Τα συντονισμένα πυρά της Ευρωπαϊκής Ενωσης δέχτηκαν χθες οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης μετά την υποβάθμιση της Πορτογαλίας στην κατηγορία «σκουπίδια». «Πρέπει να σπάσουμε το ολιγοπώλιο των οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης», δήλωσε χθες ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ενώ ο πρόεδρος της Κομισιόν κ. Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο επανέλαβε ότι ετοιμάζεται νέο κανονιστικό πλαίσιο με στόχο μεγαλύτερη διαφάνεια.
Ο επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ μάλιστα απηύθυνε αυστηρές συστάσεις. «Καλώ τους οίκους που βρίσκονται υπό τον έλεγχο των εθνικών εποπτικών αρχών να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί, τηρώντας απολύτως τους κανόνες της Ε.Ε. Να διδαχθούν από τα λάθη του παρελθόντος», είπε ο κ. Μπαρνιέ. Επίσης, τόνισε πως η Ε.Ε. θα μπορούσε να εξετάσει την πιθανότητα να αναστείλει την αξιολόγηση κρατών που έχουν ενταχθεί σε μηχανισμό βοήθειας.
Ωστόσο, υπάρχει μια μεγάλη αντίφαση στη στάση της Ευρώπης. Ενας άλλος ευρωπαϊκός θεσμός, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα λαμβάνει υπόψη της τις αξιολογήσεις των οίκων αυτών για να δίνει ρευστότητα στις τράπεζες της Ευρωζώνης.
«Δεν μπορώ να καταλάβω πού βασίζεται αυτή η αξιολόγηση» δήλωσε χθες ο κ. Σόιμπλε, αναφερόμενος στην υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Πορτογαλίας και δηλώνοντας «κατάπληκτος όπως και όλοι οι άλλοι» από την απόφαση της Moody’s. «Το έχω πει και στο παρελθόν ότι πρέπει να περιορίσουμε την επιρροή των οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης», είπε.
Την Τρίτη η Αγκελα Μέρκελ είχε δηλώσει ότι δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε στους οίκους αξιολόγησης να καθορίζουν τις αποφάσεις των Ευρωπαίων πολιτικών. Αποψη που συμμερίζεται και το Παρίσι, αφού χθες ο νέος υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας κ. Φρανσουά Μπαρουάν τόνισε ότι «η έκβαση της ευρωπαϊκής κρίσης δημοσίου χρέους δεν θα κριθεί από την αξιολόγηση ενός οίκου. Εχουμε εμπιστοσύνη στην Πορτογαλία».
Το κίνητρο της Moody’s και τη χρονική στιγμή της υποβάθμισης αμφισβήτησε έντονα και ο Μπαρόζο, λέγοντας ότι λυπάται βαθύτατα. «Λυπάμαι και για τον βαθμό της υποβάθμισης (σ.σ. τέσσερις βαθμίδες) και για τη χρονική στιγμή» είπε, εξηγώντας ότι η Πορτογαλία μόλις τώρα αρχίζει να εφαρμόζει το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. «Καθώς δεν έχουν προκύψει νέα στοιχεία που θα δικαιολογούσαν τη νέα αξιολόγηση», είπε ο κ. Μπαρόζο, η κίνηση της Moody’s «δεν προσφέρει μεγαλύτερη σαφήνεια. Μάλλον προσθέτει ένα ακόμη στοιχείο αβεβαιότητας στην κατάσταση». Ο πρόεδρος της Κομισιόν μίλησε για προκατάληψη των οίκων αξιολόγησης κατά της Ευρώπης και προσέθεσε πως «είναι αρκετά περίεργο ότι στην αγορά κυριαρχούν μόνο τρεις οίκοι αξιολόγησης… Εξίσου περίεργο είναι ότι δεν υπάρχει ούτε ένας ευρωπαϊκός οίκος αξιολόγησης».
Η Κομισιόν εξετάζει τι είδους μέτρα πρέπει να ληφθούν για να μην υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ οίκων και αξιολογουμένων, η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται να είναι περισσότερο διαφανής και να υπάρξει εντονότερος ανταγωνισμός στην αγορά. Η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει σχετική νομοθετική πρόταση τον Σεπτέμβριο. Δεν είναι η πρώτη φορά από την αρχή της κρίσης που η Ε.Ε. καταφέρεται εναντίον των οίκων αξιολόγησης, ωστόσο τώρα η ενόχληση φαίνεται ότι παίρνει νέες διαστάσεις αφού απειλούνται ευθέως οι προσπάθειες για περιορισμό της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη.