Περίπου το 65% της συμμετοχής των ιδιωτών στο σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας θα καλύψουν εγχώριοι επενδυτές, τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία, με τις τράπεζες να συνεισφέρουν τη μερίδα του λέοντος έχοντας στα χαρτοφυλάκιά τους ελληνικά ομόλογα συνολικής αξίας 45 δισ. ευρώ. Από αυτά περίπου 40 δισ. ευρώ, λήξεως μέχρι τέλος του 2019, θα συμμετάσχουν στο εθελοντικό πρόγραμμα ανταλλαγής και επαναγοράς ελληνικών ομολόγων το οποίο επεξεργάστηκε το Institute of International Finance (IIF). Τα επιτελεία των τραπεζών αναμένουν με αγωνία την αποσαφήνιση των τεχνικών λεπτομερειών, ώστε να ποσοτικοποιήσουν τις λογιστικές επιπτώσεις στους ισολογισμούς. «Πρόκειται για βαθύτατα τεχνικό θέμα και μικρές αλλαγές στις λογιστικές παραμέτρους μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικά διαφορετικά αποτελέσματα», υπογραμμίζει επιτελικό στέλεχος τράπεζας. Υπό προϋποθέσεις η επίπτωση της μετακύλισης των ομολόγων στην παρούσα αξία τους μπορεί να κυμανθεί από σχεδόν μηδενική μέχρι 21%. Η όποια επίπτωση θα αφορά αποκλειστικά και μόνο το ύψος των ομολόγων που ανταλλάσσονται και όχι το σύνολο των ισολογισμών των τραπεζών.
Υπογραμμίζεται ότι λογιστικά η διαφορά μεταξύ μείωσης στην παρούσα αξία και haircut είναι τεράστια, καθώς η πρώτη απώλεια σε βάθος χρόνου είναι ανακτήσιμη ενώ στο haircxut είναι οριστική. Το μέγεθος της επίπτωσης στην παρούσα αξία θα καθοριστεί από σειρά παραγόντων, όπως η αξία κτήσης των ομολόγων, οι απομειώσεις που έχουν ληφθεί κ.ά. Καθοριστική παράμετρος αποτελεί το προεξοφλητικό επιτόκιο. Με βάση το τρέχον (9%) προκύπτει η επίπτωση 21% στην παρούσα αξία των ομολόγων που θα ανταλλαγούν. Αν όμως το προεξοφλητικό επιτόκιο μειωθεί (κάτι που θεωρείται πολύ πιθανό μετά την επίτευξη συμφωνίας για την Ελλάδα) σε 8%, η επίπτωση στην παρούσα αξία των ομολόγων περιορίζεται λίγο πάνω από το 16%, ενώ με επιτόκιο 7% η ζημία διαμορφώνεται στο 14%.
Ηδη οι διοικήσεις της Εθνικής Τράπεζας, της Eurobank, της Alpha Bank, της Πειραιώς αλλά και των κυπριακών Τράπεζα Κύπρου και Ελληνική Τράπεζα έχουν συμφωνήσει τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα. Σύμφωνα με στελέχη τους ήδη έχουν γίνει διαβουλεύσεις με μεγάλους μετόχους και έχει εξασφαλιστεί η συναίνεσή τους για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα. «Θα ήταν εκτός λογικής οι μέτοχοι να απορρίψουν τη συμμετοχή», υπογραμμίζει στέλεχος τράπεζας, «καθώς η επίπτωση είναι περιορισμένη. Αν δεν υπήρχε συμφωνία για το χρέος της Ελλάδας, οι επιπτώσεις στη χώρα και το τραπεζικό σύστημα θα ήταν καταστροφικές».
Σημειώνεται ότι η επίπτωση ακόμα και του ακραίου σεναρίου (21%) είναι κατά πολύ ηπιότερη σε σχέση με τα αποτελέσματα του πανευρωπαϊκού stress test. Η άσκηση προέβλεπε «κούρεμα» (haircut) 15% που αφορούσε το σύνολο της έκθεσης των τραπεζών στο ελληνικό Δημόσιο, ενώ η ζημία του 21% θα βαρύνει μόνο το ύψος των ομολόγων που θα ανταλλαγούν.
Οι τράπεζες μπορεί να απέφυγαν τα χειρότερα, αλλά η σημερινή διάρθρωση του κλάδου, δεν είναι βιώσιμη. Ο κλάδος δεν έχει άλλη επιλογή παρά να συρρικνωθεί: πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, κοινές δράσεις, συνεργασίες με ξένους αλλά και συγχωνεύσεις βρίσκονται προ των πυλών.
Στελέχη τραπεζών αναγνωρίζουν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική και εκτιμούν ότι οι εξελίξεις στο μέτωπο των συγχωνεύσεων μπορεί να είναι ραγδαίες.