτίθεται ότι διασφαλίζει την ισόρροπη ανάπτυξη (Landerfinanzausgleich). Πρόσφατα, όμως, ανακοίνωσαν ότι θα προσφύγουν στο συνταγματικό δικαστήριο για να μειωθούν οι πληρωμές τους προς τους υπόλοιπους 13. Και εύλογα γεννάται το ερώτημα: Είναι δυνατόν να πληρώσουν και για όσους δεν τα καταφέρνουν στην Ευρώπη, όπως η Ελλάδα;
Ο ευρωβουλευτής των Ελεύθερων Δημοκρατών Μιχαέλ Τόιρερ, που μιλάει στην προεκλογική συγκέντρωση του Λούντβιγκσμπουργκ, λέει ότι «αυτό είναι πολύ δύσκολο να εξηγηθεί και να γίνει δεκτό, αν στις χώρες που παίρνουν τα χρήματα, τα πράγματα είναι καλύτερα για τους πολίτες απ’ ό,τι στις χώρες που πληρώνουν…». Με απλά λόγια, στη Βάδη-Βυρτεμβέργη οι φοιτητές πληρώνουν 600 ευρώ το εξάμηνο δίδακτρα, αλλά το Βερολίνο, που επιδοτείται από τη Βάδη-Βυρτεμβέργη, παρέχει στους φοιτητές του το δικαίωμα να σπουδάζουν δωρεάν. «Αυτό δεν μπορείτε να το εξηγήσετε σε κανέναν άνθρωπο εδώ και να τον πείσετε ότι πρέπει να πληρώσει και για τις υπερχρεωμένες χώρες…».
Κοινές πολιτικές
Γι’ αυτό τον λόγο η κ. Μέρκελ θέλει να προωθήσει κοινές πολιτικές στις αμοιβές, στις συντάξεις, στην παραγωγικότητα, πολιτικές που αργότερα ίσως να επεκταθούν και σε άλλους τομείς. Αλλά είναι όλο και πιο δύσκολο να πείσει ακόμα και ψηφοφόρους των αντιπάλων της ότι έχει νόημα η χρηματοδότηση χωρών που δεν ακολουθούν τις γερμανικές αρετές στα δημόσια οικονομικά τους. Την περασμένη Τετάρτη, η κ. Μέρκελ εμφανίστηκε στην κοινοβουλευτική της ομάδα και εξήγησε τις αποφάσεις της έκτακτης συνόδου. Το ίδιο και ο υπουργός Εξωτερικών Γκίντο Βεστερβέλε. Προηγουμένως, στις 23 Φεβρουαρίου 2011, οι δύο κοινοβουλευτικές ομάδες είχαν καταθέσει κοινό σχέδιο απόφασης με το οποίο επί λέξει ανέφεραν ότι «…το γερμανικό κοινοβούλιο αναμένει για συνταγματικούς λόγους, λόγους ευρωπαϊκού δικαίου και οικονομικούς λόγους να αποκλειστούν από κοινού χρηματοδοτούμενα ή από κοινού εγγυημένα προγράμματα επαναγοράς του χρέους από το ESM. Οι υποχρεώσεις των ιδιωτών επενδυτών δεν θα πρέπει να αρθούν από τέτοια προγράμματα…».
Η κ. Μέρκελ εξήγησε στη Βουλή ότι η αγορά ομολόγων από τον μόνιμο μηχανισμό δεν είναι αγορά του χρέους από τις τράπεζες -ελληνικές, γαλλικές και γερμανικές- που «θα πληρώσουν και ήδη έχουν προϋπολογίσει το μερίδιό τους». Η Γερμανία με τη συμφωνία δεν εγγυάται την αποπληρωμή των δανείων άλλων χωρών και δεν μετατρέπεται σε ένωση «μεταβιβαστικών πληρωμών», όπως συμβαίνει ανάμεσα στη Βάδη-Βυρτεμβέργη και το Βερολίνο ή το Ζάαρλαντ. Το ψήφισμα εγκρίθηκε από τη Βουλή το βράδυ της Πέμπτης.
Πάντως, ο ελληνικής καταγωγής ευρωβουλευτής Γιώργος Χατζημαρκάκης λέει σε μια συνομιλία του μαζί μας ότι «η Γερμανία θα πρέπει να συνηθίσει στην ιδέα πως η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ήδη μια ένωση μεταβιβαστικών πληρωμών»…
Η γερμανική Βουλή βάζει όρια στη Μέρκελ
Η γερμανική Βουλή έδωσε το βράδυ της Πέμπτης το «πράσινο φως» στην κυβέρνηση για την αλλαγή της συνθήκης της Λισσαβώνας. Βάση για την απόφαση ήταν το σχέδιο ψηφίσματος 17/4880 του γερμανικού κοινοβουλίου, που είχαν καταθέσει οι κοινοβουλευτικές ομάδες που στηρίζουν την κυβέρνηση (Χριστιανοδημοκράτες και Ελεύθεροι Δημοκράτες). Από τη συζήτηση της περασμένης εβδομάδας και τις τοποθετήσεις των υπευθύνων προκύπτει ότι:
– Είναι δυνατή η αγορά ομολόγων από τον μηχανισμό του Λουξεμβούργου (ESM) «κατά περίπτωση» και όχι «ως διαρκής πρακτική».
– Απαγορεύεται η επαναγορά του χρέους με δάνεια από τον μηχανισμό.
– Οι αποφάσεις λαμβάνονται ομόφωνα σε διακυβερνητικό και όχι σε κοινοτικό επίπεδο και κάθε φορά με σύμφωνη γνώμη της Βουλής του Βερολίνου καθώς αφορούν τον προϋπολογισμό της χώρας.
Ολες οι κοινοβουλευτικές ομάδες της Βουλής στήριξαν τη δημιουργία του μηχανισμού, απέρριψαν όμως το σχέδιο απόφασης της κυβέρνησης, επειδή, όπως κατηγόρησαν την κ. Μέρκελ οι σοσιαλδημοκράτες και οι Πράσινοι, προχώρησε σε διαπραγματεύσεις χωρίς να συμβουλευθεί επαρκώς τη Βουλή. Προηγουμένως ο πρόεδρός της, κ. Ν. Λάμερτ, που ανήκει στο κόμμα της κ. Μέρκελ, είχε ζητήσει με επιστολή του στην καγκελάριο μεγαλύτερη συμμετοχή του κοινοβουλίου στις διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες. Ο εκπρόσωπος της κ. Μέρκελ, Στέφαν Ζάιμπερτ, απάντησε όμως ότι δεν αποτελεί «δικαίωμα του κοινοβουλίου να ενημερώνεται για κάθε λεπτομέρεια των διαπραγματεύσεων».